سفر و هشدارهاي آن

[Borna66]

توصيه‌هايي كه ناخوشي سفر را مي‌گيرد

خانواده- مریم غفاری:
در روزهاي آغازين بهار، بسياري از خانواده‌هايي كه قصد گشت و‌گذار و سير و سياحت دارند، در تلاش هستند كه تجهيزات و وسايل مورد نياز براي سفر نوروزي را مهيا كنند. تهيه و آماده‌سازي مواد غذايي مناسب سفر، به همراه داشتن داروهاي ضروري و رعايت نكات بهداشتي از مهم‌ترين نكاتي هستند كه خانواده‌ها بايد به آن توجه ويژه‌اي داشته باشند و در اين راستا بايد اصول و قواعد خاصي را رعايت كنند تا سفري خوش و به سلامت را تجربه كنند.
از هر10 نفر 9 نفر در طول زندگي خود دچار بيماري مسافرتي مي‌شوند. اين بيماري كه در كودكان شايع‌تر است موجب تهوع، استفراغ و سردرد در افراد حساس مي‌شود.اگر به حركت حساس هستيد و به بيماري مسافرت دچار مي‌شويد، سعي كنيد در طول مسير كاملاً به صندلي خودرو تكيه دهيد و صندلي را به حال نيمه خوابيده قرار دهيد. بهتر است در قسمتي از وسيله نقليه قرار بگيريد كه كمترين تكان را دارد؛ مثلاً در ميانه اتوبوس، صندلي جلوي خودرو و كنار بال هواپيما. اگر به بيماري مسافرت مبتلا هستيد از درون خودرو به مناظر نگاه نكنيد يا اگر در قايق يا كشتي هستيد به موج‌ها ننگريد و فقط به افق چشم بدوزيد. بهتر است از بوهاي تحريك‌كننده مانند سيگار دوري كنيد. همچنين سعي كنيد از شب قبل از مسافرت، كمتر غذا و نوشيدني بخوريد و در طول راه نيز شكم خود را نسبتاً خالي نگه داريد.
داروهاي پرمصرف را قبل از سفر تهيه كنيد
درصورتي كه فردي كه قصد مسافرت دارد دچار بيماري خاصي بوده و مثلا به‌علت ديابت از انسولين استفاده مي‌كند يا اينكه به‌علت بيماري مزمن مجبور است به مدت طولاني از دارو استفاده كند بايد به اندازه كافي داروهاي مصرفي را به همراه ببرد زيرا ممكن است داروها تحت عناوين تجارتي مختلف و در دوزاژي متفاوت از كشورمان تهيه شده باشد و لذا مصرف آنها منجر به بيش مصرفي يا ساير عوارض شود.
بارعايت نكات بهداشتي از اسهال مسافرتي پيشگيري كنيد
اسهال 20 تا 50‌درصد مسافران را مبتلا مي‌كند. براي پيشگيري از اسهال در مسافرت از غذاخوري‌هاي غيربهداشتي استفاده نكنيد و در تهيه و مصرف غذا و ميوه، نكات بهداشتي را به دقت رعايت كنيد. مصرف ميوه و سبزي بايد پس از شست و شوي كامل، به حد كافي انگل زدايي و گندزدايي شود. در مناطق با سطح بهداشت نامناسب تنها نوشيدني‌هاي زير جهت آشاميدن بي‌خطر هستند: آب جوشيده شده، نوشابه‌هاي گرم كه از آب جوشيده شده تهيه شده باشند مانند چاي و قهوه، نوشابه‌هاي گازدار داخل بطري يا قوطي‌هاي مناسب. يخ ممكن است از منابع آلوده تهيه شده باشد و نبايد استفاده شود. در اين مناطق همچنين نبايد از آب معمولي جهت مسواك زدن استفاده كرد.
غذاهاي خانگي مطمئن‌ترين غذا
اگر مجبور به صرف غذا در اغذيه‌فروشي‌ها و رستوران‌هاي بين راه هستيد، از تهيه بهداشتي غذاها مطمئن شويد، در غيراين صورت از مصرف غذا در اماكن غيربهداشتي دوري كنيد. همچنين از غذاهاي بسته‌بندي شده استفاده كنيد. قبل از خريد موادغذايي بسته بندي شده حتماً به پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و تاريخ توليد و انقضاي محصول توجه كنيد. همين طور كنسروها را قبل از مصرف حتماً بجوشانيد.
طي مسافرت از مصرف شير و فراورده‌هاي لبني غيرپاستوريزه از جمله خامه، كره، پنير و كشك غيرپاستوريزه خودداري كنيد. اگر در مسافرت مجبور به استفاده از شيرخام غيرپاستوريزه شديد حتماً آن را جوشانده و10 دقيقه در حال جوش به هم بزنيد.
اين وسايل را فراموش نكنيد
سعي كنيد در مسافرت يك كيف مخصوص وسايل و اقلام بهداشتي به همراه داشته باشيد. در اين كيف كارت يا دفترچه بيمه خدمات درماني خود و همسفران‌تان و آخرين نسخه‌هاي پزشكي‌تان را بگذاريد. همچنين اگرعينك اضافي داريد آن را همراه خود ببريد. بيماران قلبي هنگام مسافرت آخرين نوار قلب و نسخه خود را همراه داشته باشند. اگر داروهايي را به‌طور مرتب مصرف مي‌كنيد به مقدار كافي آنها را به همراه ببريد.
اگر مبتلا به آسم، حساسيت، تشنج صرعي، بيماري‌هاي قلبي، بيماري قند يا بيماري خاص ديگري هستيد، هنگام مسافرت برچسب هشداردهنده روي پيراهن، گردنبند يا مچ‌بند داشته باشيد. در مسافرت مقداري داروهاي اوليه مانند مسكن‌هاي ساده، پماد سوختگي، قرص مسافرت، محلول‌هاي ضدعفوني و وسايل زخم بندي در كيف بهداشتي خود همراه ببريد. هنگام مسافرت در كيف بهداشتي خود نام و نشاني نزديك‌ترين اقوام و آشنايان خود را بگذاريد. در موقع مسافرت، كودكان را تنها نگذاريد و بهتر است برگه‌اي شامل نام و نشاني كامل در جيب آنان قرار دهيد.

