كارشناسان مسائل اجتماعی نسبت به گسترش موادمخدر شیمیایی در میان جوانان هشدار می دهند.


▪ ۳۰ درصد از مراجعه كنندگان به كلینیك های ترك اعتیاد را جوانان تشكیل می دهند
▪ ۴۰ درصد قرص های روان گردان و مواد مخدر با راهنمایی دوستان و در میهمانی های شبانه مصرف می شود
▪ هنوز ردیابی دقیقی از مواد صناعی در كشور نشده است و آزمایشگاه های مجهزی برای تجزیه و تحلیل مواد مخدر نداریم
▪ كراك همان هروئین فشرده و خالص است كه با قیمتی بالاتر در بازار عرضه می شود
كارشناسان مسائل اجتماعی نسبت به گسترش موادمخدر شیمیایی در میان جوانان هشدار می دهند. براساس آمارها ۳۰درصد از مراجعه كنندگان به كلینیك های ترك اعتیاد را جوانان ۲۵ تا ۳۰ سال تشكیل می دهند.
براساس اظهارات درمانگران اعتیاد، رویكرد به مصرف موادمخدر درمیان جوانان تغییر یافته است به گونه ای كه اگر تا ۲ سال پیش مصرف كنندگان بیشتر از مواد سنتی مانندتریاك و یا شیره استفاده می كردند هم اكنون مخدرهایی به نام اكستاسی، شیشه، كراك، برف، تم چیزك، نورچیزك ، پیپر نیوز و قرص های برنج درمیان معتادان رایج شده است كه با قیمت بسیار بالا در بازار مواد مخدر عرضه می شود.
دكتر هومن نارنجی ها ، معاون مؤسسه آموزش و پژوهش سوءمصرف و وابستگی مواد (داریوش) به نتایج طرح تحقیق و ارزیابی سریع وضع مواد اعتیادآور اشاره كرده و می گوید: كراك ، شیشه و قرص های اكستاسی از جمله مواد مخدر شیمیایی قوی هستند كه قدرت تخریب كننده ای بر روح و روان افراد دارند و در بازار موادمخدر نیز بسیار رایج است.
وی با اشاره به این كه مصرف كراك به دلیل نداشتن بو و استفاده راحت افزایش بسیاری یافته است ، می گوید: كراك به گروه مواد شبه افیونی اختصاص دارد و همان هروئین فشرده و خالص است كه به قیمتی بالاتر در بازار عرضه می شود. قاچاقچیان موادمخدر با ترفندهایی ، ماده هروئین را كه مصرف آن در كشور قبیح بود به شكل نو ارائه كرده اند تا جوانان و مشتریان جذب نام گول زننده این مواد شده و این ماده را جایگزین مواد قبلی مانند تریاك و شیره كنند. دكتر نارنجی ها تأكید می كند: بهتر است درمانگر و خانواده ها به جای استفاده از واژه كراك از نام واقعی این ماده یعنی همان هروئین فشرده استفاده كنند تا جوانان نیز احساس نكنند این ماده چیز تازه ای است و با هروئین تفاوت دارد، به مصرف آن گرایش پیدا نكنند.
وی به عوارض استفاده از مواد روانگردان اشاره كرده و می گوید: مشكلات و آسیب های عصبی ، اختلالات روانی بسیار رایج، افسردگی ، اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه ازجمله مهم ترین اختلالات رایج در فرد مصرف كننده است. وی می افزاید: آمارها نشان می دهدكه مرگ و میر این نوع مواد نسبت به مواد سنتی بسیار بیشتر است مسئولان در نظر داشته باشند اگر زمانی هروئین با درجه خلوص پایین در بازار عرضه می شد هم اكنون كراك با درجه خلوص بالاتری در میان جوانان عرضه می شود.
< ۶۰درصد مصرف كنندگان قرص های اكس تحصیلات دانشگاهی دارند
دكتر نارنجی ها با اشاره به این كه ۶۰درصد مصرف كنندگان اكستاسی تحصیلات دانشگاهی دارند می گوید: این نكته بسیار مهم است چرا كه غالباً پایین بودن تحصیلات از عوامل افزایش خطر گرایش به اعتیاد اعلام می شود ولی براساس تحقیقات مشخص شده كه همه گروه ها درمعرض خطر اعتیاد هستند.
به گفته وی ۸۸درصد معتادان دارای مدرك دیپلم و زیردیپلم هستند و گسترش اعتیاد میان دانشجویان ۴درصد است.
● آزمایشگاه های داخلی هم می سازند
این احتمال وجود دارد كه برخی از قاچاقچیان مواد مخدر با استفاده از مواد شیمیایی كه بعضاً با مجوز قانونی وارد كشور می شوند و در برخی صنایع كاربرد دارند به تولید مواد مخدر صنعتی روی آورند. دكتر نارنجی ها باتأكید براین موضوع می گوید: ممكن است برخی از مواد در لابراتوارهای داخلی هم ساخته شوند این موضوع تفاوتی در كلیت داستان ایجاد نمی كند. وی با انتقاد از عملكرد دستگاه های ذیربط درباره كاهش مواد مخدر جدید در كشور می گوید: هنوز ردیابی دقیقی از ماهیت ماده كراك در كشور نشده است و هیچ كس نمی داند كه ماهیت این ماده چیست؟ در داخل كشور آزمایشگاه مجهزی برای شناخت و تجزیه و تحلیل مواد مخدر نداریم. این مهم ترین اشكال برای بررسی مواد مخدر به صورت علمی است.
