این فیلم درباره شخصیتی به نام زینال با بازی جمشید هاشم‌پور است كه به عنوان یكی از قاچاقچیان مواد مخدر پس از دستگیری با پلیس برای گرفتار كردن قاچاقچیان تریاك همكاری می‌كند و....
فیلم‌های «تاراج»، «دبیرستان»، «تیغ و ابریشم»،‌ «خون بازی»، «سنتوری»، «مرهم» و «قصه پریا» از جمله آثار سینمای ایران هستند كه موضوع آنها بر اساس اعتیاد به مواد مخدر ساخته شده‌اند.
به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر، بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آثار سینمای ایران را در بعد از انقلاب اسلامی، در این حوزه مرور می‌كند.
«از فریاد تا ترور» به كارگردانی منصور تهرانی در سال 59 از اولین فیلم‌های بعد از انقلاب اسلامی است كه یكی از شخصیت‌های اصلی آن در قالب فردی معتاد ظاهر می‌شود. این فیلم داستان سه یار دبستانی بنام‌های حسین، داوود و رضا است كه پس از پانزده سال یكدیگر را می‌جویند كه حسین به لحاظ اعتیاد از دست رفته و در نهایت در جوی بدون آب خیابان می‌میرد.
«زخمه» به كارگردانی خسور ملكان در سال 62 دیگر فیلم این حوزه است كه داستان آن هم درباره فردی به نام حسن سنتوری است كه در چنگ اعتیاد،‌ همسر و فرزندش را نیز مبتلا می‌سازد. او بعد از انقلاب دیگر امكان بهره‌گیری از اركستر روحوضی را كه در اختیار داشت را ندارد و چون باید هزینه اعتیادش را تامین كند دست به كار قاچاق می‌زند و حتی فرزند محصلش را وارد این كار می‌كند. در نهایت حسن بر اساس درگیری به قتل‌ می‌رسد.
«تاراج» به كارگردانی ایرج قادری كه در سال 64 ساخته شد، یكی از پرمخاطب ترین و موفق ترین فیلم‌های مرتبط با مواد مخدر است.
این فیلم درباره شخصیتی به نام زینال با بازی جمشید هاشم‌پور است كه به عنوان یكی از قاچاقچیان مواد مخدر پس از دستگیری با پلیس برای گرفتار كردن قاچاقچیان تریاك همكاری می‌كند و احمد افسر پلیس اداره مبارزه با مواد مخدر خشنود از موقعیت پیش آمده،‌ نهایت بهره برداری را در ریشه كن كردن قاچاقچیان می‌كند. اما خبرنگاری در جستجوهایش به حقیقی تلخ می‌رسد، نه تنها اعتیاد ریشه كن نشده بلكه در سطح گسترده‌تری تریاك جایش را به هروئین داده است.
در نهایت زینال در حالیكه با مسئولین مملكتی برای گرفتن امتیاز توزیع مواد مخدر در كشور همكاری می‌كند متوجه می‌شود پسرش نیز معتاد شده و به عمق فاجعه پی می‌برد و برای جبران اشتباهاتش با كمك احمد به سراغ مقامات مسئول در ارتباط با مواد مخدر می‌رود.
ایرج قادری سالها بعد در فیلم «آكواریوم» نیز یكی از شخصیت‌های اصلی فیلمش را با بازی امین حیاتی در دام اعتیاد گرفتار كرد و به گونه‌ای دیگر به اثرات مخرب این ماده خانمان سوز پرداخت.
«دبیرستان» به كارگردانی اكبر صادقی در سال 65 درباره علی ناصری با بازی بیژن امكانیان است كه به دنبال ترك اعتیاد پس از سه سال به زادگاهش بر می‌گردد و به لحاظ سوابق پدرش مجددا در دبیرستان به عنوان دبیر زیست شناسی مشغول به كار می‌شود. در كلاس طی برخورد با محصلی بنام مسعود حسن پور از جیب او بسته هروئین بیرون می‌آورد، مسعود می‌گریزد اما بسته هروئین نزد ناصر می‌ماند و او را وسوسه می‌كند.
اما ناصر موفق می‌شود خود را از وسوسه و خطر اعتیاد برهاند و پس از آن در پی مسعود سرانجام موفق می‌شود او را از دام قاچاقچیان و اعتیاد نجات دهد.
مسعود كیمیایی كه فیلم موفق «گوزن ها» را در قبل از انقلاب با موضوع مواد مخدر ساخته است در «تیغ و ابریشم» هم به سراغ این موضوع می رود.
