مهمترین عامل تعیین کننده علاقه مندی یا بی علاقگی دانش آموز نسبت به درسها و تکالیف مختلف یادگیری تجارب موفقیت آمیز یا شکست او در یادگیریهای درسهای مختلف است. یعنی اگر دانش آموز طی سالهای مدرسه همواره تجارب موفقیت آمیزی کسب کند به تدریج برعلاقه او نسبت به یادگیری دروس مختلف و کل محیط مدرسه افزوده می شود. و درنتیجه مفهوم مثبتی از خود دراو تشکیل می شود، اما اگر این تجارب غالباً با شکست توأم باشند، اندک اندک دریادگیرنده، بی علاقگی و بی میلی نسبت به دروس و مدرسه ایجاد می شود و سرانجام ممکن است به مفهومی منفی از خود و تواناییهای خود دراو بینجامد. بنابراین، بهترین راه جلوگیری از بی میلی و بی علاقگی در یادگیرنده و افزایش سطح علاقه و نگرش مثبت او نسبت به یادگیری و فعالیتهای مدرسه، فراهم کردن امکانات کسب توفیق در یادگیرنده است.




با توجه به توضیحات بالا مشکل کمبود انگیزه یادگیری دانش آموزان یا کمبود علاقه آنان نسبت به یادگیری مطالب تازه، ناشی از شکستهای پی درپی آنان در درسهای مشابه درس جدید است. بنابراین بهترین راه رفع مشکل این است کهکیفیت آموزش را بهبود بخشیم. این اقدامات سبب افزایش یادگیری و کسب موفقیت از سوی دانش آموز دردرسهای تازه خواهد شد. این کسب موفقیت باعث می شود که یادگیرنده، به تدریج به تصویری مثبت تر از تواناییهای خود نسبت به یادگیری دست یابد. اگر این جریان، درچندین واحد یادگیری ادامه یابد، از تصورات منفی دانش آموزان نسبت به تواناییهایش در رابطه با یادگیری مطالب کاسته می شود و به جای آن تصورات مثبت تری دراین مورد کسب خواهد کرد. که این خود علاقه و انگیزه یادگیری را در او افزایش می دهد، اما آنچه که گفته شد، بهترین روش ایجاد کردن علاقه در دانش آموزان نسبت به یادگیری موضوعهای درس است، علاوه بر این روش کلی شیوه ها و فنون دیگری وجود دارد که توجه به آنها سطح علاقه و انگیزش یادگیرندگان را بالا می برد، که در ذیل به آنها می پردازیم:


درادامه راههای دیگر ایجاد انگیزه را برمی شماریم :


1- طرح مطالب درسی به صورت پرسش های جالب : مطلب یا موضوعی را كه می خواهیم كودك و نوجوان یادبگیرد ، به صورت پرسش یا پرسش هایی روشن و جالب كه آنها را به فعالیت ذهنی و پویندگی ترغیب نماید ، مطرح كنیم . باید تلاش نمود تا در دانش آموزان احساس نیاز به وجود آید.

2- دانش آموزان در اثر شكست در درسی نسبت به آن نگرش منفی پیدا می كنند باید به آنها كمك كرد تا با كسب موفقیت در درس جدید ، به تصویری مثبت از توانایی خود دست یابند زیرا یادگیری همراه با موفقیت به ایجاد انگیزه منجر می شود.

3- تجربه و تماس مستقیم با مطالب درسی : سعی نمایید تا دانش آموزان آنچه را كه می خواهند یادبگیرند با آن تماس پیدا نموده و تجربه مستقیم و عملی داشته باشند .

4- اهداف آموزشی مورد انتظار از دانش آموزان را در آغاز درس برای آنها بازگو نمایید . اهداف باید روشن و متناسب با توانایی دانش آموزان باشد .

