یکی از خاطرات مشترک و اغلب کلیشه ای اکثر فوتبالیست ها، به فرارهای آنها از مدرسه و فوتبال بازی کردنشان در زمین خاکی های اطراف محله برمی گردد. خیلی هایشان حتی دکتر و مهندس نشدنشان را گردن فوتبال می اندازند و فرارهایشان از مدرسه را مهمترین علت دور ماندن از ادامه تحصیل می دانند.
البته تا چند سال پیش توقع زیادی بابت تحصیل کرده بودن فوتبالیست ها وجود نداشت و کسی بابت درس نخواندن آنها پاپیچشان نمی شد تا اینکه حدود دو سال پیش احمدی، یکی از مسوولان سازمان لیگ در یک اعتراف تلخ آمار فوتبالیست های تحصیلکرده را تنها یک درصد و تعداد زیر دیپلم ها را 64 درصد اعلام کرد. از همان زمان بود که حساسیت روی درسخوان بودن فوتبالیست ها هم زیاد شد و فوتبالیست های تحصیلکرده بیشتر از قبل سر زبان ها افتادند.
البته در سال های اخیر فعالیت های فرهنگی مثل کتاب خواندن، فیلم دیدن و گوش کردن به موسیقی های خوب هم در بین فوتبالیست ها زیاد شده و حالا ادعای فرهنگی – ورزشی بودن باشگاه های ایرانی خیلی بیشتر از قبل باورکردنی شده. گزارش زیر شما را تا حد زیادی با پا به توپ های تحصیلکرده، فرهنگی و با کمالات آشنا می کند!
شاهینی های باسواد
یکی از اتفاقات جالب در تاریخ فوتبال ایران، جا ماندن فوتبالیست های دهه های هشتاد و نود از پیشکسوت های دهه پنجاه و شصت از نظر سواد است. دکتر عباس اکرامی جزو اولین مدیران با سواد فوتبال ایران است. او که سابقه تدریس در دبیرستان های البرز و فیروز بهرام را داشته، در سال 1321 باشگاه فرهنگی – ورزشی شاهین را تاسیس کرد.
او حتی بعد از تاسیس باشگاه شاهین شعار « اول اخلاق، دوم درس، سوم ورزش» را به شعار رسمی باشگاه خود تبدیل کرد. حتی نام باشگاه شاهین هم با تفال زدن به دیوان حافظ و باز کردن شعر «در هوا معلق زنی و جلوه کنی / ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد» انتخاب شده.
بعد از افتتاح شاهین توسط دکتر اکرامی، بسیاری از دانش آموختگان دبیرستان های البرز و فیروز بهرام در این مجموعه بازی کردند. دکتر حسن فاخری، دکتر امیر مسعود برومند، مهندس ایرج بهشتی و حمید شیرزادگان (فوق لیسانس) از جمله فوتبالیست های شاهین بودند. مهندس کلانی حتی ماکت مهندسی یک ورزشگاه را هم ساخت و در یک کنفرانس مطبوعاتی رونمایی کرد اما هرگز این مجموعه ساخته نشد! جالب اینکه هادی طاووسی، دروازه بان این تیم بعدها مدیر سازمان برنامه و بودجه هم شد!
همایون بهزادی هم که با گلزنی های ممتد و پرتعداد خودش شناخته می شد، لیسانس ادبیاتش را در اواسط دهه 50 از دانشگاه تهران دریافت کرد. علاوه بر این، خود او هم در زمینه شعر و ادب فعال بود.
پیشکسوتان دانشگاهی سرخابی
از بین پیشکسوتان دو تیم استقلال و پرسپولیس؛ علی دایی، مرحوم ناصر حجازی، محمد زادمهر، بیژن ذوالفقارنسب، محمد دادکان، محمد مایلی کهن و ... از معروفترین چهره های تحصیلکرده سرخابی ها هستند.
دکتر زادمهر دکترای دندانپزشکی خود را در سال 1359 از دانشگاه شهید بهشتی – دانشگاه ملی سابق – دریافت کرده. جالب اینکه زادمهر در سال 1359، مقام نخست مهارت های فنی را هم در تهران به دست آورده. هم اکنون هم مطب داندنپزشکی زادمهر، پاتوق خیلی از اهالی فوتبال است.
مرحوم ناصر حجازی هم لیسانس مترجمی زبان انگلیسی خود را از دانشسرای عالی ورزش در تهران گرفت. او با همسرش در دانشگاه آشنا شد و ازدواج کرد! محمد دادکان مدافع راست اسبق پرسپولیس و تیم ملی، دکترای تربیت بدنی خود با گرایش فیزیولوژی ورزشی در سال 1375 از دانشگاه تهران دریافت کرده. دادکان حتی با ارائه یک مقاله علمی به فیفا، موفق به کسب جایزه ویژه هاوه لانژ از مقر فدراسیون بین المللی فوتبال شد.
