بررسي مادربرد (برد اصلي) كامپيوتر

[rezalaghaian]

پارامترهای زير را می توان در زمان انتخاب يک مادربرد در نظر گرفت :
• حمایت از پردازنده :
حداقل : قادر به حمایت از پردازنده های رایج نمی باشد .
پیشنهادی : قادر به حمایت از پردازنده های AMD و يا اینتل باشد .
حداکثر : قادر به حمایت از پردازنده های AMD و يا اینتل باشد.
توانائی مادربرد انتخابی در رابطه با حمايت از پردازنده های موجود ، يکی از تصميمات مهم در زمينه انتخاب يک مادربرد است ( حمايت ازپردازنده های خانواده AMD و يا اينتل ) .
• نوع حافظه :
حداقل : DDR 200/266
پیشنهادی : DDR266/333 یا PC800/1066 Rambus
حداکثر : DDR333/400 یاPC1066Rambus
نوع و سرعت حافظه ای که بهمراه يک مادربرد نصب می گردد ، تاثير مستقيمی بر کارآئی و در عين حال قيمت يک کامپيوتر دارد. حافظه های Rambus ، قابل استفاده بر روی تعداد اندکی از مادربردها بوده و قيمت آنان بمراتب بيشتر از حافظه های SDRAM می باشد .
• اتصالات جانبی :
حداقل : USB 1.1
پیشنهادی : USB 2.0 در صورت امكان FireWire
حداکثر : USB 2.0 و FireWire
در صورتيکه تصميم به تهيه تجهيزات جانبی نظير چاپگر، دوربين های ديجيتال و درايوهای خارجی CD-RW وجود داشته باشد ( درآينده ) ، پيشنهاد می گردد مادربردی تهيه گردد که دارای پورت های USB2.0 و Firewire باشد .
• عناصر مجتمع و پیوسته :
حداقل : كارت صدا
پیشنهادی : كارت صدای دیجیتالی، كارت شبكه و در صورت امكان پشتیبانی ازویدئو
حداکثر : كارت صدای دیجیتالی و كارت شبكه
اكثر مادربردها دارای امکانات از قبل تعبيه شده ای در رابطه با کارت صدا می باشند ( Onboard ) . در مادربردهای پيشرفته تر امکانات لازم در خصوص كارت های صدای 6 كاناله دیجیتال و كارت شبكه نيز پيش بينی شده است .برخی از مادربردها دارای تراشه های لازم بمنظور حمايت از گرافیك بوده که كه باعث کاهش هزينه ها خصوصا" در رابطه با کاربرانی می گردد که نوع استفاده آنان از کامپيوتر ، ضرورت وجود کارت های گرافيک قدرتمند را کم رنگ می نمايد .
• نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی :
حداقل : ATA /100
پیشنهادی : ATA/133 در صورت امكان RAID
حداکثر : ATA/133. RAID در صورت امكان Serial ATA
سرعت اينترفيس هارد ديسک و ساير دستگاههای IDE استفاده شده را مشخص می نمايد.استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهای جدید استفاده می شود(افزايش سرعت اينترفيس ).برخی از مادربردها امکان استفاده از RAID را فراهم می نمايند. در چنين مواردی می توان از دو هارددیسك در یك سیستم استفاده بعمل آورد. بدين ترتيب کارآئی سيستم افزايش و در موارديکه يکی از هاردديسک ها با مشکل مواجه شود ، امکان استفاده از هارد ديسک دوم وجود خواهد داشت .
نکات مهم در خرید: دررابطه با تهیه مادربرد
• بررسی Chipsets : تولید كنندگان متعددی اقدام به توليد Chip set می نمايند .شركت هائی مانند Intel، Via،‌SIS، و NVida اكثر چیپ های موجود در بازار را تولید نموده و می توان تمامی آنان را به دو گروه عمده تقسیم نمود: چیپ هائی كه از پردازنده های اينتل حمايت می نمايند و چیپ هائی كه از پردازنده های AMD پشتیای می نمید.Chip sets ، مشخص كننده نوع حافظه ،‌ سرعت پردازنده و نوع تجهیزات جانبی نظیر صدا و ويدئو می باشد که مادربرد قادر به حمايت از آنان می باشد.
• عدم تهيه سريعترين پردازنده : تهيه سریعترین پردازنده موجود، مستلزم پرداخت هزينه بالائی خواهد بود . سرعت آخرين پردازنده با يک و يا دو مدل پائين تر، تفاوت محسوسی نخواهد داشت .
• تهيه سريعترين حافظه ای که ماربرد قادر به حمايت از آن می باشد . تفاوت مشهودی در ارتباط با کارآئی سيستم و در موارديکه از حافظه های با سرعت پائين تر استفاده می شود ، وجود نخواهد داشت ولی در صورتيکه تصميم به افزايش حافظه در آينده گرفته شود ، پیدا نمودن حافظه ای با همان ظرفیت بسیار راحت تر خواهد بود( با توجه به اين واقعيت که ممکن است در زمان افزايش حافظه ، پيدا نمودن حافظه های قديمی مشکلات خاص خود را دارا باشد ).
• توجه به بروز برخی از مشکلات مرتبط با کارت های گرافيک همراه مادربرد . چیپ ست هائی كه امکانات گرافيک را بهمراه مادربرد ارائه می نمايند ( Onboard ) ، بخشی از حافظه سیستم را جهت ذخیره اطلاعات گرافیكی ، استفاده نموده که همين موضوع می تواند کاهش کارآئی سيستم را بدنبال داشته باشد. پیشنهاد می گردد در صورت تهيه مادربردی با قابليت فوق ، چیپ گرافیكی آنرا غیر فعال و از یك كارت گرافیكی ارزان قیمت استفاده گردد. درصورتيکه در آینده قصد استفاده از گرافیك بالا وجود داشته باشد ، می توان مادربردی را انتخاب که دارای ايننترفيس AGP باشد.
• تهيه مادربردی با مشخصات بيش از نياز فعلی . در زمان انتخاب يک مادربرد سعی گردد ، مادربردی انتخاب گردد که امکان حمايت از RAID ،‌ كارت شبكه ،پورت USB2 و FireWire را دارا باشد. استفاده از چنين مادربردهائی از لحاظ اقتصادی نيز مقرون بصرفه بوده و در صورت نياز به استفاده از قابليت های فوق ، می توان از پتانسيل های مادربرداستفاده نمود( بدون هزينه مجدد)
در پایان معرفی مادر برد، یک محصول نمونه از شرکت گیگا بایت

