قرآن و تثلیث
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُوا عَلَى‏ اللّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى‏ ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى‏ مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللّهِ وَرُسُلِهِ وَلاَ تَقُولُوا ثَلاَثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ إِنَّمَا اللّهُ إِلهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مَا فِي ي اهل كتاب! در دين خود، غلو ) و زياده روي ( نكنيد،
قرآن و تثلیث
و درباره خدا، غير از حق نگوييد. مسيح عيسي بن مريم فقط فرستاده خدا، و كلمه ) و مخلوق ( اوست، كه او را به مريم القا نمود، و روحي ) شايسته ( از طرف او بود.بنابراين، به خدا و پيامبران او، ايمان بياوريد، و نگوييد: خداوند ( سه گانه است.) از اين سخن (خودداري كنيد كه براي شما بهتر است. خدا، تنها معبود يگانه است، او منزه است كه فرزندي داشته باشد،) بلكه ( از آن اوست آنچه در آسمانها و در زمين است، و براي تدبير و سرپرستي آنها، خداوند كافي است.السَّماوَاتِ وَما فِي الْأَرْضِ وَكَفَى‏ بِاللّهِ وَكِيلاً نساء (4)171
2 : توحید صفاتی
صفات خدا عین ذات او هستند عقل و وحی بر وجود این کمالات در وجود خدا دلالت می کند .
چون مغایرت صفات خداوند در ذات ، ملازم با کثرت در ذات خدا است پس نتیجه می شود صفات او در عین اختلاف مفهومی در مقام عینیّت وحدت دارند ، مثال :
هر یک از ما معلوم خدا و در عین حال مخلوق اوییم . درست است که مفهوم « معلوم » غیر از مفهوم « مخلوق » است ، ولی در مقام تطبیق سراسر وجود ما معلوم ، همچنین مخلوق خدا است . نه این که بخشی از ذات ما ، معلوم خدا و بخش دیگر مخلوق اوست . بنابراین در مقام مصداق ، هر یک عین دیگری و در مجموع عین ذات ما است .
سئوال : چرا عقیده ی کسانی که صفات خدا را ازلی و قدیم ، ولی زاید بر ذات او می دانند ، درست نیست ؟
این نظریه در حقیقت از تشبیه صفات خدا به انسان سرچشمه گرفته است و چون صفات انسان ، زاید بر ذات او میباشد ، تصور شده است که در خدا نیز چنین است، در حالی که خداوند شبیه چیزی نیست .
3 : توحید در خالقیت
خدا خالق همه چیز است و او یکتا و پیروز است : آیه ی 16 رعد [13]
« قُلْ مَن رَّبُّ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُم مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ لاَ يَمْلِكُونَ لأَنْفُسِهِم نَفْعاً ولاَ ضَرّاً قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَى‏ وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ خَلَقُوا كَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِم قُلِ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ »
ترجمه آیه 16 س13 (رعد)
بگو : > چه كسي پروردگار آسمانها و زمين است؟ < بگو: > الل-ه! < ) سپس ( بگو: > آيا اوليا ) و خداياني (غير از او براي خود برگزيده ايد كه ) حتي ( مالك سود و زيان خود نيستند ) تا چه رسد به شما ؟! ( <بگو: > آيا نابينا و بينا يكسانند؟! يا ظلمتها و نور برابرند؟! آيا آنها همتاياني براي خدا قرار دادندبخاطر اينكه آنان همانند خدا آفرينشي داشتند، و اين آفرينشها بر آنها مشتبه شده است؟! <بگو : > خدا خالق همه چيز است، و اوست يكتا و پيروز.
سئوال : آیا توحید در خالقیت به معنای نفی اصل علیّت است ؟
خیر ، برای این که علیت اشیاء از مظاهر اراده ی خداوند است ، چنان که آیه ی 48 س روم [30] می فرماید :
« اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلاَلِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ »
ترجمه آیه 48 س30 روم
خداوند همان كسي است كه بادها را مي فرستد تا ابرهايي را به حركت درآورند ، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه كه بخواهد مي گستراند و متراكم مي سازد، در اين هنگام دانه هاي باران را مي بيني كه از لبه ي آن خارج ميشود،هنگامي كه اين باران حياتبخش را به هر كس از بندگانش كه بخواهد برساند، ناگهان خوشحال مي شوند.