معاون آموزش و پژوهش سوءمصرف و وابستگی مواد، معتقد است موادی مانند كراك، شیشه و انواع قرص های روان گردان وارد بازار شده است كه تمركز همه آنها بر روی جوانان است، اما هیچ كس نمی داند كه این مواد چیست؟
دكتر نارنجی ها با هشدار به مسئولان ذیربط می گوید: بعد از گذشت سال ها از ورود هروئین به كشور تنها ۱۵ درصد معتادان هروئین مصرف می كنند. با وجودی كه ۲ سال است مواد روانگردان وارد بازار شده ولی ۳۰ درصد جوانان مصرف كننده این مواد هستند و این موضوع بیانگر عملكرد بسیار ضعیف دستگاه های
دست اندركار درباره پیشگیری از كاهش و حتی شناخت مواد صناعی است. از سوی دیگر دكتر اقدامی مدیركل دفتر پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی در پاسخ به این سؤال كه آیا سازمان بهزیستی درباره پیشگیری از مواد شیمیایی روانگردان اقدام های خاصی انجام می دهد، می گوید: رویكرد بهزیستی تمركز بر روی اعتیاد به صورت كلان و اجتماع محور است و سازمان با فرستادن تیم های تخصصی به مدارس، محلات و محل كار افراد سعی در كاهش و یا شناسایی اعتیاد می كند.
وی تأكید می كند: یكی از دلایل افزایش مواد شیمیایی می تواند استرس و رقابت های زیادی باشد كه بین افراد جامعه حاكم است.
به گونه ای كه وقتی پاسخ مناسبی برای این نوع رقابت ها وجود نداشته باشد. افراد از این مواد به عنوان محرك استفاده می كنند.
احترامی با اشاره به این كه یكی از راهكارهای كاهش مواد صناعی افزایش نشاط و شادی در میان جوانان است، درباره عوارض مصرف موادمخدر صنعتی می گوید:
موادمخدر صنعتی مثل كراك كه هروئین فشرده است ۱۳۰ برابر هروئین قدرت تخریبی بر روی مغز داشته و موجب می شود بافت های عضلانی بدن بعد از چند بار مصرف از یكدیگر گسسته و حالت پوسیدگی پیدا كند.
● تأثیر دوستان ناباب
به گفته دكتر نارنجی ها، ۴۰ درصد موارد مصرف قرص های روان گردان و مخدر شیمیایی در میهمانی های دوستانه وخانوادگی است. وی كسب لذت و كنجكاوی را شروع در معتاد شدن افراد ۲۵ درصد می داند و می گوید: ۲۲ درصد معتادان مشكلات روحی ، ۳‎/۳ درصد مشكلات جنسی، ۵ درصد درد و
۷ درصد هم در دسترس بودن مواد را از دلایل معتاد شدن خود می دانند. این كارشناس درباره گسترش قرص های روان گردان در مدراس می گوید: مصرف قرص های روانگردان در هر مقطعی ممكن است و با توجه به این كه ۱‎/۶ درصد معتادان مورد بررسی قرار گرفته در كشور، دانش آموز بوده اند لذا این محاسبه نشان می دهدكه حدود ۳۰ هزار نفر معتاد در شبكه آموزش و پرورش مشغول به تحصیل هستند.این هشداری است كه دكتر نارنجی ها به مسئولان كشور می دهد كه رفع آن نیازمند برنامه ریزی دقیق از سوی دست اندركاران امور اجرایی كشور است.
● مسئولان چه برنامه ای دارند؟
رفعت بیات نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی درباره برنامه های مجلس برای كاهش مواد روانگردان در میان جوانان می گوید: مجلس طرح خاصی درباره مواد شیمیایی یا كاهش مواد روانگردان ندارد. دستگاه قضایی و سازمان های اجتماعی كه درباره كاهش مواد مخدر فعالیت می كنند باید طرح هایی ارائه كنندكه متأسفانه نقش نظام قضایی برای كاهش مصرف موادمخدر در جامعه بسیار ضعیف است.
وی با تأكید بر این كه مجلس باید قوانین محكم تری را برای كاهش موادمخدر در كشور تصویب كند اظهار می دارد: اشتغال زایی برای جوانان، كاهش استرس در میان جوانان و فراهم كردن زمینه شادی و نشاط در جامعه از جمله مهمترین اقدامات برای كاهش موادمخدر شیمیایی دركشور است.
با این همه، تبلیغات غلط برخی از افراد سودجو مبنی بر شادی زا بودن و بی ضرر بودن این مواد و ناآگاهی جوانان نسبت به عوارض خطرناك این مواد موجب فراوانی مصرف موادمخدر صناعی در كشور شده است. جلوگیری از مصرف این مواد اراده جدی مسئولان و فراهم آوردن فضای شاد و بدون استرس را برای جوانان نیاز دارد.