[rezalaghaian]

ودر پایان معرفی یک محصول به عنوان نمونه:
GA-8I915P-D PRO از شرکت گیگابایت
دارای چیپست 925 P
CPU: pentium 4, socket LGA775 and hyper-treading supported
RAM: DDR2 400/533
AGP and PCI expressed
کارت صدای 8 کاناله
پهنای باند انتقال اطلاعات 8/5 g/s
پهنای باند معادل 2 g/s بین در برابر 266mb/s در چیپستهای زیر 910 پل شمالی و جنوبی
برد اصلی شامل دو قطعه مهم با نام پل شمالی و پل جنوبی می باشد چیپست هایی که در این نوشتار در مورد انها مطالبی ارئه خواهد شد همان پل شمالی برد اصلی هستند. همانطور که اطلاع دارید در ایران اخرین نسل پردازنده pentium 4 با هسته Prescott و فناوری تولید 90 نانو در دو مدل 478 و 775 پینی قابل خریداری می باشد (تا زمان نوشتن این مقاله ). چیپست های Springdale and canter wood از اواسط تابستان 1383 تولید بردهای ویژه سوکت 478 متوقف شده است اما همچنان در بازار کامپیوتر ایران به فروش میرسد .مهمترین فاکتور ارزیابی بردهای اصلی دارای سوکت 478 چیپست به کار رفته در ان می باشد. در حال حاضر شرکت های مختلفی برای پردازنده های 478 پینی چیپست ارائه کرده اند ولی معتبرترین انها خود شرکت اینتل میباشد . شرکت اینتل چیپست هایcanterwood(875p)و springdale(865pe.865p.865g.848p)را ویژه پردازنده های 478پین طراحی نموده است.
این چیپست ها قابلیت پشتیبانی :

