داروهاي مصرفي در منطقه :
مهمترين داروهاي مصرفي دراين فصل به شرح زير مي باشد:
براي مصرف گاوداري :
1 – لينكو اسپكتين 600 ريال
2 – پماد پستاني 3000 لوله
3 – اكسي تتراسايكلين 1500ريال
4 – تايلوزين 5% 400ريال
5 – تايلوزين 20% 700ريال
6- پارواكون 100ريال
7 – بوتالكس 120ريال
8 – ويتامين AD2E 800ريال
9 – ويتامين B12 300 ريال
10 – فلونكسين 200ريال
11 – كتابروفين 300ريال
12 – B كمپلكس 100ريال
13- گنادرولين 200ريال
14 – پروستاگلندين 250 ريال
15 – اكسي توسين 400ريال
16 – تالوتيك 150ر يال
17 – فروزمايد 150 ريال
18 – تري پنلنومين 100ر يال
19 – CMP 400ريال
20 – CBG 300 ريال
21 – سرم قندي – نمكي 300ريال
22 – ORS 500 ساشه
23 – پني سيلين 3+3 2000ريال
24 – پني سيلين 5 ميليون 1500 ريال
25 – پني سيلين 3 ميليون 1000ريال
26 – پني سيلين 2+2 1000ريال
27 – كوتريمكتازول 200ريال
28 – كومبيزايد 300 ريال
29 – اسكرزاستاپ 400 ساشه

داروهاي مصرفي در دامداري گوسفندي :
1 – پيرورازي 2000ريال
2 – ايميزال 200 ريال
3 – ديمينازين 50 ريال
4 – اكسي 5% 2000ريال
5 – اكسي 10 %‌ 500 ريال
6 – لواميزول ( پودر) 6000 ساشه
7 – نيكوزامايد (‌بلوسل ) 10000 بلوس
8 – رافو كسانايد (‌بلوس )‌ 5000بلوس
9 – كلوزانتل (بلوس ) 2000بلوس
10 – كلوزانتل ( محلول )‌ 120 ليتر
11 – مبندازول (‌بلوس )‌ 2000بلوس
12 – مبندازول (‌محلول )‌ 800 ليتر
13 – آلبندازل ( بلوس 60m) 10000بلوس
14 – تريكلابندازول 3000ريال
15- پني سيلين 1+1 2000ريال
16 – لينكواسپكتين 200ريال
17 – تايلوزين 5% 400ريال
18 – تايلوزين 20% 500ريال
دراين ميان داروهاي ضد انگلي و زردي ارقام بالايي نسبت به نسلهاي ديگر سال نشان مي دهد.

تشخيص آبستني
براي آنكه بتوان آزمايشات تشخيص آبستني را به نحو صحيح به كار برده و در مورد مسائل آبستني ‏، اظهارنظر آگاهانه اي ارائه دهيم و نيز براي كنترل برنامه آبستني و زايش و درمان نارسائيهاي آبستني ، لازم است با علم نحوه تشكيل و رشد جنين و جنبه هاي مختلف فيزيولژي آبستني آشنايي كامل داشته باشيم.

هورمونهاي آبستني
هورمونهاي استروئيد تخمدان بخصوص پروژسترون و نيز هورمونهاي جفت در ايجاد تغييرات لازم دستگاه تناسلي ماده براي ادامه حيات جنين ، نقش ويژه اي دارند.

پروژسترون موجب قطبي شدن بيش از حد بخش ماهيچه اي ديواره رحم مي شود و نتيجه آن كم شدن شدت عكس العمل ديواره رحم در مقابل هورمون اكسي توسين و استروژن است.

وظايف ديگر اين هورمون عبارتند از تحريك رشد و ترشح غدد موجد در لايه مخاطي رحم ، بسته شدن گردن رحم به نسبت هاي مختلف (براساس نوع حيوان) و نيز به وجود آوردن علائم مربوط به آبستني. در ابتداي دوره آبستني ، جسم زرد مسئول ترشح پروژسترون بوده و مقدار ترشح حداقل برابر با مقدار پروژسترون توليد شده در مرحله دي استروس سيكل تناسلي مي باشد. در بز جسم زرد تا مراحل انتهايي دوره آبستني يعني نزديك زمان زايش فعال است. جسم زرد در گاو نيز اگر چه تا پايان دوره آبستني فعاليت دارد ولي از روز 200 دوره آبستني به بعد ،‌فعاليت آن براي دام الزامي نيست. گوسفند فعاليت جسم زرد را براي گذراندن 2/3 اول دوره آبستني خود نيازمند بوده و در اسب ، پس از آنكه فعاليت هورمونهاي دورن ريز در اوايل دوره آبستني شروع گرديد در ثلث آخر دوره آبستني ، حيوان از فعاليت جسم زرد بي نياز مي شود، در اينگونه حيوانات پروژسترون به وسيله جفت و احتمالا” جنين توليد مي شود.

در خلال ثلث اول دوره آبسني حيواناتي كه داراي چندين سيكل فحلي مي باشند ميتوان ميزان پروژسترون گردش خون آنها را اندازه گيري نموده و آبستني را تشخيص داد. بدين معني كه پايين بودن غلظت پروژسترون خون تقريبا” هميشه نشانه عدم آبستني دام است.
استروژن نيز در طول دوره آبستني به وسيله تخمدانها و جفت توليد مي شود و ميتوان آن را در اواخر دوره آبستني به مقدار زياد، در خون اكثر حيوانانت اهلي مشاهده نمود. تغييرات حاصله در دستگاه تناسلي در نتيجه آبستني ، تحت تاثير مجموعه هورمونهاي تخمدان يعني پروژسترون و استروژن به وجود مي آيد اگر چه هورمونهاي ديگري نيز دخالت دارند. بسياري از آزمايشات تشخيص آبستني مبتني بر شناسايي اينگونه تغييرات در بخشهايي از دستگاه تناسلي كه در دسترس آزمايش يا نمونه برداري قرار دارند مي باشد.

