گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امام زاده عبد الله همدان قرار دارد.این اثر که یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری بعد از اسلام در همدان است طی شماره 94 در مورخه 15/10/1310 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.
بر اساس شناسنامه فنی بنا این گنبد یکی از یادمانهای متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده‌است و سپس در دورهای بعد با ایجاد سردابی در زیر زمین به مقبره آن خاندان تبدیل گردیده‌است خاقانی به کنایه از آن به عنوان گنبد سبز یاد نموده‌است و فرهنگ عامیانه مردم استان همدان نیز بر این امر دلالت دارد که می‌گوید :
• دلا دوشم دلا دوشم دلا دوش
به حق گنبد سبز سیه پوش
اما چرا سیه پوش ؟ توضیح آن این است که یک دسته از بازماندگان فعلی علویان در همدان هنوز هم سیه پوش هستند و با شناسنامه هائی به این عنوان وجود دارند راوندی صاحب مجمع التواریخ و القصص نیز گنبد علویان را به عنوان تریه اسلاف مطرح نموده‌است علت نام گذاری این بنا به گنبد علویان این بوده‌است که در گذشته‌های دور دارای گنبد بوده گرچه در اثر گذشته زمان گنبد آن فرو ریخته‌است از سوی دیگر علاقه شدید مردم به سادات و دوستداران امام علی(ع) و مدفون بودن دو تن از احفاد خاندان علویان در این بنا از دلایل دیگر آن بوده‌است.
متاسفانه از هویت دقیق مدفونین اطلاعات دقیقی در دست نیست.
گنبد علویان-همدان
پاسخ با نقل قول
این عکس کوچک شده است برای مشاهده ی سایز اصلی کلیک کنید