4 : توحید در ربوبیّت (1)
با توجه به تاریخ انبیاء ، مناقشات بین انبیاء و مشرکان ، حول چه نوع شرکی بوده است ؟
(توحید درربو بیت2)
«وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَّعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ [74] لاَ يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُّحْضَرُونَ س یس [ 74 75] »
قرآن و توحید در ربوبیت (3)
تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ 98و97 س شعراء به خدا سوگند كه ما در گمراهي آشكاري بوديم، چون شما را با پروردگار عالميان برابر مي شمرديم!
توحید در ربوبیت (4)
قرآن و توحید در ربوبیت
« اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّماوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى‏ عَلَى الْعَرْشِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لاَِجَلٍ مُسَمّىً يُدَبِّرُ الْأَمْرَ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُم بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ » سوره ی 13 . آیه ی 2
« لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ » سوره ی 21 . آیه ی 22
5 : توحید در تشریع و تقنین
از نظر قرآن تنها واضع قانون ،خداست .
6 : توحید در اطاعت 1
سوره ی تغابن (64) آیه ی 16 :
« فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيراً لِأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ » تا ميتوانيد تقواي الهي پيشه كنيد و گوش دهيد و اشطاعت نماييد و انفاق كنيد كه براي شما بهتر است، و كساني كه از بخل و حرص خويشتن مصون بمانند رستگارانند.
6 : توحید در اطاعت 2
« مَن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللّهَ وَمَن تَوَلَّى‏ فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً » سوره ی نساء (4) آیه ی 80
:كسي كه از پيامبر اطاعت كند، خدا را اطاعت كرده، و كسي كه سر باز زند،تو را نگهبان و مراقب او نفرستاديم و در برابر او، مسوول نيستي .
وَمَن لَمْ يَحْكُم بِمَا أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ المائده 44 آنهاكه به احكامي كه خدا نازل كرده حكم نميكنند، كافرند.
توحید در اطاعت 3
: وظایف پیامبر (ص) ، ابلاغ پیام خداست، به چند صورت انجام می گیرد ؟
توحید در حاکمیّت :
حکومت از نظر اسلام مربوط به خداست و حکومت دیگران به اذن او جایز است .
قرآن می فرماید : حکومت از آن خداست و این به این معنا نیست که هیچ انسانی حق حکومت ندارد ، پس کسانی می توانند حکومت کنند که به اذن خدا باشد .
توحید در عبادت :
س : اساس دعوت پیامبران در طول تاریخ چه بود ؟ ج : یکتا پرستی
س : عبادت را تعریف کنید .
ج : خضوع در مقابل صاحب جهان، با این اعتقاد که او ربّ و مالک انسان و جهان است .
توحید در عبادت 2
ج : اولاً سجده ی عناصر فوق به معنای استقلال آن ها از خداوند نیست ، ثانیاً به فرمان خدا این امر صورت می گیرد .
دلالت آیه زیر را بیان کنید.
« وَلِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنَى‏ فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ »[سوره ی 7 آیه ی 180] و براي خدا، نامهاي نيك است، خدا را به آن ) نامها ( بخوانيد. و كساني را كه در اسما، خدا تحريف مي كنند ) و بر غير اومي نهند، و شريك برايش قال مي شوند(، رها سازيد. آنها بزودي جزاي اعمالي را كه انجام مي دادند، ميبينند.
چه استنباط می کنید؟
« وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرَوا اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوَّاباً رَحِيماً » [ سوره ی 4 آیه ی 64]
ما هيچ پيامبري را نفرستاديم مگر براي اينكه به فرمان خدا، از وي اطاعت شود.و اگر اين مخالفان، هنگامي كه به خود ستم ميكردند) و فرمانهاي خدا را زير پا ميگذاردند(، به نزد تو ميآمدند،و از خدا طلب آمرزش ميكردند، و پيامبر هم براي آنها استغفار ميكرد، خدا را توبه پذير و مهربان مييافتند.
استنباط کنید؟
« قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ [97] قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ گفتند: > پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، كه ما خطاكار بوديم.
گفت: بزودي براي شما از پروردگارم آمرزش ميطلبم، كه او آمرزنده و مهربان است97 و