بعنوان مثال: در اسب توجه زيادي به تغييراتي كه در ظاهر عنق يا گردن رحم به وجود مي آيد داده شده است و يا اينكه در گاو راههاي مختلفي براي سنجش سياليت و مقدار بوده و در نتيجه به عنوان روش دقيق تشخيص آبستني مطرح نمي باشند. پروژسترون روي دستگاه عصبي مركزي نيز اثر گذاشته و از بروز فحلي جلوگيري مي كند، حتي اگر ميزان استروژن خون زياد باشد. همچنين احتمال دارد كه حيوان آبستن نيز گاهي فحل گردد و موجبات بروز عواقب نامطلوب را فراهم سازد. بدين ترتيب كه اگر حيوان آبستن فحل شده را تلقيح نمايند ممكن است موجب سقط جنين گردد و اگر كار تلقيح هيچگونه تاثيري روي آبستني دام ايجاد نكند حداقل موجب گمراهي در پيش بيني و تعيين زمان درست زايش شده و در نتيجه موجب نارسائيهايي در برنامه زايش گردد.

روشهاي ايميونولوژيكي مختلفي نيز براي شناسايي و اندازه گيري هورمونها و مواد ديگر به كار گرفته شده است. از جمله آزمايش جلوگيري از انعقاد خون براي تشخيص آبستني در اسب، نكته بسيار قابل توجه كه در روشهاي ايميونولوژيكي مطرح است ، اين است كه چگونه جنين يعني يك جسم خارجي مي تواند در بدن مادر ، يعني محيطي كه توانايي آنتي ژنسيته مخالف و متحاصم را داراست زنده مانده و ادامه حيات دهد. اين سئوالي است كه پاسخ آن چندان تشخيص نشده است.

رشد جنين
اندازه جنين در مراحل مختلف آبستني و ميزان تغييرات در حجم و نسبت دو نوع مايع جنيني براي طبيب باليني جالب و مورد توجه است.

سن تقريبي جنين را ميتوان با اندازه گيري وزن يا طول جنين مشخص نمود. عواملي نظير اختلافات فردي و نژادي در اين اندازه گيري موثرند، مانند آنچه كه بين نژادهاي اسبچه شاير و شتلند وجود دارد. اصطلاح طول سر تا دم عبارت از فاصله بين بالاترين نقطه سر تا انتهايي ترين قمست كفل يعني بيخ دم مي باشد. گردن دراز بعضي از حيوانات موجب مي شود ارزيابي سن دقيق جنين از طريق اندازه گيري طول سر تا دم اشكال مواجه شده و اختلاف فاحش تر زماني ايجاد مي شود كه براي اندازه گيري طول سر تا دم از ستون فقرات استفاده گردد. از نظر زيست شناسي ، بررسي رشد جنين به كمك افق رشد منطقي تر است. يك افق رشد عبارت است از ميزان توسعه يافتن قسمتهاي مختلف بدن جنين در يك مرحله معين از دوره آبستني ، از جمله قسمت هايي كه در اين زمينه مورد استفاده قرار مي گيرند مي توان برجستگي هاي دست و پا ، پلكهاي چشم ، مو در قسمتهاي مختلف بدن و رشد استخوانها را نام برد. اگر چه اين بررسي را روي جنينهاي مرده انجام مي دهند ولي در جنين زنده نيز ميتوان با استفاده از طريق مختلف نظير اندازه گيري ضربان نبض جنين به كمك روشهاي ماوراء صوتي و يا اندازه گيري رشد استخوانها به وسيله راديوگرافي ، سن جنين را تعيين نمود.
مايعات جنيني يعني مايع امنيون و مايع آلانتون داراي نقش ويژه در حفاظت از جنين و تامين شرايط لازم براي رشد بي وقفه آن و نيز در تسهيل عمل زايمان از طريق منبط كردن و لغزنده كردن مجراي زايش هستند. اين مايعات در بين انواع مختلف حيوانات و نيز در مراحل مختلف آبستني داراي منشاء متفاوت مي باشند. چگونگي برقراري توازن بين دو مايع به خوبي مشخص نشده است. در تشكيل مايع امنيون ، ترشحات غدد بزاقي ، دهان و مجاري تنفسي جنين دخالت دارند. بخش اعظم مايع آلانتون را ادرار جنين تشكيل مي دهد اما ميزان شركت ادرار جنين در تشكيل مايع امنيون در حيوانات مختلف متفاوت است.

در ابتداي دوره آبستني گاو ، ادرار جنين داخل هر دو كيسه امنيون و آلانتون ميشود. ورود ادرار به كيسه آلانتون از راه مجراي اوراك و به كيسه امنيون از طريق ميزراه جنين صورت ميگيرد. بعد از تشكيل و فعال شدن اسفنگتر كيسه مثانه در اواسط دوره آبستني ، ورود ادرار به كيسه امنيون قطع شده و محتويات آن لعابدار مي شود. از اين مرحله است كه ادم يا خيز آلانتون را ميتوان مشاهده نمود. اين وضعيت در گوسفند كاملا” متفاوت است بنحوي كه در 90 روز اول آبستني ، ادرار جنيني وارد حفره آلانتون ميشود. پس از آن مجراي اوراك بسته شده و ميزراه باز مي شود و ادرار وارد كيسه امنيون ميگردد. در حيوانات ديگر نيز اختلافاتي مشاهده مي شود.