زوج درمانی سئوال ها و ابهام ها


زوج‌درمانی، گونه‌ای از روان‌درمانی است که در آن، فرد آموزش‌دیده بر اساس تعارضاتی که بین زوجین وجود دارد، در مسیری حرکت می‌کند که به اهداف خود مبنی بر حل مشکلات زوجین دست یابد....
زوج‌درمانی گونه‌های زیادی دارد اما فصل مشترک آنها در اینجاست که آشفتگی رفتاری و عاطفی میان زوجین را تخفیف دهد و الگوهای غیرانطباقی و ناسازگارانه رفتارشان را تعدیل کند و در نهایت آنها را‌ آماده کند که رشد و تکامل شخصیتی را به دست آورند. زوج‌درمانی انواع و اقسام دارد . اول نوع فردی است، یعنی هرکدام از زوجین می‌توانند به تنهایی به درمانگر خاصی مراجعه کنند و با آموزش و تمرین مهارت‌های زندگی شخصی و اجتماعی زندگی کردن اصولی را می‌آموزند. در زوج‌درمانی فردی امکان این وجود داردکه درمانگر یک نفر باشد اما در جلسات متفاوت و جداگانه با هر یک از زوجین کار کند. زوج‌درمانی گروهی نوع دیگری است که زن و شوهر یا یکی از آنها به اتفاق زوج‌های دیگر در جلساتی می‌نشینند.
اساس زوج درمانی همین است که شما ضمن شناخت شخصیت همسرتان ویژگی‌های پنهان و نیمه‌پنهان شخصیت خودتان را هم بشناسید و به رشد خود کمک کنید.
در این جلسات کوشش بر آن است که چهار زوج (8 نفر) به علاوه دو درمانگر بنشینند و مسایل زندگی را بررسی کنند و ببینند هر کدام از زوجین با چه گروهی همانندسازی می‌کنند. بر اساس پشتیبانی که آنها از سایر اعضای گروه می‌کنند و هم‌دلی با آنها، تعارضات موجود توسط درمانگران کشف می‌شود. افراد ناخودآگاه خود را می‌شناسند و بازخوردهای مثبت و منفی که از گروه می‌گیرند موجب تعدیل رفتارشان می‌شود. نوع چهارم، درمان ترکیبی است که همه این گونه‌ها با هم ترکیب می‌شود. در این حالت درمانگر بر اساس شتابی که به درمان می‌دهد تصمیم می‌گیرد کدام روش‌ها را هم‌زمان به کار ببندد. این نوع بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به‌طور کلی هر جا مشکلی به وجود آید زوج‌درمانی می‌تواند به کار گرفته ‌شود. گاهی فقط یک مشکل خاص وجود دارد که مساله مشاوره ازدواج از آن دست است. گاهی بچه خانواده درس نمی‌خواند و به خاطر این مشکل باید تحلیل شود که علت کجاست. بعضی اوقات تربیت بچه اشکال داشته و حالا که او دچار سوءمصرف مواد شده است، می‌خواهیم بررسی کنیم چگونه می‌توانیم مشکل را از بین ببریم. این مثال‌ها موارد محدودی از زوج‌درمانی است اما به طور کلی در تمام مشکلات ارتباطی طرفین ازدواج که همسران را از هم دور می‌کند و تمام جاهایی که ترس و هراس و اندوه شدیدی در انجام تکالیف زناشویی وجود دارد، این شیوه درمانی مفید است. گاهی ریشه این تعارض در روابط جنسی است. گاهی در به دوش گرفتن مسوولیت‌های اجتماعی یا اقتصادی از سوی یکی از زوج‌ها و گاهی هم به دلیل رفتارهای والدگری ریاست مابانه یکی از طرفین به هر حال هر هیجان غیرمنطقی و یا ابراز غیرمنطقی برخی از هیجان‌ها می‌تواند از ضروریات انجام این درمان (زوج‌ درمانی) باشد.
پیشنهاد می‌شود قبل از طلاق قطعی، دو نفر مدت 4 تا 6 ماه را در شرایط واقعی طلاق، دور از هم، زندگی کنند (بدون اینکه به هم SMS بزنند، با هم صحبت کنند و غیره) و تجربه کنند که یک طلاق دایمی چگونه است و آیا باید رو به آن حرکت کنند یا باید زندگی‌شان را از نو بسازند و پایه‌های آن را محکم‌تر کنند؟
اگر درمانگر درست عمل کند تعارضات موجود میان زوجین از بین می‌رود و به آنها کمک می‌کند حتی به رشد شخصیتی فردی هم برسند. اساس زوج درمانی همین است که شما ضمن شناخت شخصیت همسرتان ویژگی‌های پنهان و نیمه‌پنهان شخصیت خودتان را هم بشناسید و به رشد خود کمک کنید، یعنی صرف‌نظر از نتیجه حاصل زوج درمانی باید این رشد شخصیتی در طرفین پس از پایان درمان دیده شود. امکان دارد آن پدیده طلایی در این درمان دیده نشود. به هر حال این درمان هم مانند هر درمانی مثل جراحی امکان دارد نتیجه مطلوب را نگیرد و توصیه به جدایی زوجین شود اما آن نکته مهم یعنی تکمیل شناخت افراد از خودشان باید اتفاق بیفتد.
اگر درمانگر ببیند ماندن زوجین در کنار هم و بچه‌دار شدن‌شان آثار مخرب زیادی را به روح و روان آنها وارد می‌کند، واقع‌بینانه با هر دو صحبت می‌کند و طلاق را پیشنهاد می‌دهد. حتی می‌توانند جلسات طلاق‌درمانی، در راستای جدایی داشته باشند و با کمک درمانگر یاد بگیرند چه‌طور دشواری‌های متارکه اعم از رفتار با دیگران، جدا کردن مال‌شان، حضانت بچه و غیره را انجام دهند، بدون آنکه لطمه جدی و ویرانگر غیرقابل جبرانی را به هم بزنند. اینکه آنها یاد بگیرند کارکرد خانواده سالم را حتی پس از طلاق حفظ کنند، می‌توانند به رشد سالم و همه جانبه بچه‌ها کمک کنند و از عوارض روانی طلاق روی بچه‌ها و یا خودکشی آنها، افسردگی و اضطراب و پناه بردن آنها به سوءمصرف مواد بکاهند. پیشنهاد می‌شود قبل از طلاق قطعی، دو نفر مدت 4 تا 6 ماه را در شرایط واقعی طلاق، دور از هم، زندگی کنند (بدون اینکه به هم پیامک بزنند، با هم صحبت کنند و غیره) و تجربه کنند که یک طلاق دایمی چگونه است و آیا باید رو به آن حرکت کنند یا باید زندگی‌شان را از نو بسازند و پایه‌های آن را محکم‌تر کنند؟

دکتر اوحدی/ روانپزشک
سلامتیران
تنظیم : کهتری