5- اجرای نقش : بهتر است در زمینه برخی از موضوعات ازجمله تاریخ ، ادبیات ، دینی و … دانش آموزان را تشویق نماییم تا موضوع مورد نظر را به صورت نمایش در آورند . اجرای نمایش در تفهیم مسائل تربیتی و اخلاقی بسیار مفید و مؤثر می باشد.

6- در شرایط مقتضی و مناسب از تشویق های كلامی استفاده كنید . مثلا“‌ خوب ، آفرین ، مرحبا و....

7- باید شرایطی فراهم شود تا دانش آموز موفقیت خود را احساس كند زیرا هیچ چیز همانند خود موفقیت به موفقیت كمك نمی كند.

8- تكالیف ارائه شده نه باید بسیار مشكل باشد و نه ساده ، از ارائه تكالیف یكنواخت باید پرهیز كرد و به عبارتی تكالیف باید خاصیت برانگیختگی داشته باشند.

9- مشخص كردن نحوه انجام كار برای یادگیرنده : كاری را كه دانش آموز قرار است انجام دهد باید دقیقا“ مشخص شود
تبادل نظر با دانش آموزان در باره مشكلات درسی و شركت دادن آنها در طرح نقشه های كار و فعالیت ...

10- استفاده از نمرات و آزمون ها برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان

11- علاقه مندی یاددهنده به موضوع : دربسیاری از مواقع مشاهده می كنیم كه بی علاقه بودن یادگیرندگان به موضوعی خاص ناشی از علاقه مند نبودن والدین و مربیان آنهاست . معلمی كه در زنگ انشاء ، ورقه های ریاضی را تصحیح می كند یا در ساعت ورزش به بافندگی مشغول می شود ، عملا“ به یادگیرندگان می گوید كه برای این فعالیت ارزش قائل نیست

12- مطالب آموزشی را باید از ساده به دشوار ارائه كرد . می توان با فعال سازی دانش آموز به هنگام تدریس در او ایجاد انگیزه نمود.

13- به وضع جسمانی دانش آموزان و وضع ظاهری كلاس باید توجه نمود . كلاس درس را باید از نظر ظاهری و روانی تبدیل به محیطی امن و آرام نمود.

14- از مقایسه نمودن دانش آموزان با یكدیگر خودداری نمایید .

15- قدردانی از كار دانش آموز او را به كوشش و تلاش بیشتر و دلبستگی به درس وادار خواهد نمود .

16- برقراری ارتباط بین مطالب درسی با واقعیات زندگی در ایجاد انگیزه مؤثر می شود.

17- بلافاصله دانش آموز را از میزان پیشرفت در كارش مطلع نمایید . آگاهی از نتیجه كار در هر مرحله از آموزش ،

18- دانش آموز را از عملكرد خود آگاه نموده و باعث می شود تا به تقویت نقاط مثبت و اصلاح نقاط ضعف و منفی خود بپردازد.

19- استفاده از علائق یادگیرنده : مربیان و والدین می‌توانند با شناسایی علائق دانش آموز از آن استفاده مطلوب نمایند

20- مقابله با بازدارنده های عاطفی و هیجانی كه موجب دلسردی و كاهش علاقه دانش آموز به درس و تحصیل می شود . مثلا“ معلمی ممكن است از دانش آموز توقع زیاد داشته باشد و یا پس از ورود به كلاس به هیچ دانش آموزی اجازه ورود ندهد و یا تكالیف سنگین تعیین كند ، زیاد درس بدهد ، سخت نمره دهد و گاهی تبعیض روا دارد.

21- انگیزش از راه سرمشق گیری : معلم در این شیوه از شخصیتی خاص تمجید و تجلیل نموده و او را یك نمونه و سرمشق ارزشمند و قابل احترام معرفی می كند و دانش آموزان نیز از طریق همانند سازی با آن به درس و مدرسه علاقه مند می شوند.


22- آموزش برنامه ریزی به دانش اموزان از طریق رفتار و گفتار و كردار خود در كلاس درس و ارائه نظرات مشورتی به آنها درتهیه برنامه...


23- در آمیختن درس با تفریح