مؤسسه تحقيقات شيلات ايران از موفقيت پژوهشگران مركز تحقيقات آبزي پروري آبهاي داخلي اين موسسه در اجراي پروژه تكثير مصنوعي ماهي سفيد فرم پاييزه براي نخستين بار در جهان خبر داد.

به گزارش سرويس «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اين طرح با حمايت برنامه زيست محيطي درياي خزر (CEP) با هدف حفظ تنوع ژنتيكي نژادهاي مختلف ماهي سفيد و جلوگيري از نابودي ذخاير فرم پاييزه در درياي خزر، تكثير مصنوعي فرم پاييزه ماهي سفيد به منظور بازسازي ذخاير و افزايش توان توليد درياي خزر، تهيه بيونرماتيو تكثير و پرورش فرم پاييزه ماهي سفيد و ارائه آن به سازمان شيلات ايران جهت بازسازي ذخاير و بهبود وضعيت اقتصاد شيلاتي در سواحل جنوبي خزر اجرا شده است.

ماهي سفيد يكي از با ارزش ترين ماهيان اقتصادي در سواحل جنوبي درياي خزر (سواحل ايراني ) بوده كه با صيدي بالغ بر 9 تا 10 هزار تن در سال بيش از 60 درصد صيد ماهيان استخواني در درياي خزر را به خود اختصاص مي‌دهد. اين ميزان از صيد ماهي سفيد مديون فعاليت‌هاي گسترده‌اي است كه در خصوص تكثير مصنوعي و رهاسازي بچه ماهيان سفيد به دريا توسط سازمان شيلات ايران انجام مي‌شود.

چرا كه در سال‌هاي 61 ــ 1360 به دلايل مختلف از جمله از بين رفتن مكان‌هاي تخمريزي طبيعي، صيد بي‌رويه، فقدان برنامه بازسازي ذخاير، آلودگي‌هاي مختلف و غيره ميزان صيد آن به كمتر از 500 تن در سال كاهش يافته بود. بر اساس تحقيقات انجام شده، ماهي سفيد داراي دو جمعيت مختلف شامل فرم پاييزه و فرم بهاره مي‌باشد. فرم پاييزه اين ماهي از اواسط پاييز و فرم بهاره از اواسط اسفند ماه از دريا به رودخانه هاي منتهي به آن مهاجرت نموده تا در مكان‌هاي مناسب تخمريزي نمايد.

فرم پاييزه ماهي سفيد پس از ورود به رودخانه‌ها تا رسيدن به مرحله رسيدگي جنسي در آنجا باقي مانده ولي غالب آنها به دلايل صيد بي‌رويه، آلودگي آب و نبود محيط‌هاي مناسب تخمريزي موفق به توليد مثل طبيعي نمي‌شوند. به طوري كه در حال حاضر جمعيت آنها به شدت كاهش يافته و در خطر انقراض نسل قرار گرفته است، از طرفي پس از موفقيت محققان مؤسسه تحقيقات شيلات ايران در تعيين بيونرماتيو تكثير و پرورش مصنوعي ماهي سفيد و معرفي آن به سازمان شيلات ايران تمامي فعاليت‌ها منحصرا در خصوص فرم بهاره اين ماهي صورت گرفته و سالانه بيش از 150 ميليون عدد بچه ماهي سفيد فرم بهاره به دريا رهاسازي مي‌شود، ولي در ارتباط با بازسازي ذخاير ماهي سفيد فرم پاييزه هيچگونه اقدامي انجام نشده است؛ بنابراين با توجه به اهميت و ضرورت موضوع پروژه تكثير مصنوعي ماهي سفيد فرم پاييزه با حمايت‌هاي مالي مؤسسه تحقيقات شيلات ايران و برنامه زيست محيطي درياي خزر (CEP) - وابسته به برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) - در پژوهشكده آبزي پروري آبهاي داخلي كشور اجرا شد.

بنابر اعلام موسسه تحقيقات شيلات در حال حاضر علي‌رغم اين كه بچه ماهيان به صورت فوق متراكم در استخرها نگهداري مي‌شوند، به جهت مديريت مناسب تغذيه و كنترل شرايط محيط پرورشي به اوزان بالاي يك گرمي رسيده كه آماده رهاسازي مي‌باشند. البته درصد قابل توجهي از بچه ماهيان به وزن بالاتر از 3ــ 4 گرمي نيز رسيده‌اند. به گزارش ايسنا، در نظر است بيش از 50 درصد بچه ماهيان با شرايط كنوني رهاسازي شده و باقي مانده آنها در اوزان بالاتر رهاسازي شوند.


به علاوه حدود پنج درصد بچه ماهيان با استفاده از تگ‌هاي الاسترمر علامت‌گذري شده و سپس رها مي شوند، تا بتوان نسبت به ارزيابي بازگشت شيلاتي آنها در سه تا چهار سال آينده اقدام نمود. همچنين جهت بررسي امكان تغذيه مصنوعي و پرورش بازاري ماهي سفيد فرم پاييزه در استخرها پرورشي يك درصد از ماهيان نگهداري خواهند شد. اولين مرحله رها سازي اين ماهيان با رهاسازي حدود سه ميليون بچه ماهي با حضور مسوولان CEP، سازمان شيلات ايران، مؤسسه تحقيقات شيلات ايران و مديران اجرايي و علمي استان گيلان در روز 14 تيرماه در محل ايستگاه تحقيقات بين‌المللي تالاب انزلي انجام شد.