زيان هاي شيرين کننده هاي مصنوعي

حتماً تاکنون با محصولات غذايي که با برچسب بدون قند (sugar free) در بازار فروخته مي شوند، برخورد کرده ايد. در اين محصولات به جاي شکر از شيرين کننده هاي مصنوعي نظير آسپارتام استفاده مي شود. امروزه آسپارتام در بيش از 6 هزار محصول غذايي شامل انواع نوشيدني، دسر، ماست، آدامس و برخي ويتامين ها که با عنوان کم کالري يا رژيمي فروخته مي شوند، استفاده مي شود و حدود 200 ميليون مصرف کننده در دنيا دارد. اما چون در دماي بالا به آمينواسيدهاي سازنده تجزيه مي شود، براي پخت مناسب نيست.آسپارتام در سال 1965 کشف شد و از آنجايي که در غلظت هاي معمولي 200 بار شيرين تر از شکر است و کالري کمي دارد به عنوان جايگزين شکر براي افراد ديابتي مورد توجه قرار گرفت.
اما استفاده از اين شيرين کننده به دلايل خطرات احتمالي که براي انسان دارد مورد بحث هاي زيادي قرار گرفته است. در ابتدا سازمان غذا و داروي امريکا (FDA) استفاده از آسپارتام را به دليل احتمال ايجاد سرطان در موش ها نپذيرفت. اما از سال 1981 با توجه به تحقيقاتي که در ژاپن انجام شد، آسپارتام براي استفاده در نوشيدني ها پذيرفته شد و در سال 1996 محدوديت هاي استفاده از آن در مواد غذايي برداشته شد.
تحقيقات اخير دانشمندان نشان مي دهد که آسپارتام به متانول (الکل چوب) تجزيه مي شود و متانول نيز در بدن به فرمالدئيد تبديل مي شود. طبق اين تحقيقات بلعيدن مقادير کم آسپارتام منجر به تجمع مقدار زيادي فرمالدئيد در کبد، کليه، مغز و برخي بافت ها مي شود که در درازمدت باعث تاثيرات بدي در سيستم عصبي و دستگاه ايمني مي شود و ممکن است منجر به مشکلات ژنتيکي نيز شود. البته متانول در آبميوه ها نيز موجود است اما به دليل وجود اتانول و مواد شيميايي بازدارنده به فرمالدئيد تبديل نمي شود. با توجه به خطرات احتمالي که تجمع فرمالدئيد آزاد شده از آسپارتام براي سلامتي انسان دارد، در اکتبر 2005 اعضاي مجلس عوام انگلستان از دولت خواستند که مصرف آسپارتام را در اين کشور ممنوع کند. اما به دليل سوددهي ناشي از تجارت آسپارتام و در نظر گرفتن مصالح اقتصادي، ممنوعيت توليد و فروش اين شيرين کننده هنوز از سوي دولت ها پذيرفته نشده است.