index.jpeg
از تشکیل خانواده هایی با یک والد چقدر شنیده اید؟ چرا خانواده های غربی به سمت تک والدی شدن پیش می روند؟ آسیب های خانواده های تک والدی چیست؟ ایران چقدر در معرض خطر فروپاشی خانواده قرار دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ها با گزارش ویژه مشرق همراه شوید...
به گزارش جهان به نقل از مشرق، نگاهی به آمارهای دنیای صنعتی و مدرن نشان می دهد بحث فروپاشی و گسستگی خانواده در این کشورها، از یک مشکل اجتماعی به یک "بحران اجتماعی" تبدیل شده است. براساس آمارهای دو الی سه دهه گذشته، در آمریکا تا سال 1988 از هر سه ازدواج یکی به طلاق انجامیده و در این نسبت در سال 1989 به دو سوم رسیده است. در سال 1980 بیش از 40 درصد کودکان سوئدی از مادران بی شوهر متولد شده اند و در فرانسه نیز تا سال 1986 این آمار در حدود 50 درصد بوده است. در سال 1989 یک میلیون کودک آمریکایی از مادرانی متولد شده اند که هرگز ازدواج نکرده اند و در فرانسه نیز به ترتیب 27 و 26 درصد مردان 30 تا 40 سال و زنان 30 تا 34 سال تنها زندگی می کنند.
این آمارها نمونه بسیار مختصری از وضع گسستگی خانواده در جهان غرب در سه دهه گذشته است که تصور آن ها در جامعه امروز نیز تکان دهنده است. اما آمارها در سال های ابتدایی قرن 21 بسیار تکان دهنده تر از این است.
براساس آمار وزارت بهداشت آمریکا در سال 2007، 63 درصد جوانانی که اقدام به خودکشی می کنند، از خانواده های بدون پدر و تک والدی هستند. 85 درصد کودکان با اختلالات و ناهنجاری های رفتاری و 90 درصد کودکان بی خانمان و فراری نیز نیز مربوط به همین خانواده هاست. 80 درصد از افرادی که در بزرگسالی به متجاوز و خشن تبدیل می شوند، در کودکی در خانواده های بدون پدر رشد یافته اند و 85 درصد کودکان بزهکار و زندانی نیز از داشتن کانون خانواده و یکی از والدین محروم بوده اند.
«از سال 1960 تا 1990 تولدهای نامشروع در آمریکا 400% افزایش یافته است. در ابتدای قرن 21 از هر دو کودک آمریکایی یکی نامشروع به دنیا می آید، 80 % مادرانی که این فرزندان را به دنیا می آورند گرفتار فقر می شوند. در آمریکا روزانه 1300 کودک نامشروع به دنیا می آید و 1100 جنین نیز سقط می شوند».
در آمریکا نسبت به سالهای گذشته تعداد کودکان متولد شده از زوج های ازدواج نکرده، شش برابر شده، به طوری که تقریباً از هر سه کودک متولد شده یکی حرام زاده است...!
تعداد کودکانی که در خانوادههای تک والدی بزرگ میشوند همچنان رو به رشد است. این امر در آفریقا، اروپا، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و اقیانوسیه بیشترین شیوع و در آسیا و خاورمیانه کمترین شیوع را دارد. با این که شکلگیری این گونه خانوادهها در کشورهای غربی به امری عادی تبدیل شده، هم فرزندان و هم والدین با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکنند.
در این گونه خانوادهها فشار بیشتری بر روی والد است تا به تنهایی از پس وظایف مالی و تربیتیاش برآید. بسته به شرایط، این عدم تعادل گاهی منجر به خلل در انجام وظایف تربیتی میشود که میتواند مشکلات اجتماعی متعددی هم برای فرزندان و هم برای والد در پی داشته باشد. کودکانی که در کنار پدر و مادر بزرگ میشوند دارای مزایای مالی و تحصیلی بیشتری هستند. تأثیرات خانواده تک والدی برروی رفتار کودک میتواند بسیار گسترده باشد و حوزههای مختلفی از زندگی، از دستاوردهای تحصیلی تا رفتارهای اجتماعی، را دربرگیرد.
دلایل شکل گیری خانواده های تک والدی و رواج زندگی بدون ازدواج
زمانی مرگ شایعترین دلیل شکلگیری خانوادههای تک والدی بود. ابتلا به بیماری، فوت مادر هنگام زایمان و وقوع جنگ منجر به از دست رفتن یکی از والدین میشد. اما امروزه با پیشرفت در علم پزشکی و بهبود شرایط بهداشتی میزان مرگ و میر در افرادی که در سنین باروری هستند به شدت کاهش یافته است و جای مرگ را عواملی چون طلاق، خیانت هریک از طرفین، روابط نامشروع و بارداری های ناخواسته، ترک خانواده از سوی مرد پس از بارداری زن و ... گرفته است.
