-
مدير بازنشسته
پيشينه تحقيقات
اولين تحقيق در زمينه پيش‌بيني ورشکستگي در سال 1900 توسط توماس وودلاک انجام شد. وي يک تجزيه‌وتحليل کلاسيک در صنعت راه‌آهن انجام داد و نتايج تحقيق خود را در مقاله تحت عنوان <درصد هزينه‌هاي عملياتي به سود انباشته ناخالص> ارائه کرد. در سال 1911، لارس جامبرلاين در مقاله‌اي تحت عنوان <اصول سرمايه‌گذاري اوراق قرضه> از نسبتهاي به‌دست آمده به‌وسيله وودلاک، نسبتهاي عملکرد را به‌وجود آورد. در سال 1930 تا 1935، آرتور ونيکور و ريموند اسميت در مطالعات خود تحت‌عنوان <روشهاي تحليل در نسبتهاي مالي شرکتهاي ورشکسته> دريافتند که صحيح‌ترين نسبت براي تعيين وضعيت ورشکستگي، نسبت سرمايه در گردش به کل دارايي است. اولين تحقيقاتي که باعث ايجاد مدلي براي پيش‌بيني ورشکستگي شد، تحقيقات ويليام بيور در سال 1966 بود. بيور يک مجموعه شامل 30 نسبت مالي که به‌نظر وي، بهترين نسبتها براي ارزيابي سلامتي يک شرکت بودند را انتخاب کرد. سپس نسبتها را براساس چگونگي ارزيابي شرکتها، در شش گروه طبقه‌بندي کرد. وي طي تحقيقات خود به اين نتيجه رسيد که ارزش هر نسبت، در ميزان اعتبار طبقه‌بندي شرکتها در گروههاي شرکتهاي ورشکسته و غيرورشکسته است، و ميزان خطاي طبقه‌بندي کمتر، نشان‌دهنده ارزش بالاي هر نسبت است. طبق اين اصل، بيور نسبت را که داراي کمترين نرخ خطاي طبقه‌بندي بود را به ترتيب اهميت به شرح زير معرفي کرد: جريان نقد به کل دارايي، درآمد خالص به کل دارايي، کل بدهي به کل دارايي، سرمايه در گردش به کل دارايي، نسبت جاري و نسبت فاصله عدم اطمينان.
در سال 1968 آلتمن در پيرو مطالعات بيور، مطالعه خود را براي تهيه مدلي جامع و چند متغيره (برخلاف بيور و دانشمندان قبل که مدلهايي تک‌متغيره ارائه کرده‌اند) ادامه داد. آلتمن با انتخاب 22 نسبت مالي و تجزيه‌وتحليل آنها به‌وسيله روش آماري چند مميزي، موفق به تهيه تابعZ که از پنج نسبت مالي تشکيل شده بود به عنوان متغيرهاي مستقل وZ به‌عنوان متغير وابسته شد. نسبتهاي مالي موجود در مدل عبارت بودند از: سرمايه در گردش به کل دارايي، سود انباشته به کل دارايي، درآمد قبل از بهره و ماليات به کل دارايي، ارزش بازاري حقوق صاحبان سهام به کل بدهي و فروش به کل دارايي.
پس از سالها استفاده از مدلZ به‌وسيله اشخاص و سازمانهاي مختلف، يک سري انتقادات براي مدل مطرح شد. تحليل‌گران مالي، حسابداران و حتي خود شرکتها، معتقد بودند که مدل تنها براي موسسات با ماهيت تجارت عمومي قابل استفاده است. آلتمن در ادامه تحقيقات خود، روي مدل پيش‌بيني ورشکستگي موفق به اصلاح مدلZ و ارائه مدل جديد به نامZ شد. واضح‌ترين اصلاحيه آلتمن جانشين کردن ارزش دفتري سهام به ارزش بازاري آن و سپس تغيير ضرايب و محدوديتهاي ورشکستگي بود. عمده موارد استفاده اين دو مدل درمورد شرکتهاي توليدي بود و اين مدلها براي شرکتهاي غيرتوليدي و خدماتي استفاده عمده نداشت. به همين علت آلتمن در ادامه تحقيقات خود موفق به طراحي مدلي به نامZ شد که در اين مدل متغير نسبت فروش به کل دارايي حذف و مدل چهار متغيره مختص شرکتهاي خدماتي و غيرتوليدي ارائه کرد. در سالهاي بعد محققان زيادي روي مدلهاي پيش‌بيني ورشکستگي مطالعه و موفق به طراحي مدلهاي جديدي شدند که ازجمله آنها مي‌توان به مدلهاي اسپرينگات، اوهلسون، فولمر، گريس و شيراتا نام برد.
روش تحقيق
در اين تحقيق، با استفاده از اطلاعات استخراج شده از صورتهاي مالي شرکتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نسبتهاي موجود در مدل را محاسبه و با قرار دادن آن نسبتها در مدل، مقدار مدل آلتمن براي هر شرکت در هر سال موردمطالعه، تعيين شد. جامعه آماري تحقيق، شرکتهاي داخل بورس در دو صنعت نساجي و ساخت فلزات اساسي که جمعاً 41 شرکت هستند، را شامل مي‌شود. علت انتخاب شرکتهاي داخل بورس و اين دو صنعت به خاطر دسترسي آسان و استاندارد همگون بودن صورتهاي مالي اين شرکتها و همچنين به دليل اينکه اين دو صنعت نسبت به صنايع ديگر داخل بورس هستند که بيشترين خروجي را طي سالهاي موردمطالعه داشته‌اند. در ضمن افق زماني پژوهش، دوره چهارساله از سال 1375 تا سال 1378 است.
مدل مورد استفاده، مدل(Z"-SCORE) آلتمن است. اين مدل که از پنج نسبت مالي (سرمايه در گردش به کل دارايي (X1)، سود انباشته به کل دارايي (X2)، درآمد قبل از بهره و ماليات به کل دارايي (X3)، ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتري بدهي (X4)، فروش به کل دارايي (X5) تشکيل شده به صورت زير است:
Z"= 0/717X1 + 0/84X2 + 3/1X3 + 0/42X4 +0/998X5
حالت ورشکستگي کامل Z<1/2
حالت مابين ورشکستگي و غير ورشکستگي
حالت سلامت کامل Z ? 2/9
برچسب برای این موضوع
مجوز های ارسال و ویرایش
- شما نمی توانید موضوع جدید ارسال کنید
- شما نمی توانید به پست ها پاسخ دهید
- شما نمی توانید فایل پیوست ضمیمه کنید
- شما نمی توانید پست های خود را ویرایش کنید
-
قوانین انجمن
پاسخ با نقل قول