در خلاصه داستان این فیلم آمده است: در جلسه‌ای در بانكوك تصمیم گرفته می‌شود كه بیست تن هرویین خالص برای توزیع در دانشگاه، مدارس، كارخانه ها و جبهه های جنگ به ایران حمل شود. زن و مرد جوانی پس از دستگیری در بازجویی ارتباط خود را با شبكه بین المللی قاچاق و پخش مواد مخدر فاش می‌كنند.زن با بازی فریماه فرجامی در زندان خودكشی می‌كند و مرد با بازی محمد صالح اعلاء اطلاعات خود را درباره ارتباط پدرش با شبكه قاچاق در اختیار بازجو می گذارد. در نهایت شاهد انفجار تریلی حامل مواد مخدر و از بین رفتن آنها هستیم.
«با دو شقایق» ساخته سید ضیاالدین دری دیگر فیلمی است كه شخصیت اصلی‌اش را در قالب فردی معتاد نشان می‌دهد. این فیلم درباره امین پرتوی فیلمساز و بازیگر سرشناس با بازی ابولفضل پورعرب است كه بر اثر اعتیاد و گذراندن محكومیت در زندان كارش را در صدا و سیما از دست داده و در هشتمین سال بیكاری تصمیم به خودسوزی می‌گیرد اما با توصیه و تلاش عزت الله انتظامی قرار می‌شود تا او بار دیگر فیلمی را كارگردانی كند. رامین تصمیم می‌گیرد فیلمی را درباره اعتیاد و حكایت خودش بسازد اما دوباره به دام اعتیاد افتاده و در نهایت با ابتلا به بیماری ایدز در تنهایی می‌میرد.
پوران درخشنده هم در فیلم «شمعی در باد» به این مقوله پرداخته است. بهرام رادان در این فیلم در قالب كاركتری بنام فرزین دانشجوی اخراجی گرفتار اعتیاد مواد مخدر شده كه این تا قرص‌های توهم زا پیش می‌رود و در نهایت پس از آسیب‌های فراوانی كه می‌بیند به خود آمده و به زندگی‌اش باز می‌گردد.
بهرام رادان بعدها در «ساقی» نقشی مرتبط با مواد مخدر داشت و نیز در فیلم «سنتوری» به كارگردانی داریوش مهرجویی نیز بار دیگر بازی در قالب شخصیت معتاد را تجربه كرد.
این فیلم داستان علی است كه در اوج موفقیت به دام اعتیاد گرفتار شده و سپس بدبیاری‌هایش آغاز می‌شود. در نهایت همسرش او را رها می‌كند و او آواره شده و به كارتن خواب‌ها می‌پیوندد، اما سرانجام خانواده به یاریش شتافته و او را به آسایشگاه ترك اعتیاد برده و از این پس علی بدون دغدغه باردیگر سنتور می‌نوازد.
«خون بازی» به كارگردانی رخشان بنی اعتماد و محسن عبدالوهاب داستان سارا با بازی باران كوثری است كه معتاد به مواد مخدر بوده و كوشش خانواده برای خارج كردن او از این موقعیت موثر نمی‌شود. بعد از اینكه خبر می‌رسد آرش نامزد سارا كه مشغول تحصیل در تورنتو كانادا است برای برگزاری مراسم ازدواج تا یك ماه دیگر به تهران می‌آید سارا تصمیم می‌گیرد اعتیادش را ترك كند كه مادرش او را در اجرای این تصمیم سخت یاری می‌كند.
علیرضا داوود نژاد هم در آخرین ساخته سینمایی‌اش «مرهم» كه چندی پیش اكران شد به موضوع اعتیاد پرداخت. در این فیلم دختر جوانی با بازی طناز طباطبایی در دام اعتیاد گرفتار است و با فرار از خانه اتفاقاتی برایش بوجود می‌آید، اما مادربزرگش همچون سایه به دنبالش است.
«قصه پریا» ساخته فریدون جیرانی كه این روزها در حال اكران است نیز موضوعش برپایه اعتیاد به مواد مخدر بنا شده و در این فیلم با بازی مصطفی زمانی و مهناز افشار شاهد اعتیاد این دو و تبعات و مشكلات زیادی كه به همراه دارد، هستیم.
فیلم‌هایی هم در دهه 60 و 70 در سینمای ایران ساخته شد كه موضوع آنها بر اساس قاچاق مواد مخدر شكل گرفت كه در اكثر آنها جمشید هاشم پور ایفاگر نقش اصلی بود كه از میان آنها می‌توان به «چشم عقاب» و «نیش» اشاره كرد.
آثاری نیز در سینمای ایران ساخته شد كه فیلمساز یكی از شخصیت‌های فرعی را در قالب فردی معتاد نشان داده است. محمد حاتمی در «آژانس شیشه‌ای»، لعیا زنگنه در «رئیس»، ارژنگ امیرفضلی در «اخراجی‌های 1 و 2 »، حامد بهداد در «جرم» و مهران احمدی در «سیزده 59» از جمله افرادی هستند كه این نقش‌ها را بازی كردند.