[Borna66]

اين سرگيجه‌ها فقط مخصوص سفرند!
خانواده- سمیه شرافتی:

بيماري حركت يك عارضه ناخوشايند و البته موقتي است كه ممكن است بسياري از ما طي مسافرت گرفتار آن شده باشيم. مسافرت، به‌ويژه سفر با هواپيما يا اتومبيل باعث حركات نامنظم و در نتيجه تغييراتي در سيستم تعادلي گوش داخلي مي‌شود كه فرد را دچار سرگيجه و تهوع مي‌كند.گفت‌وگوي ما را با دكتر علي‌صفوي نائيني، دانشيار گوش و حلق و بيني دانشكده علوم پزشكي دانشگاه شهيد بهشتي و رئيس بخش گوش و حلق و بيني بيمارستان مسيح دانشوري در مورد اين بيماري بخوانيد:

• آقاي دكتر، منشأ بيماري حركت از كجاست؟

عدم‌احساس تعادل.

• احساس تعادل در بدن چطور ايجاد مي‌شود؟

براي اينكه كلاً ما احساس تعادل در بدن و درك وضعيتمان روي زمين داشته باشيم، 4 گيرنده در بدنمان فعال است: يكي چشم است كه با باز بودن آن، تعادل خود را به‌دست مي‌آوريم. حسگر دوم پوست است. سوم گيرنده حس عمقي در مفاصل و عضلات است؛ به اين ترتيب كه اگر ما چشم خود را ببنديم و بازوي خود را تكان دهيم، بدون اينكه ببينيم، مي‌توانيم تشخيص دهيم كه دستمان در چه جهتي است. چهارم هم گوش داخلي است كه مهم‌ترين حسگر است و دو قسمت دارد:يك قسمت از آن تجزيه و تحليل صدا را بر عهده دارد و قسمت ديگر مربوط به احساس تعادل مي‌شود.

• چرا حس تعادل مربوط به گوش داخلي مهم‌ترين حس است؟

چون در واقع اين حس درك وضعيت ما در مقابل حركات زاويه‌اي و چرخشي و بالا و پايين است. ولي مجموعه اين 4حسگر باعث مي‌شود كه ما درك موقعيت مناسبي از خودمان در فضا داشته باشيم؛ به اين ترتيب كه وقتي هر 4گيرنده در يك جهت حركت كنند و پيام‌هاي شبيه هم داشته باشند، شما احساس تعادل مي‌كنيد.

• اين اتفاق فقط حين مسافرت ممكن است رخ دهد؟

مسلما در مسافرت بيشتر اين اتفاق مي‌افتد چون فرد در مسافرت در يك وسيله متحرك قرار مي‌گيرد، در حالي‌كه خودش در وضعيت ثابت قرار دارد.

• مواد غذايي خاص ممكن است در ايجاد بيماري مؤثر باشند؟

بله، نكته بسيار مهم اين است كه مواد محرك را به هيچ‌وجه استفاده نكنيم. به‌خصوص قبل از حركت از خوردن مواد غذايي كه تمايلي به آنها نداريم، پرهيز كنيم.

• خيلي از افراد هنگام مسافرت گوش‌هايشان اصطلاحا كيپ مي‌شود؛اين افراد هم دچار بيماري حركت شده‌اند؟

خير، ببينيد، داستان كيپي گوش و سرگيجه متعاقب آن دليل ديگري دارد و در واقع اختلال عملكرد شيپور استاش در مسافرت‌هايي كه تغيير فشار وجود دارد، دليل اين اتفاق است. اين اتفاق را تقريبا همه تجربه مي‌كنند.