طلاق
با توجه به نرخ 50 درصدی طلاق در آمریکا، در سال 2009 چیزی حدود 1 میلیون کودک یکی از والدین خود را از دست دادند. احتمال ابتلای فرزندان طلاق به افسردگی در بزرگسالی هفت برابر بیشتر که در خانوادههای معمولی بزرگ شدهاند گزارش شده است.
سن ازدواج |
زنان |
مردان |
زیر 20 سال |
27.6% |
11.7% |
20 تا 24 سال |
36.6% |
38.8% |
25 تا 29 سال |
16.4% |
22.3% |
30 تا 34 سال |
8.5% |
11.6% |
35 تا 39 سال |
5.1% |
6.5% |
سن ازدواج زنان و مردان آمریکایی که زندگیشان به طلاق ختم شده است
جدایی پدر و مادر بسته به سن فرزندان آثار متفاوتی در پی دارد
- کودکان 2.5 تا 6 سال اغلب خود را مقصر این جدایی تلقی میکنند و همواره از این میترسند که والد موجود نیز آنها را طرد کند. دچار سردرگمی میشوند و خیالپردازیهایی درباره آشتی پدر و مادرشان دارند. نمیتوانند به راحتی احساساتشان را ابراز کنند. دخترها و پسرها به مشکلات متفاوتی در نتیجه طلاق پدر و مادر دچار میشوند. در سالهای بعد رابطه نزدیکی با والدشان برقرار میکنند و نسبت به والد غایبشان احساس خشم خواهند داشت.
- کودکان 7 تا 12 سال اغلب ناراحتی، ترس و عصبانیت خود را ابراز میکنند. کمتر خودشان را مقصر میدانند. قادرند از محیط خارج از خانواده حمایت جلب کنند. بهتر است کودکان در این سن با والد همجنس خود باشند. در سالهای بعد دچار افت تحصیلی میشوند و نمیتوانند به خوبی با همسالان خود ارتباط برقرار کنند.
- نوجوانان 13 تا 18 سال به سختی میتوانند با احساس خشم، شرمندگی و ناراحتی خود کنار آیند. اغلب ارزشهای خود را از نو بررسی میکنند و ممکن است برای این کار از خانواده فاصله گیرند. عواطف این گروه سنی مشابه عواطف کودکان 7 تا 12 سال است اما شاید قادر به ابرازش نباشند. ممکن است از روابط طولانی مدت با دیگران وحشت داشته باشند. همچنین ممکن است نتوانند خود را با شرایط وفق دهند و به سمت فرار از خانه، مدرسه و یا بزهکاری کشیده شوند.
بارداری ناخواسته زنان مجرد
یکی از عواملی که منجر به شکلگیری خانوادههای تک سرپرست میشود بارداری ناخواسته زنان مجرد است. در سال 1990 در آمریکا، 73 درصد از زایمانهای زنان مجرد به دلیل بارداری ناخواسته بوده است. از جمله عوامل بارداری ناخواسته میتوان به عدم استفاده از روشهای پیشگیری، عدم موفقیت روشهای پیشگیری، روابط خارج از چارچوب و پیش از ازدواج و تجاوز اشاره کرد. بارداری ناخواسته خود پیامدهای ناگواری در پی دارد و تنها بودن مادر نیز در این روند بر مشکلات میافزاید.
از هر 10 آمریکایی 9 نفر پیش از ازدواج رابطه جنسی داشته اند
روابط جنسی پیش از ازدواج در آمریکا به امری عادی تبدیل شده و درصد بالایی از جوانان این کشور تجربه رابطه پیش از ازدواج را داشته اند. این امر به حدی در جامعه آمریکا رواج یافته که سارا پالین، معاون جان مک کین کاندیدای جمهوری خواهان در سال 2008، اعلام کرد که دختر 17 ساله اش در شرف بچه دار شدن است و این خبر برای جامعه آمریکا چندان عجیب به نظر نمی رسید. آن چه مردم این کشور را متعجب ساخته بود تصمیم دختر سارا پالین به تولد فرزندش بجای سقط جنین بود. بریستول پالین دختر سارا پالین که در سن 17 سالگی و پیش از ازدواج باردار شد
در مطالعه و نظرسنجی صورت گرفته از سال 1982 در مورد رابطه جنسی پیش از ازدواج، پاسخ 95 درصد از پرسش شوندگان به سوال در مورد داشتن رابطه قبل از ازدواج، مثبت بوده است. براساس این تحقیق که نتایج آن در سال 2006 منتشر شد، زنان نیز به اندازه مردان پیش از ازدواج رابطه جنسی داشته اند.