سپهر حیدری شاگرد اول فیلم باز
عشق فیلم بودن دردسر اصلی حیدری برای ماندن در پرسپولیس بود. او که گل قهرمانی قرمزها را زده بود، خیلی زود بین هواداران تیم محبوب شد اما اتفاقاتی که در زمان مربیگری دایی و کرانچار افتاد سپهر را از چشم بازیکنان انداخت. این انتقادات در زمان مربیگری کرانچار به فیلم باز بودن سپهر مربوط بود. کاپیتان قرمزها در آن دوره فیلم هایش را برای سرمربی تیم می برد و به همین دلیل هم متهم شده بود که برای سرمربی خودشیرینی می کند. مدافع قرمزها اینگونه محبوبیتش را بین بازیکنان قرمز از دست داد.
او هر چند راحت در ترکیب اصلی بازی می کرد اما این شایعه دهان به دهان بین بازیکنان می چرخید که سپهر بازی می کند چون فیلم برای سرمربی می آورد. اتفاقی که خیلی هم حقیقت نداشت. مدافع فعلی ذوب آهن از آن درس خوانده های درجه یک هم هست. سپهر حیدری فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک است. او در زمان حضورش در پرسپولیس دانشجوی دانشگاه آزاد نجف آباد بود و برای حاضر شدن سر کلاس های دانشگاه دردسرهای زیادی داشت. هر هفته به اصفهان می رفت و به همین علت پای ثابت جاده تهران – اصفهان بود.
مهندس فابیو جان واریو!
پیگیری های عجیب و غریب جان واریو برای گرفتن طلبش در استقلال همه را متعجب کرده بود. او قبل از اینکه مصدوم شود به برزیل رفت و اعلام کرد تا طلبش را نگیرد به تهران نمی آید. این اصرار او سبب شد پولش را دریافت کند و به تهران برگردد. شاید باورتان نشود اما دلیل اصلی هافبک استقلال برای پیگیری مطالباتش پروژه ای بود که در برزیل داشت.
مرد برزیلی پروژه ساختمانی در برزیل دارد که برای جلو بردن قسمتی از کارش به این پول احتیاج داشته. فابیو جان واریو هافبک سابق استقلال که با وجود جدایی اش از این تیم همچنان در صفحه اجتماعی اش از آبی ها حمایت می کند، مهندس عمران است. او در حال حاضر مسئولیت یک پروژه بزرگ عمرانی را در برزیل برعهده دارد.
اردوهای فرهنگی تیم ملی
هر چند فوتبالیست های ایرانی زیاد اهل کتاب خواندن نیستند اما طولانی بودن اردوهای تیم ملی به خصوص در ماه های اخیر باعث شده تا ملی پوشان برای پر کردن وقتشان در هتل بیشتر از قبل کتاب بخوانند. مجتبی جباری که بعد از پشت سر گذاشتن دوران مصدومیت، دوباره به اردوهای تیم ملی راه پیدا کرده، یکی از کتابخوانترین فوتبالیست های فعلی ایران است.
او حتی به هم تیمی هایش در تیم ملی و استقلال هم کتاب هایی پیشنهاد می دهد و کتاب های خودش را برای دیگران می آورد. اگر یادتان باشد حتی علاقه مجتبی جباری به شعر و شاعری موضوع یک مصاحبه بود که همشهری جوان انجام داد. شماره 8 استقلال البته اخلاق منحصر به فردی دارد که بین فوتبالیست ها زیاد پیدا نمی شود. بازیکنان دیگر اما ترجیح می دهند سراغ کتاب خواندن نروند. ترجیح آنها این است که فیلم نگاه کنند و به این شکل وقتشان را بگذرانند. با این حساب ترکیب عجیب فیلم بازی در تیم ملی جالب است. خط دروازه و دو مدافع ثابت تیم ملی فیلم باز هستند. پژمان منتظری و جلال حسینی که یکی شان در استقلال است و آن یکی در پرسپولیس پای ثابت فیلم دیدن و فیلم گرفتن از همدیگر هستند. البته مدافع قرمزها دروازه بان استقلال را هم مبتلا کرده. حسینی که بیشتر وقت ها هم اتاقی مهدی رحمتی است، خیلی وقت ها او را هم به زور پای لپ تاپش می نشاند و با اصرار از رحمتی می خواهد تا او را در فیلم دیدن همراهی کند!