در مقوله دقت عوامل محیطی، زیستی، روانی، اجتماعی و فرهنگی نقش موثری دارند. وقتی فردمحرک خاصی را انتخاب می کند و خود را برای ایجاد عکس العمل معین در مقابل آن آماده می سازد در این صورت گفته می شود دقت او به سوی امر معینی جلب شده است. دقت مقدم بر ادراک، یادگیری وتفکر است. در برخورد به عالم خارج ابتدا ذهن و حواس ما روی امر خاصی تمرکز پیدا می کند بعد آن را ادراک می کنیم و نسبت به آن فهم و بصیرت می یابیم. عوامل موثر در دقت را می توان از دو دیدگاه عوامل خارجی و عوامل روانی مورد بررسی قرار داد.






الف) عوامل خارجی:

1- تغییر: تغییر در محرک سبب جلب دقت می شود تغییر ممکن است مکانی باشد، یعنی چیزی از محلی به محل دیگر انتقال پیدا کند. ممکن است کیفی باشد، مثلا تغییر در کیفیت هوا سبب جلب توجه می شود. تغییر امکان دارد کمّی باشد مانند بزرگ یا کوچک شدن چیزی معین که توجه فرد را به خود جلب می کند.

2- تکرار: تکرار محرک نیز سبب جلب توجه افراد می شود. تجربه نشان می دهد که فرد وقتی شیء معینی را چند مرتبه مشاهده کند، دقت او نسبت به آن زودتر جلب می شود تا زمانی که یک مرتبه آن شیء را ببیند. در آگهی های تجاری یا تبلیغات سیاسی وقتی موضوعی به طور مکرر در مقابل افراد قرار می گیرد|، زودتر نظر آنها را جلب می کند. مثلا نوشتن کالای پر ارزش، کالای پر ارزش، کالای پر ارزش، در یک آگهی تجارتی زودتر نظر مشتری ها را جلب می کند. معلم موقع تدریس یک نکته علمی یا یک مساله اجتماعی می تواند از طریق تکرار،توجه شاگردان را به آن نکته جلب کند. هنگام تکرار بهتر است معلم نکته یا مساله مورد بحث را به اشکال مختلف و همراه با امور متفاوت تکرار کند تا بهتر بتواند نظر شاگردان را به موضوعی خاصت منعطف سازد.

3- قدرت محرک: محرک قوی زودتر از محرک ضعیف نظر فرد را جلب می کند. فشار قوی، صدای بلند، ضربه سنگین، رنگ خیره کننده و ... سبب جلب دقت افراد می شود. مطالعاتی که به وسیله موسسات تبلیغاتی به عمل آمده نشان می دهد که رنگ های قوی و خیره کننده زودتر نظر مشتریان را جلب می کنند. اندازه شیء نیز در قدرت آن تاثیر دارد. اشیای بزرگ یا هیکل های غول آسا زودتر نظر مردم را جلب می کنند. دست اندرکاران آموزشی باید تلاش کنند محرک هایی را که باعث اختلال در دقت و فرایند یادگیری می شود از فضای آموزشی دور سازند.

4- اختلاف یا تضاد: محرک یا امری که با امور اطراف خود اختلاف داشته باشد یا ضد آنها باشد، زودتر نظر افراد را جلب می کند. روشنی در تاریکی، سفیدی در میان سیاهی، یک آدم مسن در میان بچه ها، یک زن در میان مردها خیلی سریع نظر افراد را به خود جلب می کند. از نظر آموزشی والدین و مربیان می توانند کودکان را تشویق کنند تا نکات اختلاف یا تضاد را در دروس مختلف تمیز و تشخیص دهند.

5- تازگی و ناگهانی: امری که برای افراد تازگی داشته باشد زودتر نظر آنها را به خود جلب می کند. گفته می شود فرد از دیدن چیز تازه لذت می برد. به طور کلی مردم نسبت به چیزهایی که تازگی دارند توجه بیشتری نشان می دهند. پیدایش ناگهانی محرک نیز توجه افراد را زودتر جلب می کند. یک واقعه غیرمنتظره، یک پیروزی ورزشی و کسب رکورد جدید یا یک شکست بزرگ سلب جلب دقت افراد می شود. علاوه بر عوامل بالا پیچیدگی امور و طرح زمینه ای که محرک در آ« قرار دارد دقت افراد را به طرف خود جلب می کند. از نظر آموزشی بهتر است معلم از روش های جدید و نوین تدریس استفاده کند تا نظر دانش آموزان به مطالب درسی جلب شود.