سفر مرا به در باغ چند سالگی ام برد
و ایستادم که
دلم قرار بگیرد،
صدای پرپری آمد
و در که بازشد
من از هجوم حقیقت به خاک افتادم.
جاذبه های طبیعی
روستای کندوان
کندوان در ۲۲ کیلومتری اسکو و ۶۲ کیلومتری تبریز واقع شده است. شیوه بنای خانه های این روستا از نوع معماری صخره ای به شکل مخروطی یا کله قندی احتمالا مربوط به قرن هفتم هجری است . برخی از باستان شناسان قدمت این روستا را به دوره پیش از اسلام نسبت می دهند. در دل این تپه های بلند که ارتفاع بعضی از آنها به ۴۰ متر می رسد صدها آغل ، انبار و اتاقک حفر شده که بسیار دیدنی است.
همچنین آب معدنی گوارایی که از دل یکی از تپه های این روستا می جوشد از شهرت فراوانی برخوردار است و برای امراض کلیوی بسیار مفید تشخیص داده شده است. این روستا به سبب ویژگی معماری، صخره ای و بافت مخصوص آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
روستای سیس، شبستر
روستای سیس در ۱۴ کیلومتری شبستر واقع و از آثار دیدنی متعددی برخوردار است. از جمله سنگ قیزیل داش به رنگ سرخ مایل به صورتی و به شکل صندوق است که دور تا دور آن عباراتی به خط کوفی نقر گردیده است. همچنین مزار پیر رجب از عرفای بزرگ قرن ۷ و ۸ هجری قمری که در نزدیکی آن مجسمه قوچ سنگی بزرگی قرار گرفته از اماکن مقدس اهالی محسوب می شود. « مسجد محمد حنیفه» که بنای اولیه آن منسوب به صفویه است و در کنار آن مقبره« باله حسن» از مریدان« شیخ شهاب الدین اهری» قرار دارد، از آثار سیس به شمار می آید.
روستای اشتبین
این روستا در کناره رود ارس و با فاصله ای نه چندان زیاد از این رودخانه مرزی واقع شده است. در طراحی خانه های این روستا به دلیل آن که در شیب تند کوه واقع شده ، هوشمندی زیادی به کار رفته است. خانه های قدیمی این روستا به شیوه معماری دوره صفویه و قاجار ساخته شده اند. روستای اشتبین در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
روستای قدمگاه
روستای قدمگاه یا بادامیار در جنوب آذرشهر (آذَرشَهر، یا دهخوارقان، مرکز اداری شهرستان آذرشهر است) واقع شده است. این شهرستان در ۲۴ ک خاور دریاچۀ ارومیه و در جنوب غربی کوه سهند قرار دارد و از شمال و خاور به شهرستان اُسْکو، از جنوب به دهستان سراجو، و از باختر به دریاچۀ ارومیه محدود است. هوای این شهرستان معتدل و در تابستان نسبتاً گرم است. روستاهای خاوری آن در دامنۀ کوهستان و روستاهای باختری در جلگه و کنار دریاچۀ ارومیه قرار گرفته است. رودخانۀ دهخوارقان که از کوههای سهند سرچشمه می‎گیرد، از این شهرستان می‎گذرد و به دریاچۀ ارومیه می‎ریزد. براساس آخرین تقسیمات کشوری شهرستان آذرشهر دارای دو بخش مرکزی و گوگان و سه شهر آذرشهر، گوگان و ممقان و پنج دهستان به نام های دهستان قاضی جهان به تعداد ۸ روستا، دهستان قبله داغی به تعداد ۱۳ روستا و دهستان تیمورلو به تعداد پنج روستا و دهستان شیرامین به تعداد ۸ روستا و دهستان جزیره اسلامی به تعداد ۷ روستا می‌باشد.) از روستاهایی است که دارای یک گورستان تاریخی است. علاوه بر آن در نزدیکی این روستا غار بزرگی وجود دارد که به نام معبد یا مسجد غار معروف است.
بعضی از باستان شناسان قدمت این غار را به دوران پیش از تاریخ نسبت می دهند و بر این عقیده اند که ابتدا به عنوان معبد استفاده شده و به تدریج در قرون ششم و هفتم و هشتم به بعد محل تکیه دراویش و عرفا بود و سپس به مسجد تبدیل شد . این معبد به شکل گنبدی استوانه ای به ارتفاع حدود ۱۲ متر با قاعده ای به شعاع ۷ متر است که در نوک گنبد منفذی برای تهویه و روشنایی تعبیه شده است. در حال حاضر نیز مردم برای انجام برخی مراسم مذهبی از این مسجد استفاده می کنند.
روستای شیرامین،آذرشهر
شیرامین از روستاهای تاریخی ولی متروک است که بین بخش های ایلخچی و ممقان از توابع آذرشهر واقع شده است. در گورستان این روستا مجسمه های سنگی متعدد از حیواناتی چون قوچ، صندوق ها، ضریح ها، سنگ قبر های حجاری شده با طرح ها و خطوط زیبایی به چشم می نشیند که حکایت از هنر و فرهنگ دیرین این منطقه دارد. تپه باستانی شیرامین در نزدیکی این روستا گواهی بر قدمت آن است.
بناهای تاریخی این سرزمین