• منشأ اين اشكال هم گوش داخلي است؟

نه، اين بار اشكال از گوش مياني است نه گوش داخلي. براي همين است كه در زمان بلند شدن هواپيما استفاده از شكلات توصيه مي‌شود چون باعث مي‌شود بزاق دهان را قورت ‌دهيم، در نتيجه فشار دو طرف پرده گوش مساوي مي‌شود.

• شما به‌طور كلي چه توصيه‌هايي را قبل و حين سفر به افراد مي‌كنيد؟

ياد‌آوري اين نكات مهم است كه بيمار شب‌قبل از مسافرت نبايد شب سختي را گذرانده باشد، فكر آرام همراه با استراحت كافي براي جلوگيري از اين بيماري بسيار مؤثراست. در كنار همه اينها ،مطالعات مختلفي روي بعضي از مواد‌غذايي كمك‌كننده هم شده است.

[Borna66]

خواب‌آورهاي حادثه‌ساز

گروه سلامت:
با فرارسيدن فصل بهار، ميزان بروز آلرژي‌هاي فصلي و همچنين سرماخوردگي به‌دليل متغير‌بودن هوا افزايش مي‌يابد كه براي كنترل آن، افراد مجبور به مصرف برخي داروهايي مي‌شوند كه مصرف آنها، گيجي و خواب‌آلودگي در پي دارد. استامينوفن‌ها، آنتي هيستامين و ديفن‌هيدرامين كه عموماً براي سرماخوردگي به كار مي‌روند به‌دليل خواب‌آور‌بودن منجر به تصادف در جاده‌ها مي‌شوند. مطالعات نشان داده كه يك‌سوم حوادث رانندگي به‌دليل اختلالات خواب و خستگي ناشي از آن رخ مي‌دهد.
آمار نشان مي‌دهد كه در ايران، 62درصد رانندگان در حالت خواب‌آلودگي هم رانندگي مي‌كنند كه اين امر بسياري از مرگ‌و‌ميرها را در پي دارد. معمولاً مصرف قرص‌هاي ضدحساسيت يا آنتي‌هيستامين كه براي برطرف‌كردن آبريزش بيني و يا حساسيت‌ها مصرف مي‌شود احتمال تصادف را بالا مي‌برد. همچنين مصرف غذاهايي نظير ماست و دوغ نيز زمينه را براي چرت‌زدن و خواب‌آلودگي مهيا مي‌كند.
هيستامين يكي از مواد شيميايي است كه هنگام واكنش پادتن‌ها (آنتي‌بادي‌ها) با مواد آلرژي‌زا آزاد مي‌شود. داروهاي آنتي‌هيستامين با خنثي‌كردن اثر هيستامين باعث مي‌شوند كه خارش و آبريزش بيني و عطسه‌كردن تسكين يابد.
داروهاي آنتي‌هيستامين به 2گروه (قديمي‌تر يا نسل اول و جديدتر يا نسل دوم) تقسيم مي‌شوند. تفاوت عمده اين 2گروه در ميزان عارضه جانبي خواب‌آلودگي است.
آنتي‌هيستامين‌هاي نسل دوم بر‌خلاف نسل اول، كمتر اين عارضه شايع را به‌وجود مي‌آورند.
براي پيشگيري از خطرات ناشي از اثرات جانبي اين داروها رعايت نكات زير كمك‌كننده است:
1) قبل و در هنگام رانندگي از داروهاي خواب‌آور استفاده نكنيد. معمولاً با مطالعه برچسب داروها مي‌توانيد از خواب‌آور‌بودن آنها مطلع شويد.
2) هنگام احساس خستگي و احتياج به خواب در اولين نقطه مطمئن، توقف و بعد از استراحت و رفع خستگي، حركت كنيد. بهتر است براي هر 2ساعت رانندگي پشت فرمان، 15دقيقه استراحت كنيد.
3) داروهاي خواب‌آور، سيستم عصبي شما را مختل كرده و باعث كاهش ‌تمركز خواهد شد؛ بنابراين اگر مسافرتي در پيش داريد و شب قبل از آن خوابتان نمي‌برد از چنين داروهايي استفاده نكنيد؛ بهتر است در طول روز قبل از سفر به هيچ وجه نخوابيد و تا جايي كه امكان دارد از قهوه، چاي، نوشابه و شكلات استفاده نكنيد و به جاي آن از عرق بهارنارنج، يك ليوان گل‌گاوزبان شيرين يا شير گرم و يا سالاد كاهو در وعده قبل از خواب استفاده كنيد.
4) اگر در ساعت‌هاي بعد از ناهار كه خواب‌آلودگي عارض مي‌شود، مجبور به رانندگي هستيد، سعي كنيد همراه با وعده ظهر، دوغ يا ماست نخوريد و پس از ناهار از قرص‌هاي نعنا و آدامس و آب نبات‌هاي بدون قند كه حاوي نعنا است استفاده كنيد.