لارنس فاینر محقق و جامعه شناس آمریکایی با اشاره به آمار بالای روابط جنسی پیش از ازدواج، عادی شدن این امر در جامعه آمریکا را یکی از عوامل به تاخیر افتادن ازدواج و شکل نگرفتن خانواده معرفی می کند. به گفته وی، زمانیکه جوانان آمریکایی به سنین اوج نیاز جنسی می رسند و پاسخ آن را بدون ازدواج و به آسانی در جامعه می یابند، دیگر رغبتی برای تشکیل خانواده در سالهای اولیه جوانی باقی نمی ماند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا طی سال های 2002 تا 2007
” افت تحصیلی، خشونت، بزهکاری، افسردگی و فحشاء از جمله آثار خانواده های تک والدی بر کودکان است “
تحقیقی در مورد روابط جنسی خارج از چاچوب و خطرآفرین نوجوانان آمریکایی پیش از ازدواج انجام داده است. براساس این تحقیق بیشتر جوانان و نوجوانان دارای اینگونه روابط هستند و پیامدهای زیر نیز از جمله موارد شایع در بین آنان است:
در سال 2004 بیش از 745 هزار مورد بارداری در میان دختران آمریکایی با سن کمتر از 20 سال گزارش شده است.
طی یک سال، در حدود 1 میلیون نوجوان و جوان 10 تا 24 ساله به بیماری های مقاربتی مبتلا شده اند.
در سال 2006، 25 درصد از دختران 15 تا 19 سال و 45 درصد از زنان 20 تا 24 سال به ویروس hpv یا ویروس پاپیلوم انسانی مبتلا شده اند.
در سال 2006، بیش از 22 هزار نوجوان و جوان 10 تا 24 ساله مبتلا به ویروس hiv شده اند.
میزان ابتلا به ایدز در میان مردان 15 تا 24 سال نیز افزایش چشمگیری داشته است.
به فرزندی پذیرفتن کودکان بی سرپرست
به تازگی به فرزندی پذیرفتن کودکان بیسرپرست از سوی افراد مجرد شیوع بیشتری پیدا کرده است. این موضوع موافقان و مخالفانی دارد. مخالفان بر این باورند که این کودکان با ورود به یک خانواده تک سرپرست با مشکلات عاطفی رو به رو خواهند شد. موافقان از سوی دیگر میگویند چون این قبیل افراد معمولاً از نظر تحصیلات و شغل در سطح بالایی قرار دارند میتوانند فضای امنی برای کودک فراهم آورند، فضایی که دستکم از اضطراب موجود در خانوادههای تک سرپرست به دلیل طلاق به دور است. اما در نهایت این کودکان نیز با قدم گذاشتن به خانواده ای تک والدی، با مشکلات پیش روی این دسته از کودکان روبرو خواهند شد و به دلیل مشغله کاری تنها سرپرست خود، فرصت رشد و آموزش در خانواده را از دست می دهند.
زندانی شدن یکی از والدین
یکی دیگر از دلایل شکلگیری خانوادههای تک والدی زندانی شدن یکی از والدین است. در آمریکا، تا پایان سال 2004 بیش از 2.1 میلیون نفر زندانی شدهاند. اکثر این زندانیان دارای فرزند هستند. از سال 2002، بیش از 1150000 نفر والد با 2.413.700 کودک خردسال در زندانهای ایالتی و فدرال حبس شدند.
آمار و ارقام:
63 درصد از افرادی که اقدام به خودکشی میکنند در خانوادههای تک سرپرست بزرگ شدهاند.
75 درصد از بارداریها در دوران نوجوانی مربوط به نوجوانانی است که در خانوادههای تک سرپرست بزرگ شدهاند.
75 درصد از کودکان و نوجوانان بستری در بیمارستانهای سوء مصرف مواد در خانوادههای تک سرپرست بزرگ شدهاند.
از هر 5 کودک 1 کودک به دلیل تغییرات در ساختار خانواده دچار مشکلات آموزشی، عاطفی یا رفتاری میشود.
علاوه بر این حتی آخرین تحقیقات روانشناسان غربی نیز ثابت کرده است که نداشتن رابطه پیش از ازدواج - اعم از عاطفی و جنسی - یکی از فاکتورهای مهم موفقیت در ازدواج و تشکیل خانواده است. براساس مطالعه محققان انگلیسی، افرادی که پیش از ازدواج رابطه ای نداشته اند، نسبت به سایر افرادی که تجربه رابطه جنسی پیش از ازدواج داشته اند تا 25 درصد در تشکیل خانواده و داشتن زندگی مشترک موفق تر هستند.