امروزه وجود اطلا‌عات به روز‚ به منظور شناخت عوامل طبیعی و انسانی با هدف بهره‌گیری از آن در برنامه ریزی توسعه پایدار‚ امری بدیهی است. به همین دلیل استفاده از اطلا‌عات دربعد سیستم
GIS می‌تواند در موارد زیر موثر باشد:

1 - پاسخگوئی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها.

2 - ساماندهی و افزایش بهره وری از منابع موجود.

3 -بهینه سازی سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی ها.

4- ابزاری مفید در جهت تصمیم گیری مدیران.

5 - سرعت و دقت کار.

6 - تعیین قابلیت‌ها ی توسعه در مناطق و مکانهای مختلف.



GIS‚ زبان‚ سرعت و توسعه

امروزه تصمیم گیری با ارائه یک برنامه اصولی‚ حاصلی از آنالیزداده هاست.

اطلا‌عات‚ زمان و سرعت‚ متغیرهای اصلی آنالیز داده ها ست.

یکی از مهمترین روش بهینه کردن متغیرهای اصلی آنالیز داده ها استفاده از GIS است.




استفاده از داده های جغرافیایی به طور سنتی‚ با استفاده از نقشه های کاغذی معایبی دارد که از جمله این محدودیت ها عبارت‌اند از:

1- مقیاس اندازه گیری 2- حذف اطلا‌عات 3- هزینه زیاد 4- زمان بر بودن 5- سرعت پائین 6- کمبود عوارض اطلا‌عاتی و ابزارهای کاری .

ولی آیا امروزه با توجه به حجم عظیم اطلا‌عاتی‚ باز هم به کارگیری روش قدیمی پاسخگو است. (هر چه داده‌ها گسترده‌تر و بیشتر شوند‚ آنالیز آنها مشکل‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد).



بنابراین مشخصه GIS ‚ سرعت عمل و به روز رسانی اطلا‌عات‚ مطابق با فرمت های استاندارد‚ دسترسی سریع و آسان به اطلا‌عات در حجم وسیع ‚ تجزیه و تحلیل اطلا‌عات و کاهش هزینه هاست.

چند نکته در به کارگیری GIS



در هنگام ایجاد GIS باید به نکات زیر توجه :

1- GIS ‚ تنها خرید سخت افزار و نرم افزار نیست‚ داده های جغرافیایی همراه با نیروی انسانی متخصص از ضروریات اصلی این سیستم است.

2- GIS ابزار مدیریت و تصمیم گیری است ‚ نه مدیر و تصمیم گیرنده.

3- GIS ‚ با تجزیه و تحلیل اطلا‌عات به پاسخ دست می یابد. پس GIS رسیدن به جواب‌هاست .

4- اطلا‌عات مکانی رکن اساسی GIS است و این اطلا‌عات تابع شرایط کیفی بوده ‚ باید در هر لحظه ارزیابی و به روز شود.


ابزارهای رایج بکارگیری GIS برای بکارگیری GIS ‚ نیاز به سه ابزار است:

1- سخت افزار

2- نرم افزار

3- داده ها.


سخت افزارهای مورد نیاز

برای ایجاد GIS حداقل نیاز به تجهیزات ، دیجیتایزر ( DIGITIZER ) ‚ کامپیوتر‚ چاپگر و غیره می باشد.



نرم افزارهای مورد نیاز

برای ایجاد GIS به نرم افزارهای Arcinfo ‚ , Idris , Autocad , ArcGIS , Arcview , و یک نوع بانک اطلا‌عاتی استاندارد مانند Oracle , SQL-Server , Access نیاز خواهیم داشت.



داده ها

همان طور ی که بیان شد یکی از بخش های مهم GIS‚ داده ها است و به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1- داده های برداری : GISاطلا‌عات برداری یک مکان خاص را نگهداری می‌کند. به طوریکه هر نقطه در سطح را با یک بردار x , y مشخص می‌کنند.

2- داده ها ی توصیفی (آماری) : این داده ها اطلا‌عات یک مکان خاص را نگهداری می‌کنند. مانند داده های نوع سوئیچ ‚ مشترکین ‚ کانالها و ...


GIS مخفف Geographic Information System به معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.



سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره ، نگهداری ، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است.



امروزه در اختیار داشتن داده های بهنگام و استخراج اطلاعات مورد نیاز از این داده‌ها دارای اهمیت وافری می باشد. در این رابطه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری مهم در مدیریت داده های زمین مطرح می باشند که با فراهم ساختن امکان یکپارچه سازی داده های حاصل از منابع مختلف، امکان استخراج اطلاعات مورد نیاز و کشف ارتباطات پیچیده و نا پیدای ما بین پدیده های مختلف را فراهم می نمایند.



داده های زمینی، دربسیاری از کاربردها مورد نیاز می باشند لذا سیستم های اطلاعات جغرافیایی پاسخگوی نیازهای طیف وسیعی از کاربران می باشند.



- از جمله کاربردهای این سیستم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

- مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست

- مدیریت حیات وحش

- مدیریت حوادث غیر مترقبه

- مدیریت امکانات شهری

- مطالعات اتمسفری و جوی

- مطالعات دریا و اقیانوس نگاری




از دیدگاه فنی این سیستم ها با دو جنبه مختلف از داده ها سروکار دارند، مکان و توصیفات مربوطه. در نتیجه در اختیار داشتن داده های جغرافیایی رقومی به عنوان پایه ای برای ورود به سیستم اطلاعات جغرافیایی دارای اهمیت بسزایی می باشد.



برای بهره گیری صحیح از قابلیتهای یک GIS، در درجه اول نیاز به درک صحیح از سیستم GIS و سپس ساختار اطلاعات در آن میباشد.جهت پیاده سازی یک سیستم GIS ، توجه به ماهیت و ساختار اطلاعات جغرافیایی متشکله آن که رکن اساسی هر سیستمGIS را تشکیل داده و توانمندیها و پتانسیلهای آن را تعیین میکند، اجتناب ناپذیر است.



از قابلیتهای یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده های مختلف آن بر حسب نیاز می باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات سیستم GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده ها به گونه ای باید طراحی گردد که ارتباط های منطقی بین داده ها حفظ شده و براساس آن بتوان سیستم مدیریت داده های موجود را پیاده سازی نمود. با توجه به استفاده از منابع متفاوت اطلاعاتی در تکمیل داده های بانک اطلاعاتی باید الگوریتم مدیریت داده ها با قابلیت بازیابی و دسترسی به رکوردها و لایه های اطلاعاتی سایر منابع اطلاعاتی بر حسب موقعیت جغرافیایی و در شرایط مورد نیاز کاربر ، طراحی و در محیط نرم افزاری بستر GIS انتخاب و پیاده سازی گردد.