فاکتور‌هاي انتخاب فن مناسب

[rezalaghaian]

به صورت کلي اگر قصد نصب فن بر روي کيس خود را داريد، علاوه بر اين فاکتور‌ها، به نکات زير توجه ويژه‌اي داشته باشيد:
•مطابق استاندارد، وظيفه ورود هوا به داخل سيستم، بر عهده فن‌هاي جلو و کنار کيس (کاور بغل) است(‌شکل 1). پس در هنگام نصب فن در قسمت سيني جلوي کيس و يا بر روي کاور بغل کيس، به جهت چرخش فن (که هوا را به سمت داخل بکشد) توجه ويژه‌اي داشته باشيد.

شکل 1

•مطابق استاندارد، وظيفه تخليه هواي گرم به خارج سيستم، بر عهده فن‌هاي پشت کيس و احيانا سقف کيس است( شکل 2) . پس در هنگام نصب فن در قسمت سيني پشت کيس و يا بر روي سقف کيس، به جهت چرخش آن (که هوا را به سمت بيرون بدهد) توجه ويژه‌اي داشته باشيد.

شکل 2

منبع : سایت hotoverclock

[rezalaghaian]

•براي فن‌هاي جلوي کيس، بهتر است از فني استفاده کنيد که داراي فشار هواي بيشتري باشد تا بهتر بتواند هوا را از ميان‌ هاردديسک‌ها و ساير ادوات داخلي(مثل کابل‌ها و ...) به سمت مادربورد و کارت گرافيک پرتاب نمايد.
•براي فن‌هاي کناري کيس مانند کاور بغل (در قسمت شکاف کارت‌هاي PCI)، با توجه به فاصله کمي ‌که بين مبدا ارسال هوا (فن کاور بغل) تا مقصد دريافت کننده هوا (مادربورد، کارت گرافيک) وجود دارد، پارامتر فشار هوا تاثير گذار نخواهد بود و بهتر است از فن‌هايي استفاده کنيد که حجم بيشتري از هوا را از خود عبور مي‌دهند.
•براي فن کناري کيس مانند کاور بغل (در قسمت پردازنده)، با توجه به تغييرات مکرر ميزان دور فن پردازنده، متناسب با حرارت داخلي پردازنده، بهتر است از فن استفاده نکنيد و اين وظيفه هدايت هواي خنک براي کولينگ پردازنده را بر عهده کانال پردازنده (که کيس‌هاي ساخته شده مطابق استاندارد Intel CAG1.1 از آن تبعيت مي‌کنند) بگذاريد. اما اگر هم قصد نصب فن براي اين قسمت داشتيد، بهتر است از فن‌هاي PWM استفاده فرماييد.
•براي فن پشت کيس، اهميت ويژه‌اي قائل شويد! چرا که معمولا مشاهده مي‌شود در اين قسمت، وظيفه تخليه گرماي داخلي کيس، بيشتر بر عهده فن پاور گذاشته شده است. اين موضوع موجب افزايش گرماي محيط داخلي پاور و پيامد آن افزايش دور فن پاور و صداي ناشي از کارکرد آن خواهد شد و کاهش کارآيي و طول عمر پاور را در پي خواهد داشت.

نکته : نکته‌اي که در اين قسمت مهم است، آنست که براي تشخيص جهت کارکرد فن و مسير عبور هواي آن، لازم نيست که حتما فن را روشن نماييد، بلکه برروي ديواره فن‌ها معمولا شاهد دو فلش هستيد که يکي جهت چرخش فن و ديگري جهت عبور هوا را نمايش مي‌دهد.
تناسب فشار هوا
در اين بخش مي‌خواهيم به 2 نوع فشار هواي ايجاد شده در داخل کيس که به "فشار هواي منفي" و "فشار هواي مثبت" معروف هستند اشاره‌اي داشته باشيم.
فشار هواي منفي
مهمترين نکته‌اي که لازم است در مورد چيدمان فن‌ها در داخل کيس توجه کرد، رعايت تناسب بين ميزان هواي ورودي و ميزان هواي خروجي است. اين درست است که مهمترين فن برروي کيس، فن پشت آن است که وظيفه تخليه هواي گرم را بر عهده دارد، ولي با توجه به قيمت تمام شده کيس‌ها (خصوصا در رده قيمت‌هاي پايين) اغلب کيس‌هاي اين رده در بازار، فقط و فقط داراي يک فن در قسمت پشت خود هستند.
در اين حالت، کيس شما عملا داراي دو فن به سمت خارج کيس است که يکي فن کيس و ديگري فن پاور است در حالي که هيچ فني براي تامين هواي کيس (به سمت داخل) وجود ندارد و اصطلاحا در اين حالت شاهد فشار هواي منفي هستيد. يعني ميزان هواي خروجي کيس شما، بيشتر از ميزان هواي ورودي آن است(شکل 3). مشکل اساسي که در اين حالت به وجود مي‌آيد، اين است که هواي ورودي کيس شما، از تمامي ‌درزها و شيارهاي موجود بر روي بدنه کيس تامين مي‌گردد و نه فقط از قسمت جلو و کاور بغل‌ها!
اين حالت خود داراي دو عيب اساسي خواهد بود که يکي نفوذ گرد و غبار بيش از حد به داخل سيستم و ديگري مختل شدن مسير عبور هوا بر روي سخت افزار خواهد بود.

