اين سوالي است که اغلب دانشجو يان بعد از اينکه واحد پايان نامه رو مي گيرند براي اونها پيش مي آد و معمولا هم از همين جا اشتباهات شروع مي شه!

شروع خوب يک پايان نامه يک سوال خوب براي تحقيق کردن است. البته اينو خيلي ها مي دونن اما اغلب حتي تا روز دفاع پايان نامه دقيقا نمي دانند سوال اونها چي بوده و چه مسئله بايد حل مي شد. بگذاريد همين جا يک نکته خيلي خيلي مهم رو باز کنم که اغلب دانشجو ها اشتباه مي کنند:

" به هيچ وجه فقط براي ارضاي کنجکاوي خودتون ( بخونيد بي سوادي مون و تکميل اطلاعات عمومي يا جبران کم کاري هاي دوران دانشجويي ) سوال پايان نامه رو مطرح نکنيد. دوستان عزير پايان نامه يک تحقيق علمي است نه يک جزوه آموزشي براي پاسخ به سوالات شخصي. حتما ميگيد خوب اينکه معلومه. اما نمي دونم چرا موضوع به اين سادگي رو خيلي ها جدي نمي گيرن و خوب معلومه چي مي شه. وقتي يه پايان نامه فقط يه مروري است بر تحقيقات انجام شده به علاوه کمي آمار و ارقام ( اغلب دستکاري شده) نمي شه از توش دو تا مقاله حسابي در بياد!! بهتره با خودتون روراست باشيد و به انگيزه هاتون هنگام انتخاب موضوع پايان نامه خيلي خوب فکر کنيد.

حالا بايد بگم يه سوال خوب براي شروع پايان نامه يا تحقيق چه جور سوال يبايد باشه:

سوال تحقيق يک سوال علمي است: يعني اينکه دو تا ويژگي بايد داشته باشد:

يک- هنوز جواب آن داده نشده است که اين دو حالت دارد: ?- اين سوال قبلا طرح نشده ?- اين سوال به روشي ديگري پاسخ داده شده که جواب آن چالش برانگيز است

دو- سوالات قبل از اين سوال پاسخ داده شده باشد:( اين نکته از نکته قبلي مهمتر است) هر سوال علمي براي پاسخ دادن نياز به يکسري پيش فرض دارد که بايد در تحقيقات قبلي پاسخ آن داده شده باشد وگرنه اين تحقيق پايه علمي نخواهد داشت. به زبان ديگه يعني اينکه سوالات علمي مثل حلقه هاي زنجير هستند که محقق وقتي مي تونه آخرين حلقه زنجير فعلي را پاسخ دهد که حلقه هاي قبلي در تحقيقات پيشين جواب داده شدده باشد.


نکاتي درياره سوال تحقيق توجه کنيد:

- از کجا بفهميم که پرسشي که داريم پرسش علمي است؟

پرسش علمي پرسش مورد علاقه يا مورد توجه جامعه علمي است. يعني اينکه محققان براي گسترش دانش خود نياز به پاسخ هاي ارائه شده آن پرسش دارند بنابراين اگر در حين تحصيل به موضوعي علاقمند شديد و با توجه به کتب درسي يا مطالب کلاس درسي پرسش تحقيق خود را انتخاب کرده ايد عجله نکنيد . احتمالا اين پرسش ويژگيهاي تحقيق علمي را ندارد و تازه يک شروع است. براي اينکه مطمئن شويد که پرسشتان مناسب است دو راه وجود دارد:


اول- با يک متخصص يعني کسي که در همان زمينه مقالاتي را نوشته است نه لزوما کسي که آنرا درس مي دهد مشورت کنيد (اين راه خيلي مطمئن نيست)


دوم- با بررسي مقالات: براي اين کار بايد مقالات مرتبط با موضوع را بررسي کنيد. يک راه ميانبر اين است که يک مقاله مروري (Review ) در مورد آن موضوع پيدا کنيد و انرا بدقت بخوانيد وگرنه زحمت اين کار به دوش خودتان است و بايد مقالات زيادي را سريعا مرور کنيد تا متوجه شويد که آيا پرسش تحقيق شما مناسب است يا نه. اگر مقالات مرتبط با موضوع تحقيقات زياد باشد يعني موضوع را درست انتخاب کرده ايد و حالا بايد کنترل کنيد که کارتان تکراري نباشد يعني اينکه سئوال کاملا تکراري با روش تحقيق مشابه مطرح نکنيد. اگه سئوالتان مشابه است بايد از نظر روشي متفاوت باشد. اما اگر هيچ مقاله اي مرتبط با موضوعتان پيدا نکرديد فکر نکنيد که نابغه ايد !

به احتمال خيلي زياد پرسش تحقيق پرسش علمي نيست و امکان پاسخگويي به آن وجود ندارد به دو دليل: اين پرسش داراي پيش فرضهايي است که درست بودن آن هنوز مورد بررسي قرار نگرفته است و لازم است به پيش فرضهاي آن توجه کنيد. مشاوره با يک خبره مي تواند کمکتان کند. و يا انيکه روش مناسب براي پاسخگويي به اين دست پرسشها فراهم نيست يعني هنوز بنيان هاي نظري و تئوري آن ارائه نشده است که طراحي و تدوين يک تئوري براي پايان نامه کارشناسي ارشد امکان پذير نيست مگر اينکه رساله دکتري باشد که قابل بررسي است. يعني در صورت پيدا کردن حلقه هاي مرتبط مي تواند يک تحقيق خوب را هدايت کند.


و نکته آخر اينکه: پرسش تحقيق مثل فانوس دريايي محقق را در اقيانوس مطالب و داده ها هدايت مي کند. قبل از اينکه در درياي اطلاعات غوطه ور شويد و به سراغ جمع اوري داده برويد مطمئن شويد که (پرسش تحقيق) فانوس يا چراغ مناسبي براي پيدا کردن راه تان را اختيار داريد وگرنه پس از يک دوره طولاني دست و پا زدن در اطلاعات بدون اينکه نتيجه مناسبي پيدا کنيد تحقيق را رها مي کنيد و به قول معروف مجبور ميشيد سمبل کنيد. پس خردمندانه است که در اين مرحله با وسواس عمل کنيد و پس از اطمنيان از درست بودن پرسش، تحقيق رو آغاز کنيد.


academicthesis