طبقه بندي تفرجگاهها (طبقه بندي كلاوسون)
الف: مناطقي كه اساساً روي منابع اتكاء دارند Resource based Areas
اين مناطق كيفيت كاملاً طبيعي و تغيير نيافتهاي دارند و از نظر تفرجگاهي داراي ارزش زيادي هستند. اين دسته از مناطق در جنگلها يا پاركهاي ملي يافت ميشوند، طبيعت بارز و غالب اين مناطق برجستگي خصوصيات فيزيكي و جنبههاي زيبايي طبيعي آنها است. كيفيت مراكز تفريحي يكي از عوامل اصلي افزايش تقاضا است ولي اين دسته از طبقهبندي قرار دارند كه اغلب در فاصلههاي دوري از كانونهاي تمركز جمعيتي قرار دارند. بخشهاي اصلي اين تيپ از تفرجگاهها عبارتند از :
مناطق كوهستان، صحرا، سواحل درياچهها، درياچهها، درياها و تالابها. زمان اصلي براي استفاده از اين مناطق هنگام تعطيلات است. استفاده از اين مناطق مستلزم صرف هزينه و زمان است.
فعاليتهاي تفريحي در اين گونه مناطق ميتواند بازديد از آثار تاريخي پيادهروي طولاني، كوهنوردي، اردو، ماهيگيري، شكار و ... باشد. پاركها و جنگلهاي ملي و مناطق حفاظت شده در ايران را ميتوان جزو اين دسته از تفرجگاهها به شمار آورد. به جز مناطق تاريخي كه معمولاً مساحت كمي دارند بقيه مناطقي كه در اين طبقه تفرجگاهها قرار ميگيرند، اغلب سطوح گستردهاي را در بر ميگيرند و مساحت آنها از چند هزار اكر (يك اكر= 4047 متر مربع) تجاوز نميكند.
ب: مناطقي كه بر پايه دسترسي شكل گرفتهاند User oriented Areas
اين دسته از مناطق، تفرجگاههايي ميباشند كه به دليل موقعيت مكاني خود مورد تقاضا قرار ميگيرند و به همين دليل براي فعاليتهاي تفريحي طيف گستردهاي از مردم طرحريزي و تجهيز ميشوند. اين گونه مناطق نزديك به محل زندگي استفاده كنندگان قرار دارند.
مانند پاركهاي شهري، زمينهاي بازي، باغ وحشها و غيره، يكي از بارزترين صفات مشخصه آنها قابليت دسترسي آنها براي جمع زيادي از مردم است. زمان اصلي استفاده از اين مناطق براي خردسالان و نوجوانان پس از مدرسه، براي بزرگسالان پس از كار و براي خانوادهها در طول روز است. به طور كلي استفاده از اين مناطق بستگي مستقيمي به وقت آزاد روزانه افراد دارد. زمان دسترسي به اين گونه مناطق بسيار كوتاه بوده و اغلب هزينه ناچيزي را در بر ميگيرد. فعاليتهاي تفريحي موجود در اين مناطق ميتواند انواع بازيها نظير شنا (استخرهاي ورزشي)، پيادهروي، پيكنيك، بازي اسكيت و نظاير آن باشد اين گونه مراكز تفريحي مساحت كمي دارند و گاهي بين چند تا چند صد اكر گسترش دارند. صفات فيزيكي يا طبيعي اين مناطق زياد قابل توجه نيست.
ج: مناطق حد متوسط
اين مناطق از نظر موقعيت و نوع استفاده در حد فاصل بين دو طبقه پيشين قرار ميگيرند. اين مناطق از نظر موقعيت در جايي قرار دارند كه با يك دو ساعت رانندگي ميتوان به آنها دسترسي پيدا كرد. زمان اصلي استفاده از اين مناطق، در تعطيلات يك روزه يا تعطيلات آخر هفته است. در استفاده از اين مناطق زمان، مسافت و هزينه كمتري نسبت به دسته اول اختصاص مييابد. گسترش اين مناطق معمولاً تا چند اكر ميرسد و بزرگتر از مناطق دسته اول ميباشند.
سيماي فيزيكي اين مناطق تا حدي دست خورده بوده و براي استفاده خاصي نيز تغيير يافته است. به همين دليل نسبت به مناطق اول در رده پاينتري قرار دارند فعاليتهاي تفريحي در اين مناطق عبارتند از پيكنيك، اردو، پيادهروي، شنا، ماهيگيري و نظاير آن. پاركها و مراكز تفريحي نيمه طبيعي خارج از شهرها در ايران و همينطور جنگلها و پاركهاي ايالتي در كشورهاي خارج در اين طبقه قرار ميگيرند.