تجزيه‌وتحليل‌ داده‌ها

‌ ‌با استخراج‌ مقادير متغيرها و محاسبه‌ مقدارZ" در دو صنعت‌ نساجي‌ و ساخت‌ فلزات‌ اساسي، ميزان‌ خطاي‌ نوع‌ اول‌ (شرکت‌ ورشکسته‌ است‌ ولي‌ آن‌ غيرورشکسته‌ پيش‌بيني‌ مي‌شود) و خطاي‌ نوع‌ دوم‌ (شرکت‌ غيرورشکسته‌ است‌ ولي‌ آن‌ ورشکسته‌ پيش‌بيني‌ مي‌گردد) مشخص‌ مي‌شود.

‌ ‌باتوجه‌ به‌ نمودارهاي‌ تحقيق‌ مشاهده‌ مي‌شود که‌ از ميان‌ 41 شرکت‌ موردبررسي، 16 شرکت; ايران‌ برک، بافت‌ آزادي، ريسمانريسي‌ سمنان، ريسندگي‌ و بافندگي‌ ري، مخمل‌ و ابريشم‌ کاشان، نساجي‌ غرب، نساجي‌ مازندران، وطن‌ اصفهان، نساجي‌ بروجرد، ريسندگي‌ و بافندگي‌ کاشان، نساجي‌ خوي، آلومتک، آلومينيم‌ ايران، ابزار مهدي، صنايع‌ فلزي‌ ايران‌ و نورد و لوله‌ اهواز، طبق‌ نتايج‌ حاصل‌ از مدل‌ در وضعيت‌ ورشکستگي‌ کامل‌ قرار دارند. ازبين‌ اين‌ شرکتها، 12 شرکت‌ طي‌ دوره‌ موردمطالعه‌ از بورس‌ خارج‌ شده‌ و 3 شرکت‌ نساجي‌ مازندران، نساجي‌ خوي، ابزار مهدي‌ تاکنون‌ از بورس‌ خارج‌ نشده‌ و شرکت‌ نساجي‌ بروجرد در سال‌ 1378 در وضعيت‌ ورشکستگي‌ قرار گرفت‌ و در سال‌ 1379 از تابلوي‌ بورس‌ خارج‌ شد. همچنين‌ از بين‌ 25 شرکتي‌ که‌ مدل‌ آنها را در وضعيت‌ مابين‌ ورشکستگي، غيرورشکستگي‌ و سلامت‌ کامل‌ پيش‌بيني‌ کرده‌ است، دو شرکت‌ صنعتي‌ ملاير و آلومينيوم‌ ايران‌ طي‌ دوره‌ موردمطالعه‌ از تابلوي‌ بورس‌ خارج‌ شده‌اند.





نتيجه‌گيري‌

‌ ‌دراين‌ پژوهش، مدل‌ آلتمن‌(Z"-SCORE) در دو گروه‌ از شرکتهاي‌ ورشکسته‌ و غيرورشکسته‌ موردبررسي‌ قرار گرفته‌ تا ميزان‌ خطاي‌ نوع‌ اول‌ و دوم‌ آن‌ مشخص‌ شود.

‌ ‌گروه‌ ورشکسته‌ که‌ شامل‌ 16 شرکت‌ است، نتايج‌ پيش‌بيني‌هاي‌ مدل‌ آلتمن، در مورد 12 شرکت‌ صحيح‌ و 3 شرکت‌ که‌ طبق‌ پيش‌بيني‌ مدل‌ بايد طي‌ دوره‌ مطالعه‌ از بورس‌ خارج‌ مي‌شدند، از بورس‌ خارج‌ نشده‌ و همچنان‌ خريد و فروش‌ سهام‌ آنها در بورس‌ ادامه‌ دارد. با اين‌ نتيجه‌گيري، مدل‌ آلتمن‌ با 81 درصد اطمينان‌ وضعيت‌ ورشکستگي‌ شرکتها را قبل‌ از ورشکستگي‌ درست‌ پيش‌بيني‌ کرده‌ است. درضمن‌ خطاي‌ نوع‌ دوم‌ درمورد شرکتهاي‌ ورشکسته، حدود 19 درصد بوده‌ است‌ که‌ نشان‌دهنده‌ اين‌ است‌ که‌ مدل‌ در 19 درصد موارد، شرکتهايي‌ را که‌ ورشکسته‌ نيستند ورشکسته‌ پيش‌بيني‌ کرده‌ است. در اين‌ رابطه، آلتمن‌ در آزمون‌ مدل‌ خود روي‌ شرکتهاي‌ ورشکسته‌ آمريکا، به‌ اين‌ نتيجه‌ مي‌رسد که‌ مدل‌ در حدود 90 درصد موارد توانسته‌ شرکتهاي‌ ورشکسته‌ را قبل‌ از ورشکستگي‌ درست‌ پيش‌بيني‌ کند و خطاي‌ نوع‌ دوم‌ او در اين‌ تحقيق‌ حدود 10 درصد بوده‌ است.


