خشکي پوست درکمين پابرهنه‌ها
بسياري از ما عادت داريم پابرهنه در خانه، کف سونا، ساحل و ... راه برويم، ولي پزشکان مي‌گويند اين پابرهنه راه رفتن گاهي باعث قارچ‌هاي پوستي و آسيب پوستي پا مي‌شود.
در همين رابطه با دکتر حسين طباطبايي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران وعضو هيات مديره انجمن متخصصين پوست ايران به گفتگو نشسته‌ايم.
آقاي دکتر بيشتر ما ايراني‌ها عادت داريم در خانه پابرهنه راه برويم. اشکالي دارد؟
بيشتر خانم‌هاي خانه‌دار که در منزل بدون جوراب و گاهي بدون دمپايي راه مي‌روند، دچار خشکي پا خصوصا در کف و حاشيه کف پا مي‌شوند. مردان به دليل مشاغل خارج از منزل و پوشيدن مداوم جوراب و کفش و افزايش تعريق کف پا کمتر دچار خشکي مي‌شوند.
شما به اين دسته از خانم‌ها چه توصيه‌اي داريد؟
به زنان خانه‌دار توصيه مي‌شود در منزل جوراب پوشيده و از دمپايي استفاده کنند، زيرا علاوه بر پيشگيري از خشکي شديد کف پا از حساسيت تماس پوست کف پا با فرش، موکت يا سراميک هم جلوگيري مي‌شود. بعضي از افراد به پشم موجود در فرش و موکت و گاهي به مواد پلاستيکي سراميک حساسيت داشته و دچار قرمزي و خارش شده و خشکي و ترک خوردگي کف پاي شان تشديد مي‌شود که در اين موارد نياز به درمان توسط پزشک دارد، ولي در خانم هايي که فقط خشکي و ترک خوردگي دارند، ضمن پوشيدن جوراب و دمپايي استفاده از کرم‌هاي نرم‌کننده و گاهي کراتوليتيک مانند وازلين ساليسيله، 3 تا 5 درصد باعث بهبودي مي‌شود.
در کنار ساحل چه‌طور؟
در ساحل دريا به علت گرم و مرطوب بودن هوا، کمتر خشکي و ترک‌خوردگي در پوست کف پا ايجاد مي‌شود و زمان آن هم نسبت به مواردي که در منزل پا برهنه راه مي‌روند، کوتاه‌تر است، ولي در ساحل دريا به علت خصوصيات آب و هوايي، قارچ‌ها و انگل‌ها مي‌توانند رشد کرده و در افرادي که پا برهنه راه مي‌روند، در اثر بريدگي‌هاي کوچک و حتي ميکروسکوپي پوست کف پا، اين قارچ‌ها و انگل‌ها وارد پوست شده و رشد نمايند و از طرفي اگر بعد از پايان تفريح در ساحل، پاها با آب سالم شسته نشود و کاملا خشک نگردد، لاي انگشتان پا به آساني دچار قارچ‌هاي مونيليا شده و از نظر ظاهري، بين انگشتان پا خصوصا فاصله بين انگشت 4 و 5 سفيد شده، حالت ليچ افتاده ديده مي‌شود که باعث خارش مداوم مي‌شود. لذا علاوه بر درمان دارويي اين قارچ‌ها بايد هميشه پاها با آب سالم شسته شده و خوب خشک گردند، مخصوصا اينکه بعضي از افراد بعد از حمام کردن يا شستن پاها با دقت لاي انگشتان پا را خشک نمي‌کنند. چنين افرادي در فصول ديگر هم دچار ضايعات قارچي مونيليا لاي انگشتان پا هستند. لذا توصيه مي‌گردد همه افراد در ساحل دريا از دمپايي استفاده کنند و در پايان روز پاها را با آب سالم و سرد بشويند و خوب خشک کنند.
خيلي‌ها عادت دارند پابرهنه به سونا و جکوزي بروند. اشکالي دارد؟
شرايط استخر و سونا و جکوزي مانند کنار دريا است. رطوبت مداوم، باعث رشد قارچ‌ها در حاشيه استخرها و سونا شده و به آساني به افراد حساس منتقل مي‌شود. از طرفي گرماي سونا باعث تسريع در رشد قارچ‌ها مي‌شود. لذا تمام شرايط گفته شده در ساحل دريا، مانند استفاده از دمپايي شخصي لازم است. علاوه بر اين در پايان ورزش شنا و سونا، شستشوي پاها با آب سالم و خنک و خشک کردن کامل لاي انگشتان پا ضروري است. در غير اين صورت مانند ساحل دريا، قارچ‌ها در لاي انگشتان پا رشد مي‌کنند.
در بسياري از کارکنان استخرها و سوناها، مشکل قارچ‌هاي لاي انگشتان پا ديده مي‌شود، خصوصا در کساني که اصول بهداشتي توضيح داده شده را رعايت نمي‌کنند.
گاهي مجبوريم از دمپايي‌هاي مشترک استخر استفاده کنيم.
استفاده از دمپايي مشترک در محيط‌هاي مرطوب استخر، سونا و جکوزي مي‌تواند به آساني ضايعات قارچ کف پا را از افراد آلوده به افراد سالم و حساس منتقل کند، خصوصا هنگام استفاده از دمپايي‌هايي که متعلق به استخرها است و افراد مختلف از يک دمپايي استفاده مي‌کنند، اين آلودگي‌ها بيشتر است، به ويژه در دمپايي‌هاي پلاستيکي، عمر قارچ‌ها بيشتر است.
لذا توصيه شده است در اين موارد از دمپايي‌هاي چوبي استفاده شود، هر چند بهترين توصيه بهداشتي استفاده از دمپايي شخصي است.
بهترين پوشش براي پاها چيست؟
بهترين پوشش پا استفاده از جوراب‌هاي نخي است، خصوصا در فصول گرم سال به علت افزايش تعريق، جوراب‌هاي نخي، عرق را بهتر جذب مي‌کنند.
از طرفي، بعضي افراد به مواد موجود در جوراب‌هاي پلاستيکي حساسيت دارند که علاوه بر افزايش تعريق، احتمالا دچار حساسيت پوستي مانند قرمزي و خارش هم مي‌شوند.
کفش مناسب شايد مهم‌ترين پوشش انسان باشد. کفش بايد راحت و غيرچسبان و کاملا اندازه ي پا باشد. بسياري از خستگي‌هاي زودرس، دردهاي پاها و ستون فقرات به دليل استفاده از کفش‌هاي نامناسب است، خصوصا در کودکان که پاها در حال رشد است بايد دقت و وسواس بيشتري در انتخاب کفش به ‌کار رود.
از نظر جنس، کفش بايد از چرم‌هاي مرغوب و نرم ساخته شده باشد و بايد از کفش‌هاي پاشنه بلند و يا بدون پاشنه و تخت اجتناب کرد، مگر کفش‌هاي ورزشي که براي مدت زمان معيني پوشيده مي‌شود. پنجه کفش‌ها بهتر است پهن باشد و به هيچ وجه نبايد از کفش‌هاي نوک باريک استفاده کرد و در فصول گرم استفاده از کفش‌هاي تابستاني سوراخ‌دار که باعث تبادل هوا مي‌شوند، بهتر است.
دکتر گلرخ ثريا