شکل 3

[rezalaghaian]

فشار هواي مثبت
بر عکس حالت فوق، ممکن است شما کيسي تهيه کنيد، که داراي فن بيشتري در قسمت ورودي هوا باشد، که پيامد آن ميزان هواي ورودي کيس شما، بيشتر از ميزان هواي خروجي آن خواهد شد. در اين حالت شاهد فشار هواي مثبت هستيد. در اين حالت نيز، شما شاهد ايجاد اختلال در مسير عبوري هوا خواهيد بود(شکل 4 ). يعني ممکن است هوا از مسير ايده‌آلي که شما براي کولينگ فضاي داخلي سيستم در نظر گرفته‌ايد عبور نکند و مسير خاص خود را که متناسب با طراحي فضاي داخلي کيس است در نظر بگيرد.

شکل 4

پس بهترين حالت، ايجاد يک تعادل بين ميزان هواي ورودي با ميزان هواي خروجي کيس است و البته شما معمولا قادر به تخمين اين حالت نخواهيد بود، پس در اين صورت سعي کنيد تا کفه ترازو را به سمت فشار هواي مثبت بچرخانيد. فراموش نکنيد که اهميت فن پشت کيس (تخليه گرما) بر جاي خود باقي است و در اينگونه مواقع بهتر است اقدام به تعبيه فن در مبادي ورودي کيس کنيد. به همين دليل است که در کيس‌هاي حرفه‌اي، شاهد تعبيه شيارهايي برروي پوشش کيس خصوصا در قسمت پشت آنها هستيم( شکل 5).

شکل 5

[rezalaghaian]

بحث اصلي در اينگونه کيس‌ها، تخليه بهتر حرارت ناشي از کارکرد کارت‌هاي گرافيک حرفه‌اي است. شما در صورت ايجاد فشار مثبت (برتري فشار هواي ورودي بر فشار هواي خروجي) بر روي کيس خود، مي‌توانيد حساب ويژه‌اي بر روي اين شيارها به جهت کمک به تخليه بهتر گرماي کارت‌ها کنيد(شکل 6). در حالت ايجاد فشار مثبت، علاوه بر فن‌هاي پشت و بالاي کيس، اين شيارها نيز به تخليه گرماي هواي اطراف کارت گرافيک کمک مي‌کنند.

شکل 6

چگونگي نصب فن
يکي ديگر از مواردي که براي نصب فن بر روي کيس، بايد مورد توجه قرار گيرد، چگونگي نصب آن است. براي جلوگيري از کاهش کارآيي و همچنين افزايش صداي فن، حتما از هر چهار عدد پيچ در نظر گرفته شده براي نصب فن استفاده شود. عدم رعايت اين موضوع موجب ايجاد حالت نا متعادلي براي هسته فن شده و پيامد آن کاهش کارآيي فن را موجب خواهد شد.
محل نصب فن
توصيه مي‌شود که به محل استقرار فن توجه ويژه‌اي شود. البته‌ اين کار را بهتر است قبل از تهيه کيس در نظر داشته باشيد. همانطور که مي‌دانيد، صداي فن، ميزان سرعت و حجم هواي عبوري فن، رابطه مستقيمي‌ با موانع موجود در مسير هواي عبوري آن دارد. به همين دليل هر چه ‌اين موانع کمتر در نظر گرفته شوند، شاهد کاهش صداي فن و افزايش کارآيي آن خواهيم بود. يکي از اين موانع، حفاظ فن در محل استقرار آن بر روي کيس است.
به همين جهت، يک جدول مقايسه‌اي بين حفاظ‌هاي فن ارائه مي‌کنيم تا با مطالعه و مقايسه آنها ( جدول 1 ) به تاثيرات اين حفاظ‌ها که معمولا از ديد کاربران دور مي‌مانند، پي ببريد.

جدول 1
نحوه نگهداري فن‌ها
•فن را به وسيله قاب کناري آن نگاه داريد. براي نگه داشتن فن از سيم‌هاي آن استفاده نکنيد( شکل 7).
•مرکز پروانه فن را لمس نکنيد يا فشار ندهيد. از فشردن قاب فن خودداري کنيد( شکل 8).
•فن را روي زمين پرتاب نکنيد و باري روي آن قرار ندهيد( شکل 9).

شکل 7

شکل 8

شکل 9

•بهتر است توسط فيلتر‌هاي مخصوص، از ورود گرد و غبار به فن و خصوصاً هسته فن جلو گيري کرد. ولي توجه داشته باشيد که نصب فيلتر در مداخل ورودي هوا، موجب کاهش کارآيي فن خواهد شد و تميز کردن دوره‌اي اين فيلترها هرگز نبايد فراموش شود.
•خاک گيري دوره‌اي فن‌ها، توسط پمپ باد، علاوه بر بالا بردن راندمان سيستم، طول عمر فن‌ها را نيز بالا خواهد برد. اگر از دستگاه پمپ باد به جهت تميز کردن گرد و غبار فن استفاده مي‌کنيد، حتما با يک دست خود پره‌هاي فن را نگاه داريد تا از حرکت پره‌ها جلوگيري شود. اين کار به دو دليل توصيه مي‌شود، اول آنکه مانع آسيب رسيدن به هسته داخلي و سيستم چرخشي فن مي‌شود و دوم آنکه مانع ارسال ولتاژ معکوس براي منبع تامين ولتاژ مي‌شود.
•سر سيم‌هاي فن را به طور صحيح متصل نماييد و مطابق مشخصات فن از ولتاژ‌هاي مناسب استفاده نماييد.

منبع : سایت hotoverclock