دررفتگي كشكك زانو
.................................................. .......
اطلاعات كلي
تعريف – جابجايي استخوان كشكك به طوري كه تماسي بين استخوانهاي مجاور نباشد افراد بالغ و جوان مستعد اين صدمه مي باشند .

قسمتهاي درگير بدن :
● مفصل زانو و استخوان كشكك .
● استخوانهاي ران ، درشت ني و استخوانهاي ساق پا .
● بافت نرم اطراف محل دررفتگي شامل اعصاب ، لايه ضريع ، زردپي ها ، رباطها ، عضلات و عروق خوني .

علائم و نشانه ها :
● درد شديد هنگام صدمه .
● اختلال در عملكرد زانو و درد شديد هنگام حركت .
● اگر استخوانهاي دررفته در همان وضعيت قفل شوند ، تغيير شكل قابل رؤيت مي باشد . استخوانهاي دررفته ممكن است خود به خود به جاي اول برگردند و تغيير شكلي ديده نشود ولي ماهيت صدمه همان است .
● احساس خالي شدن زير پا .
● حساسيت محل دررفتگي .
● تورم و كبودي اطراف زانو .
● بيحسي محل دررفتگي .

علل به وجود آورنده :
● ضربه مستقيم به زانو .
● نتيجه نهايي يك كشيدگي رباطي شديد زانو .
● انقباض شديد عضلاني .
● حركاتي كه نياز به تغيير مسير ناگهاني و سريع داشته كه موجب چرخيدن مفصل زانو يا دررفتگي استخوان كشكك مي شود .

افزايش خطر در اثر :
● افرادي كه لگن باز و وسيع و انحراف زانو به طرف داخل داشته باشند .
● ورزشهاي پربرخورد نظير فوتبال .
● ورزشهاي دويدني .
● ورزشهاي پرشي همانند ژيمناستيك يا بسكتبال .
● كشيدگيهاي رباطي شديد زانو .
● صدمه مكرر به زانو از هر نوع .
● التهاب مفصلي از هر نوع ( نقرس ، روماتوئيد ) .
● ضعف عضلاني .
● ناهنجاريهاي مادرزادي مفصل زانو .

نحوه پيشگيري :
● قدرت و توان عضلاني را با برنامه هاي دراز مدت متناسب با رشته ورزشي ، افزايش دهيد .
● قبل از تمرينات ورزشي بدن خود را گرم كنيد .
● بعد از صدمه ، از صدمه مجدد زانو به وسيله باند كشي ، آتل بندي و حفاظهاي زانويي يا وسايل حفاظتي خاص ، جلوگيري كنيد .

چه بايد كرد ؟
مراقبتهاي مناسب بهداشتي :
● درمان پزشكي شامل دستكاري درماني ، مفصل و جا انداختن استخوانهاي دررفته .
● جراحي براي بازگرداندن عملكرد طبيعي زانو .

معيارهاي تشخيصي :
● مشاهده علائم .
● داشتن سابقه پزشكي و معاينه توسط پزشك .
● پرتونگاري مفصل زانو و استخوانهاي مجاور .

عوارض ممكن :

در هنگام صدمه :
● شوك .
● فشار بر اعصاب ، رباطها ، زردپي ها ، عضلات ، عروق خوني يا بافت همبند مجاور كه سبب بيحسي ، كرختي ، سردي و بي رنگ شدن يا رنگ پريدگي ساق يا پا مي شود .
● خونريزي شديد داخلي اطراف استخوان كشكك .

بعد از درمان يا جراحي :
● اختلال در خونرساني محل دررفتگي .
● عفونت طي درمان جراحي .
● دررفتگيهاي مكرر ، مخصوصاً اگر دررفتگي قبلي به طور كامل درمان نشده باشد .
● مفصل زانوي بي ثبات يا ملتهب متعاقب صدمه مكرر .
نتيجه احتمالي – بعد از درمان يا جراحي ، مفصل بايد حدود 6 تا 8 هفته با گچ بي حركت شود . بهبود كامل رباطهاي مصدوم به حداقل 6 هفته زمان نياز دارد .

نحوه درمان
توجه – از دستورات پزشك كه مكمل درمان مي باشد ، پيروي كنيد .