‌ ‌درگروه‌ شرکتهاي‌ غيرورشکسته‌ که‌ شامل‌ 25 شرکت‌ است، پيش‌بيني‌ مدل‌ در 23 مورد صحيح‌ بوده‌ و تنها در 2 مورد که‌ مدل‌ پيش‌بيني‌ مي‌کرد، آنها از بورس‌ خارج‌ نخواهندشد، از تابلوي‌ بورس‌ خارج‌ شده‌اند. با اين‌ نتيجه‌گيري، مدل‌ آلتمن‌ با 92 درصد اطمينان، وضعيت‌ عدم‌ ورشکستگي‌ شرکتها را طي‌ دوره‌ مورد مطالعه، درست‌ پيش‌بيني‌ کرده‌ است. همچنين‌ خطاي‌ نوع‌ اول‌ درمورد اين‌ شرکتها حدود 8 درصد بوده‌ که‌ نشان‌دهنده‌ اين‌ است‌ که‌ مدل‌ در 8 درصد موارد، شرکتهايي‌ را که‌ فعال‌ نيستند را غيرورشکسته‌ پيش‌بيني‌ نموده‌ است. در اين‌ رابطه، آلتمن‌ در آزموني‌ ديگر، مدل‌ را روي‌ شرکتهاي‌ فعال‌ در ايالات‌ متحده‌ آمريکا موردآزمون‌ قرار داد و به‌ اين‌ نتيجه‌ رسيد که‌ مدل‌ در 97 درصد موارد توانسته‌ است، شرکتهاي‌ غيرورشکسته‌ را صحيح‌ پيش‌بيني‌ کند. در ضمن‌ خطاي‌ نوع‌ اول‌ در اين‌ تحقيق‌ حدود 3 درصد بوده‌ است .
منابع:
- بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران، (1380)، صورتهاي‌ مالي‌ شرکتهاي‌ پذيرفته‌ شده‌ در بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران‌ طي‌ سالهاي‌ 29/12/1375 الي‌ 29/12/1378، تهران: انتشارات‌ بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران.
- بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران، (شهريور 1379). گرازش‌ هفتگي‌ بورس. سال‌ دهم، شماره‌ 23، ص‌ 37. تهران: انتشارات‌ سازمان‌ بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران.

- پارسائيان، علي‌ و جهانخاني، علي‌ (1376). مديريت‌ سرمايه‌گذاري‌ و ارزيابي‌ اوراق‌ بهادار (چال‌ اول)، تهران: انتشارات‌ دانشکده‌ مديريت‌ دانشگاه‌ تهران.

- پي‌نوو، ريموند، (1376). مديريت‌ مالي; ترجمه‌ علي‌ جهانخاني‌ و علي‌ پارسائيان، جلد اول‌ (چاپ‌ سوم)، تهران: انتشارات‌ سمت.

- فراهاني، قائم‌مقام، (1368)، حقوق‌ و تجارت، ورشکستگي‌ و تصفيه‌ (جلد اول)، تهران: انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران.


- فرهنگ، منوچهر، (1374)، فرهنگ‌ علوم‌ اقتصادي‌ (چاپ‌ هفتم)، تهران: انتشارات‌ نشر البرز.

- منصور، جهانگير، (1377)، قانون‌ تجارت‌ (جلد اول)، تهران: انتشارات‌ نشر ديدار.
- ولفنيگ، ولدن، (1354)، تهيه‌ و اداره‌ امور مالي‌ موسسات‌ تجاري; ترجمه‌ علي‌ رشيدي‌ (چاپ‌ اول)، تهران: انتشارات‌ موسسه‌ اموربانکي.
منابع‌ انگليسي:

- ALTMAN, E.(1968). FINANCIAL RATIOS, DISCRIMINANT ANALYSIS AND THE- PREDICTION OF CORPORATE BANKRUPTCY ]COMPUTER PROGRAM]. ).AVAILABLE AT (www.stern.nyu.edu/n ealtman).

- ALTMAN, E. HALDEMAN, R.& NARAYANAN, P.(1977). ZETA ANALYSIS: ANEW MODEL TO IDENTIFY BANKRUPTCY RISK OF CORPORATIONS [COMPUTER PROGRAM] AVAILABLE AT (www.stern.nyu.edu/n ealtman).

- GITMAN, LJ. (1996). PRINCIPLE OF MANAGERIAL FINANCE (7 RD ED). NEW- YORK: HARPER COLLINS COLLEGE.

- GRICE, J.S. (1998). CALSSIFIDCATION AND PREDICTIVE ACCURACIES FOR- BANKRUPTCY PREDICTION MODELS: A SENSITIVITY ANALYSIS [COMPUTER PROGRAM]. AVAILABLE AT (www.troyest.edu/html/cbes/html/review/ reviwdoc 16.html).


- RANNCE, R.(1999). THE APPLICATION OF ALTMANS REVISED FOUR- VARIABLE Z-SCORE BANKRUPTCY PREDICTION MODEL FOR RETAIL FIRMS. AVAILABLE AT (www. lib.umi.com/disserations/fullcit/.9938887(