USB 2
ATA-serial ata-ultra ata
Raid technology
CPU Pentium 4 Prescott
Hyper-threading technology
Intel HUB,AGP 8X

را دارا می باشند . چیپست های 875p . 865pe . 865g . 865p نیز از حافظه های DDR به صورت دو کاناله وچیپست 848p از حافظه DDR به صورت یک کاناله استفاده می نماید. چیپست 875p از حافظه های DDR 400/333 چیپست های 865G . 865pe . 848p .از حافظه های DDR 400/333/266و چیپست 865p از حافظه DDR 333/266 استفاده میکنند. دربین این چیپست ها 875p بر اساس استفاده از تکنولوژی PAD (افزایش کارایی پردازنده و حافظه با استفاده از گذرگاه 800 مگا هرتزی و پیکر بندی دو کاناله) برای کارهای پردازشی و عملیاتی مناسبتر بوده و چیپست 865G براساس استفاده از تکنولوژی intel extreme graphic2 برای کارهای گرافیک دو و سه بعدی مناسب تر است سایر چیپست ها هر کدام داری محدودیتهایی می باشند،مثلابردهای دارای چیپست 865p چون امکان استفاده از RAM DDR 400 را ندارند امکان نصب پردازنده هایی با فرکانس 800 مگا هرتز بر روی انها وجود ندارد .
چیپست های Gransdale and Alderwood
در حال حاضر تکنولوژی روز اینتل پردازنده های 775 پینی می باشد شرکت اینتل بعد از تولید سوکتهای 775 اعلام نمود که دو چیپست با نام های رمز alderwood و gransdale را در دست طراحی دارد. چیپست های gransdale خود شامل چهار چیپست 910GL . 915G . 915GV . 915p است. چیپست های alderwood شامل دو چیپست 925X . 925XE می باشد{تا زمان نوشتن مقاله توسط مولف}
همانطور که در مقدمه توضیح داده شد هر برد اصلی دارای دو پل شمالی و جنوبی می باشد پل شمالی(چیپست های گفته شده )به عنوان mcu استفاده می شوند که وظیفه کنترل و مدیریت رابط گرافیک و کنترلر حافظه را دارد. در مقابل پل جنوبی به عنوان کنترل کننده ادوات مانند USB . ps/2 . bios عمل مکند . شرکت اینتل برای خانواده 9XX خود (چیپست های گفته شده ) چهار نوع پل جنوبی تولید کرده است. (ICH6 . ICH6R . ICH6RE . ICH6W)هر کدام از این پل ها دارای ویژگی های خاص و قیمت متفاوت می باشد نوع ich6 از چهار پورت sata و یک کانال ultra ata و چهار رابط pci express پشتیبانی می نماید پل جنوبی ich6r قابلیت پشتیبانی از RAID در سطوح 1 , 0 , 0+1 را دارا می باشد وپل ich6w دارای یک کنترل کننده بی سیم می باشد . شرکت اینتل برای برقراری ارتباط بین پل شمالی و پل جنوبی از یک رابط pci express با نام DMI استفاده کرده است این رابط در اصل جایگزین رابط hub در چیپست های قدیمی شده است این رابط به عنوان یک گذر گاه دو جهته دارای پهنای باندی معادل 2 گیگابایت در ثانیه است. در این میان نکته جالب این است که در حالیکه پردازنده Pentium 4 با فناوری 90 نانو تولید می شود خانواده چیپست 9XX با فناوری 180 ننو تولید می شود. در این مورد نکته جالب این است که پردازنده پنتیوم 4 با حافظه DDR به صورت سنکرون کامل کار نمی کند زیرا گذرگاه FSB پردازنده پنتیوم 4 یک گذر گاه 4 تپشی است یعنی در هر سیکل چهاربار عمل انتقال را انجام می دهد ولی حافظه DDR در یک سیکل توانایی 2 بار انتقال را دارد بنابراین امکان کار کردن حافظه DDR با پردازنده پنتیوم 4 بصورت کامل کم است ولی این مشکل در حافظه های DDR2 حل شده است .