كمكهاي اوليه :
● فرد مصدوم را با پتو گرم نگه داريد تا احتمال بروز شوك كاهش يابد .
● لباسها را در صورت امكان ببريد و ناحيه آسيب ديده را حركت ندهيد .
● زانو ، لگن ، مچ پا را با آتل بي حركت كنيد .
● از دستورالعمل RICE كه حروف اول كلمات استراحت ، يخ ، بانداژ فشاري و بالا نگه داشتن عضو مي باشد ، پيروي كنيد .
● پزشك استخوان دررفته را با جراحي يا بدون جراحي جا خواهد انداخت . دستكاري درماني جهت جا انداختن مفصل بايد حتي الامكان بلافاصله بعد از دررفتگي صورت گيرد حدود 6 ساعت بعد از آسيب ديدگي خونريزي و جابجايي مايعات بدن ممكن است منجر به شوك شود . همچنين بسياري از بافتها قابليت كشساني خود را از دست داده و برگشت به وضعيت طبيعي را مشكل مي سازند .

مراقبتهاي مداوم – بعد از برداشتن گچ :
● از كيسه يخ 3 يا 4 بار در روز و هر بار20 دقيقه استفاده كنيد .
● اگر احساس گرما بهتر از سرما بود ، از گرما به جاي يخ استفاده كنيد . مي توانيد از لامپهاي حرارتي ، كيسه هاي آب گرم ، دوش آب گرم ، حفاظهاي حرارتي ، روغنها يا پمادهاي گرماده استفاده كنيد .
● در صورت امكان از درمان حمام ويرپول استفاده كنيد .
● ماساژ ملايم دهيد تا ايجاد راحتي كرده و تورم را كاهش دهد .

دارو درماني :
پزشك ممكن است موارد زير را تجويز كند :
● داروهاي بيهوشي عمومي يا شل كننده عضلاني جهت دستكاري درماني مفصل .
● استامينوفن براي تسكن درد متوسط .
● مسكن هاي درد مخدر در مورد درد شديد .
● مسهل جهت جلوگيري از يبوست متعاقب كاهش فعاليت .
● آنتي بيوتيك براي مقابله با عفونت .

فعاليت :
● تا زماني كه گچ برداشته نشده با چوب زير بغل راه برويد .
● بعد از جراحي فعاليتهاي طبيعي خود را به تدريج از سر بگيريد .
● تحمل وزن و نو تواني زانو را بعد از ترخيص از نزد پزشك آغاز كنيد .
● تا درمان كامل نشده از رانندگي اجتناب ورزيد .

رژيم غذايي :
● قبل از دستكاري درماني يا جراحي فقط آب بنوشيد ، غذاي سفت در معده موجب استفراغ تحت بيهوشي خواهد شد .
● طي دوره درمان غذاي متعادل شامل پروتئين اضافي نظير گوشت ، ماهي ، مرغ ، پنير ، شير و تخم مرغ مصرف كنيد . افزايش مصرف مواد رشته دار و مايعات از يبوست ناشي از كاهش فعاليت جلوگيري خواهد كرد .

توانبخشي :
● تمرينات روزانه توانبخشي را وقتي به بانداژ نگه دارنده نيازي نبود ، شروع كنيد.
● از ماساژ يخ به مدت 10 دقيقه قبل و بعد از تمرين استفاده كنيد .
● بخش مربوط به تمرينات توانبخشي را نگاه كنيد .
با پزشك تماس بگيريد ؛ اگر
● علائم دررفتگي كشكك را داشته باشيد . اگر در ناحيه ساق بيحسي ، رنگ پريدگي يا سردي احساس كرديد .
● اتفاقات زير بعد از درمان يا جراحي رخ دهند .
- تورم بالا و پايين گچ .
- رنگ آبي يا خاكستري زير گچ مخصوصاً زير ناخن انگشتان .
- بيحسي زير زانو .
- درد فزاينده ، تورم يا ترشح در محل جراحي .
- علائم عفونت ( سردرد ، دردهاي عضلاني ، سرگيجه يا احساس ناخوشي عمومي و تب ) .
- تهوع يا استفراغ .
- يبوست .
● داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي ايجاد كنند .
● دررفتگيهاي مكرر كشكك از وضعيت طبيعي .