مدتهاست که دانشمندان روي ساختار جديدي از کربن کار ميکنند اين ساختار شامل ميلههايي از جنس کربن است که با يک يا سه پيوند بههم متصل شدهاند که به آن سيم مولکولي گفته ميشود. دو تيم تحقيقاتي موفق شدند اين پليينها را با استفاده از حلقههاي مولکولي به يکديگر متصل کنند با اين کار ساختاري بهنام رتاکسان ساخته ميشود. از ترکيباتي اين چنيني ميتوان بهعنوان سيم مولکولي در الکترونيک مولکولي استفاده کرد.
از آنجايي که پليينها زنجيره بلندي داشته و بسيار فعال هستند بنابراين محققان در ابتدا آنها در غلظتهاي بسيار پايين توليد ميکردند. در سالهاي اخير گروههاي تحقيقاتي متعددي پليينهايي تهيه کردند که هر دو سر انتهايي آنها با مولکولهاي بزرگ مانند سوپر تريتيل پوشانده شده است. البته اين راهبرد زماني که زنجيره مولکولي طويل ميشود قابل استفاده نيست.
|
اخيرا دو تيم تحقيقاتي روي اين موضوع کار کردهاند. يک گروه تحقيقاتي در دانشگاه اکسفورد به رهبري هري آندرسون با همکاري گروهي ديگر در دانشگاه ارلانگن به رهبري ريک تيکوينسکي و گروه دوم جان گلاديز از دانشگاه تگزاس بودهاند. آنها موفق شدند زنجيرههاي بلند از پليين تهيه کنند. در اين ساختارها، يک حلقه مولکولي اطراف پليين را احاطه کرده است بهطوري که آن را بهخوبي محافظت ميکند. هر دوي اين گروهها از حلقههاي مشابه و شرايط آزمايشي شبيه هم استفاده کردند آنها از يک يون مس براي کئوردينه کردن حلقهها بهره جستند. براي رشته اصلي اين ساختار، گلاديسز از ميلهاي داراي هشت اتم کربن استفاده کرد که در هر دو انتهاي آن گروههاي آلي فلزي وجود داشتند بهطوري که اين گروهها اتمهاي پلاتين را محاصره کردهاند. اما آندرسون مسير ديگري را طي کرده است او از رشته کربني با هشت تا بيست اتم استفاده کرد، او در هر دو انتهاي اين ساختار از گروههاي سوپر تريتيل استفاده کرد که هيدروکربنهاي خالص هستند.
ايده ساخت روتاکسان با استفاده از پايدار کننده خيلي قبل مطرح شده بود. اين دو گروه تحقيقاتي با استفاده از بلورشناسي اشعه ايکس و NMR ساختار توليد شده را مورد مطالعه قرار دادند.
استيو گلدآپ از دانشگاه لندن هر دوي مقالات چاپ شده در اين باره را ستايش ميکند او ميگويد اين راهبرد که بهصورت مستقل توسط دو گروه مختلف ارائه شده است داراي پتانسيلهاي بالايي است بهطوري که ميتوان از آن براي سنتز مواد مختلف استفاده کرد. |