این عکس کوچک شده است برای مشاهده ی سایز اصلی کلیک کنید

این تپه دارای ۱۰ دوره متمایز سكونت است كه آنها را از قدیم به جدید یعنی از دوره دهم تا دوره اول كه آخرین دوره است، تقسیم بندی كرده اند.

این دوران از دوره ابتدایی سنگی آغاز و تا دوره باستانی، مادها و دوره اسلامی ادامه می یابد.
قدمت دوره ابتدایی و سنگی تپه حسنلو به عقیده دكتر رابرت دایسون، باستان شناس آمریكایی و سرپرست هیأت حفرای تپه حسنلو، به ۶ هزار سال قبل از میلاد برمی گردد. تاریخ تقریبی سكونت اول به حدود هزاره ششم قبل از میلاد می رسد و دورانی را شامل می شود كه تپه حسنلو زیاد مورد توجه نبود. در این دوره ها، به بناهای خشتی گلی و سنگی برخورد شده است.

از دوره چهارم سكونت در تپه حسنلو، یعنی در هنگام آتش سوزی بزرگ، تا دوره هفتم سكونت، آثار ساختمانی به دست آمده است كه دلالت بر سكونت در این تپه دارد. دوره چهارم حسنلو مهمترین دوره فرهنگی این دوره است. در میان بناهای سمت شرقی حیاط مركزی، بقایای چند انبار و اصطبل قابل تشخیص است كه از این انبارها مقدار زیادی خمره كشف شده است كه به گمانی به درد ذخیره آب دژ می خورد و به گمانی دیگر مخصوص نگهداری مشروبات بوده است.

در جانب ورودی حیاط، مجموعه ای از بناهایی مانند تالار بزرگ یا پرستشگاه و تعدادی اتاق های متصل و مربوط به هم قرار داشته است. در این میان، پرستشگاه بیش از دیگر بناها قابل توجه است. این پرستشگاه دارای سقف و ستون های چوبی بود و ۲۴‎/۳۰ متر طول و ۱۸‎/۵متر عرض داشته است.

در دژ حسنلو، اتاق هایی نیز به انبار و آشپزخانه و اسلحه خانه اختصاص داشته است، از اسلحه خانه كه معلوم نشده كارگاه اسلحه سازی یا محل نگهداری جنگ افزار بود، مقدار زیادی شمشیر و ۳ نیزه آهنی كشف شده است.
در اطراف غربی حیاط، حدود ۱۵ باب اتاق بزرگ و كوچك وجود داشته و جام زرین حسنلو در یكی از اتاق های همین قسمت كشف شده است.

بناهای شمالی حیاط مركزی گویای جایگاه مخصوص زنان و كنیزان بوده است چون در این قسمت مقدار زیادی جعبه های مخصوص نگهداری وسایل آرایشی چون سرمه دان و وسمه دان استخوانی یافت شده است.

از تپه باستانی حسنلو در سال های ۱۳۱۳ تا ،۱۳۵۸ طی حفاری های باستان شناسان ایرانی و آمریكایی انواع و اقسام ابزار و ادوات جنگی مانند شمشیر، خنجر، نیزه، سرنیزه هایی از جنس مفرغ و آهن به همراه هزاران ظروف سفالی و اشیای استخوانی سنگی سفالی، شیشه ای و فلزی گوناگون كه هر یك دارای ارزش تاریخی، باستانی و هنری هستند، كشف شده است كه در موزه ها ایران باستان، آذربایجان، آمریكا، فرانسه و دیگر كشورهای جهان نگهداری می شود.

این عکس کوچک شده است برای مشاهده ی سایز اصلی کلیک کنید

مهمترین اثر مكشوفه تپه باستانی حسنلو كه اهمیت ویژه ای در جهان و باستان شناسی دارد، جام طلایی حسنلو است. وزن این جام ۹۵۰ گرم، بلندای آن ۲۱ سانتیمتر، قطر آن ۲۵ سانتیمتر و محیط لبه آن ۶۱ سانتیمتر است و در موزه ایران باستان تهران نگهداری می شود. این كشف در تاریخ باستان شناسی ایران و در جهان یكی از مهمترین اكتشافات علمی و از نادرترین آثار تاریخی دینی و هنری دنیای باستان شناسی به شمار می رود.
این جام اثر كاملاً خیره كننده ای است؛ زیرا بیش از حد ظریف كاری داشته و فاقد تركیب مجلل است. قدمت جام طلایی كشف شده از تپه حسنلو در حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است.