دکتر کتايون رازجويان/متخصص روان‌شناسي اطفال/عضو هيات علمي‌دانشگاه علوم پزشکي تهران/قبل از خريد اسباب بازي بخوانيد


خريد اسباب‌بازي يکي از مهم‌ترين و دوست‌داشتني‌ترين بخش‌هاي زندگي والديني است که منتظر تولد فرزند خود هستند. خريد اسباب‌بازي از قبل از تولد کودک شروع مي‌شود و تا بزرگسالي او ادامه مي‌يابد اما گاهي والدين در خريد اسباب‌بازي‌ به نکات مهمي توجه نمي‌کنند...

امروزه دنياي اسباب‌بازي‌ها، دنياي رنگارنگ و بزرگي است و کارخانه‌‌ها سعي کرده‌اند در ساخت اسباب‌بازي از هم پيشي ‌بگيرند. در اين ميان، توليدکنندگاني موفق‌تر بوده‌اند که با بهره‌گيري از علم روان‌شناسي کودک و نظر کارشناسان علوم تربيتي و رشد و تکامل، اسباب‌بازي‌هايي توليد کرده‌اند که نه‌تنها کودک را سرگرم مي‌کند، بلکه در رشد و تکامل او و پرورش هوش و استعدادش موثر است و کارايي‌هاي بيشتري دارد. والدين آگاه با تکيه بر آگاهي خود، در خريد اسباب‌بازي بسيار با دقت و ظرافت عمل مي‌کنند و علاوه بر بودجه خانواده، نکات آموزشي را هم درنظر مي‌گيرند.



براي بچه اسباب‌بازي بخريد نه خودتان!

بسياري از مغازه‌هاي اسباب‌بازي‌فروشي براي ما بزرگ‌تر‌ها هم جذاب و جالب هستند چه برسد به کودکان. اما واقعا کدام‌يک از ما متناسب با سن و روحيات کودک و با معلومات و آگاهي اقدام به خريد اسباب‌بازي مي‌کنيم؟ چقدر نظر کودک را مي‌پرسيم و چقدر براي دل خودمان اسباب‌بازي مي‌خريم؟ بسياري از والدين، هنگام خريد اسباب‌بازي فقط از ديد خود به آن نگاه مي‌کنند و چون از نظر خودشان اسباب‌بازي قشنگ و زيباست، آن را براي کودک تهيه مي‌کنند، بدون توجه به اينکه اين اسباب‌بازي متناسب با سن کودک است يا نه يا اصلا ارزش آموزشي و رشدي براي کودک دارد؟ گاهي کودکان از يک اسباب‌بازي پلاستيکي و کم‌ارزش خيلي ‌بيشتر از يک اسباب‌بازي گران و پيچيده لذت مي‌برند. بهتر است والدين بدانند هر قدر اسباب‌بازي شكل غيراختصاصي‌تر و بنيادي‌تري داشته باشد، قوه تخيل كودك را بيشتر تحريك مي‌كند.

فقط سراغ اسباب‌بازي گران نرويد

بسياري از والدين علاوه بر در نظر گرفتن ميزان بودجه در خريد اسباب‌بازي، سعي مي‌کنند اسباب‌بازي‌اي بخرند که مهارت‌هاي رشدي کودک را هم پرورش دهد نه اسباب‌بازي‌هاي گران‌قيمت! با کمي ‌جستجو مي‌توان اسباب‌بازي‌هايي تهيه کرد که کارايي‌هاي مختلفي دارند و چندمنظوره هستند يعني علاوه بر اينکه متناسب با سن کودک ساخته شده‌اند، رنگ‌ها، صداهاي مختلف مثلا صداي حيوانات را به کودک مي‌آموزند و مهارت‌هايي مانند گشتن، جستجوکردن و تحرک را به او ياد مي‌دهند. بسياري از اسباب‌بازي‌ها حتي باعث مي‌شوند والدين علاقه و استعدادهاي کودک را کشف و به رشد و تکامل اجتماعي او کمک کنند. بسياري از والدين فقط به دليل اينکه کودکان ديگر اسباب‌بازي خاصي دارند، آن را براي کودک خود تهيه مي‌کنند در صورتي که کودکان هم مانند بزرگسالان استعداد و علاقه‌مندي‌هاي متفاوتي دارند. ممکن است يک کودک در سن خاصي بتواند رنگ‌ها را تشخيص دهد و کودک ديگر اين مهارت را در سنين ديگري به دست آورد.

