سيدمحمد اعظمي‌نژاد*
منبع: mindtools
* عضو هيات‌‌رئیسه کميته تخصصي توسعه - انجمن مديريت منابع انساني ايران
بدون‌شک عملکرد کارکنان، عملکرد سازمان را به‌طور مستقيم تحت تاثير قرار می‌دهد و همواره مديران به دنبال راه حلی برای اين مساله هستند و گاهی با آموزش، تغيير نقش افراد و راهکارهايي متفاوت برای بهبود عملکرد کارکنان تلاش می‌کنند. اينگونه راهکارها معمولا متمرکز بر توانايي افراد است، در حالي‌که عملکرد هر فرد تابعی از توانايي و انگيزه او است. به عبارتی:

عملکرد= توانايي × انگيزه
که در آن توانايي حاصل از استعدادهاي فرد و آموزش‌های تخصصی است و انگيزه نيز محصول علاقه و تعهد فرد است.
برای مثال فردی با 100درصد انگيزه و 75 درصد توانايي، اغلب می‌تواند به عملکردی بالاتر از سطح متوسط دست یابد، در حالي‌که يک فرد با سطح توانايي 25 درصد، حتی با داشتن همان ميزان انگيزه، نمی‌تواند به عملکرد مورد انتظار شما برسد.


معرفی ابزار
برای اينکه بتوانيد راه‌حل مناسبی برای عملکرد پايين کارکنان ارائه دهيد، در ابتدا بايد توانايي شناسايي دلايل بروز آن را داشته باشيد، چرا که تشخيص نادرست آن منجر به بروز مشکلات بعدی می‌شود. ممکن است عملکرد ضعيف فرد ناشی از ميزان توانايي پايين او باشد، در اين صورت هرچقدر بر فرد فشار بيشتری وارد کنيم، نتيجه‌ای معکوس حاصل خواهد شد.


بهبود توانايي در افراد
برای بهبود توانايي در افراد گام‌های زير را برداريد:
1. منابع لازم را در اختيار فرد بگذاريد. بر منابعی که در اختيار افراد قرار داده‌ايد تمرکز کنيد و بررسی کنيد برای انجام بهتر کارها به چه چيزهايي نياز دارند. از آنها بخواهيد درمورد منابع مورد نياز خود فکر کنند و به آنها به‌خوبی گوش دهيد.
هرجا که کارکنان عملکرد ضعيف خود را به کمبود منابع نسبت می‌دهند، با دقت مورد بررسی قرار دهيد و در صورت صحت آن، منابع مورد نياز را در اسرع وقت تامين کنيد. برداشتن اين گام بسيار مهم است چرا که با انجام آن به کارکنان اين پيام را منتقل می‌کنيد که به ايجاد تغييرات مثبت علاقه‌مند هستيد و نسبت به آن اقدام می‌کنيد.
2. بازآموزی انجام دهيد. برای آموزش مجدد کارکنان برنامه‌ريزی کنيد تا اطمينان حاصل کنيد از مهارت مورد نياز برای انجام کار محوله برخوردار هستند. برای انجام آموزش می‌توانيد از روش‌های مختلفی ازجمله برگزاری سمينارها، آموزش‌های غيرحضوری يا دوره‌های بلندمدت يا دانشگاهی استفاده کنيد. در اغلب موارد اختصاص منابع کافی و بازآموزی، بخش زيادی از مسائل مربوط به ضعف‌های عملکردی را پوشش می‌دهد.
3. جابه‌جايي شغلی انجام دهيد. وقتی دو گام قبلی منجر به بهبود عملکرد نمی‌شود، بهتر است از توانايي فرد در جايگاه شغلی ديگر و متناسب با سطح توانمندی او استفاده شود. برای اين کار بهتر است با تجزيه و تحليل مشاغل موجود در سازمان، جابه‌جايي شغلی انجام دهيد.
4. عذر فرد را بخواهيد. وقتی تمامی مسيرها، فرصت‌ها و راه‌ها برای بهبود فردی که عملکردی ضعيف از خود نشان می‌دهد داده شود و او نتواند به‌خوبی از اين فرصت‌ها استفاده کند، شايد آخرين راه، خروج فرد از سازمان است؛ اما بايد به خاطر داشته باشيد که اين گام آخرين راه‌حل است و می‌تواند پيامدهای منفی نيز برای افراد ديگر در سازمان داشته باشد.


بهبود انگيزه در افراد
عملکرد ضعيف افراد، گاهی اوقات ريشه در انگيزه‌های آنها دارد. هنگامی با چنين وضعيتی مواجه می‌شويد، اقدامات زير می‌تواند موثر واقع شود:
1. برای عملکرد افراد هدف‌گذاری کنيد. تعيين هدف يکی از بهترين راه‌های بهبود عملکرد در افراد است. کارکنان بايد به‌خوبی درک کنند که سازمان چه انتظاراتی از آنها دارد و برای بهبود يک توافق‌نامه عملکرد داشته باشند.
2. برای بهبود عملکرد به فرد کمک کنيد. وقتی برای عضو تيم کاری خود هدف‌گذاری کرديد برای رسيدن به سطح بهتری از عملکرد به او به‌صورت يک مربی کنيد. (ابزار مربی‌گری قبلا در همين ستون معرفی شده است)، به اين ترتيب فرد به‌تدريج می‌تواند عملکرد بهتری از خود به نمايش بگذارد.
3. بازخورد عملکرد ارائه کنيد. افراد همواره نيازمند گرفتن بازخورد از تلاش‌هايي که انجام داده‌اند، هستند. آنها نياز دارند بدانند که در چه جايگاه عملکردی ايستاده‌اند و بايد به چه نقطه عملکردی برسند؛ اما ارائه بازخورد، چند ويژگی مهم دارد:
• به موقع باشد: ارائه بازخورد به افراد را در اولين فرصت ممکن انجام دهيد.
• صادقانه باشد: سعی کنيد هنگام ارائه بازخورد به‌جای ارائه نظرات سليقه ای، مبتنی بر دلايل و مستندات با فرد صحبت کنيد. در ارائه بازخورد هم به نقاط قوت و هم به نقاط قابل بهبود به فرد اشاره کنيد.
• پاداش‌دهی کنيد. در صورتي‌که عملکرد فرد مناسب بوده است، حين ارائه بازخورد به وی پادش بدهيد، اين کار ميزان انگيزه فرد را تا اندازه قابل‌توجهی افزايش می‌دهد.
به ياد داشته باشيد بهبود عملکرد در کارکنان، علاوه‌بر اينکه نياز به مهارت‌های ارتباطی، نيازمند مشارکت و پيگيری مستمر همه سطوح مديريتی در سازمان است و اساسا عملکرد عالی در کارکنان محصول تلاشی مداوم است.
www.hrjournalist.com