عنوان مقاله: مديريت شهري; اهداف و راهبردها
مولف/مترجم: هاشم داداش‌پور
موضوع: مديريت شهري
سال انتشار(ميلادي): 2002
وضعيت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبير-سال سيزدهم-شماره 120
تهيه و تنظيم: پايگاه مقالات مديريت
مقدمه:
شهر به مثابه بخشي از سلسله مراتب سيستم قضايي و تقسيمات سياسي - جغرافيايي هر كشور براساس شاخصه‌هاي مختلفي مانند نوع حكومت، مديريت، سطح آگاهي، علاقه‌مندي اجتماعي و مشاركت مردم در نظام تصميم‌گيري و... شكل مي‌گيرد. نظام مديريت شهري باهدف اداره مطلوب امور شهر، سعي دارد. روابط ميان عناصر شهري را هماهنگ سازد. به‌دليل گستردگي و ميان رشته‌اي بودن سيستم مديريت شهري به‌مثابه يك سيستم باز، عوامل مختلفي در آن دخالت دارد و بدون شناخت اين سيستم نمي‌توان عناصر و روابط را در جهت اهداف آن تغيير شكل داد، زيرا هنر برنامه‌ريزي، شناخت عناصر سيستم و ايجاد روابط بين آن عناصر است، به‌نحوي كه اين مجموعه عناصر در جهت هدف سيستم عمل كنند. بي‌توجهي به اجزاء همچنين عدم كشف روابط و ميزان تاثير هريك از عناصر در نظام تصميم‌گيري هرگز به يك نظام تصميم‌گيري منسجم، موثر و معطوف به اهداف مطلوب منجر نخواهد شد.(1)
شهر مركز فرصت و محيطي براي ارائه توانائيهاي بالقوه انساني است. تمركز روزافزون افراد در نواحي شهري و رشد سريع شهرنشيني ناشي از مهاجرت و همچنين افزايش طبيعي جمعيت شهر، مشكلاتي را در ارائه خدمات متناسب با ميزان افزايش جمعيت شهري به‌وجود مي‌آورد كه خود به‌عنوان يكي از موانع اصلي اجراي وظايف و ارائه خدمات شهري كافي به شهروندان مي‌گردد. اين امر توام با عدم رغبت مردم براي مشاركت در فعاليتهاي عمران شهري، كه تا حد زيادي ريشه در شيوه نظام اداري متمركز دارد، از عواملي هستند كه توانايي مسئولان را در تامين نيازهاي ساكنان شهري با مشكل مواجه مي‌سازد. بنابراين، كاركرد مديريت شهري كارآمد به‌عنوان يك نهاد مديريتي فراگير و درگير با موضوعها و پديده‌هاي بسيار گسترده و متنوع شهر و شهرنشيني ضروري است تا نهايتاً دستيابي به توسعه انساني پايدار در شهر ميسر گردد.(2) اين مقاله درصدد است تا با ارائه تعريفي از مديريت شهري، جايگاه آن را در سيستم مديريت جامعه مشخص كند و با بيان اهداف و راهبردهاي اين نوع مديريت، ويژگيها و معيارهاي مطلوب سيستم مديريت شهري را ارائه كند.
2 - تعريف سيستم مديريت شهري
هدف سيستم مديريت شهري به‌مثابه جزئي از سيستم حكومتي، اداره امور شهرهاست. و نقشي كه دولت براي اين سيستم قايل مي‌شود، تعريف اين هدف را روشن مي‌سازد. ترديدي نيست كه اين تعريف، هرچه باشد، هدف سيستم مديريت شهري در جهت اهداف ملي بوده و با آن همسوست و از كليات آن تبعيت مي‌كند. به‌همين دليل است كه برنامه‌هاي اين سيستم براي ساماندهي امور شهر، به‌طور كلي در چارچوب برنامه‌هاي كلان و قوانين جاري كشور تدوين مي‌گردد و اقدامات اين سيستم ناقض مقررات قانوني كشور نيست.(3)
تعاريف متعددي از مديريت شهري ارائه شده است و هركدام از اين تعاريف بيان‌كننده نگرشي نظام‌مند به مقوله مديريت شهري است:
<مديريت شهري عبارت است از اداره امور شهر به‌منظور ارتقاء مديريت پايدار مناطق شهري در سطح محلي بادرنظر داشتن، و تبعيت از اهداف سياستهاي ملي، اقتصادي و اجتماعي كشور است>.(4)و يا <مديريت شهري عبارت است از يك سازمان گسترده، متشكل از عناصر و اجزاء رسمي و غيررسمي موثر و ذيربط در ابعاد مختلف اجتماعي، اقتصادي و كالبدي حيات شهري با هدف اداره، كنترل و هدايت توسعه همه جانبه و پايدار شهر مربوطه است.>(5)
علاوه‌بر دو تعريف عمومي فوق، تعريف تخصصي ديگري عبارت است از <مديريت شهري به‌عنوان چارچوب سازماني توسعه شهر به سياستها، برنامه‌ها و طرحها و عملياتي اطلاق مي‌شود كه در پي اطمينان از تطابق رشد جمعيت با دسترسي به زيرساختهاي اساسي مسكن و اشتغال هستند. براين اساس، كارآيي مديريت شهري وابستگي مشخصي به عوامل زمينه‌اي از قبيل ثبات سياسي، يكپارچگي اجتماعي و رونق اقتصادي و نيز عوامل ديگري از قبيل مهارت و انگيزه‌هاي سياستمداران و اشخاص استفاده‌كننده از اين سياستها دارد. تحت اين شرايط چارچوب و ويژگيهاي سازماني حكومت و مديريت شهري به‌ويژه نقش اجرايي بخش دولتي و عمومي در آن، تاثير بسيار تعيين‌كننده‌اي در موفقيت آن ايفا مي‌كند.>(6)
مديريت شهري; اهداف و راهبرد
پاسخ با نقل قول