اسباب‌بازي‌ها هميشه جذاب نيستند

بسياري از والدين ساعت‌ها وقت صرف مي‌کنند تا بي‌خطرترين، خوش‌رنگ‌ترين، سرگرم‌كننده‌ترين و آموزشي‌ترين اسباب‌بازي را براي فرزندشان تهيه کنند ولي کودک كماكان بازي با ماهيتابه را ترجيح مي‌دهد! اين واقعيت نشان مي‌دهد هميشه نبايد اسباب‌بازي‌هاي خاصي خريداري شوند؛ والدين خلاق، خود براي کودکشان اسباب‌بازي مي‌سازند. ساختن اسباب‌بازي در خانه نه‌تنها خلاقيت کودک را پرورش مي‌دهد بلکه براي او بسيار دوست‌داشتني‌تر و باارزش‌تر از بسياري از اسباب‌بازي‌هاي گران‌قيمت خواهد بود. مخصوصا اگر هنگام ساخت آنها کودک هم در کنار والدين حضور داشته باشد. يک جعبه کفش، چند عدد آبکش‌، فنجان‌هاي پلاستيكي، قاشق، اسباب‌بازي‌هاي داخل حمام، پياله، صفحه‌هاي گردي كه روي قطعات چوبي عمودي سوار مي‌شوند و... از اسباب بازي‌هاي مورد علاقه بچه‌ها هستند.



خودتان اسباب‌بازي‌ درست کنيد


حالا که متوجه شديم هميشه لازم نيست مبلغ هنگفتي براي خريد اسباب‌بازي گران‌قيمت پرداخت، مي‌توانيم در خانه و با استفاده از وسايل خانگي براي کودک اسباب‌بازي بسازيم. بياييد با هم شروع کنيم.

• جعبه‌هاي پلاستيكي با اندازه‌هاي مختلف، براي بازي برداشتن و گذاشتن، پر و خالي كردن ماسه و... مناسب هستند.

• با ريختن چند تكه خمير نان يا نخودفرنگي خشك‌شده در يك ظرف و محكم كردن در آن، مي‌توان يك جغجغه ساخت.

• عکس‌هاي جعبه‌هاي رنگي يا عكس‌دار را ببريد و در جعبه‌اي بريزيد و با كودك بازي كنيد؛ به اين صورت كه گاهي كارت‌ها يا همان عكس‌هاي بريده شده را بچينيد و اسامي آنچه در ‌آنها مي‌بينيد، براي كودك با صداي بلند و رسا بگوييد و از او بخواهيد تكرار كند.

• مي‌توان از سيب‌زميني و هويج براي ساختن حروف چاپي و شكل‌هاي مختلف استفاده كرد؛ با يك چاقوي كوچك بسيار تيز، يك الگوي ساده مثل مثلث يا ستاره را روي يك هويج يا سيب‌زميني برش دهيد و قسمت‌هاي زائد آن را ببريد و به آرامي ‌درآوريد تا الگوي موردنظر برجسته شود و با فروبردن آنها در رنگ خوراكي و زدن روي كاغذ يا پارچه، نقش‌ها و الگوهاي تكراري رنگين درست کنيد.

• لوله‌هاي مقوايي دستمال کاغذي رولي و دستمال كاغذي آشپزخانه را با كمي ‌تزيين مي‌توان به عروسك‌هاي خيمه‌شب‌بازي انگشتي تبديل كرد.

• مي‌توانيد براي فرزندانتان خمير بازي درست كنيد؛ آرد ساده، نمك و روغن سالاد را در يك ظرف بزرگ مخلوط كنيد. آب را كم‌كم به آن اضافه كنيد. اگر خمير چسبنده شد، آرد بيشتري اضافه كنيد. خمير بايد به‌راحتي شكل بگيرد. براي رنگ كردن، آن را به گلوله‌هايي تقسيم كنيد و چند قطره رنگ خوراكي داخل حفره‌هايي كه در هر گلوله ايجاد كرده‌ايد، بريزيد. گلوله را روي يك سطح قابل شستشوي آغشته به آرد فشار دهيد و بماليد تا رنگ با آن مخلوط شود. براي خوشبو كردن خمير، مقداري پودر ژلاتين با عطر ميوه به آن بيفزاييد. اين خمير را تا 3 هفته مي‌توان در كيسه پلاستيكي در يخچال نگهداري كرد. به اين ترتيب مي‌توانيد اوقات خوبي را با كودكان سپري و آنها را با سرگرمي‌هاي خانگي كه خود تهيه كرده‌ايد، مشغول کنيد.



به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سلامت