انواع موشكها
موشكها را در يك دسته بندي كلي مي توان به سه دسته كلي تقسيم بندي نمود.
موشكهاي ماهواره بر
موشكهاي تحقيقاتي
موشكهاي جنگي
موشكهاي حمل كننده ماهواره براي حمل ماهواره و محموله هاي فضائي و قرار دادن آنها در مدارات مختلف به كار مي روند.
موشكهاي تحقيقاتي براي انجام ماموريت هاي تحقيقاتي مانند هواشناسي يا زمين شناسي كاربرد دارند.
موشكهاي جنگي به پنج دسته كلي تقسيم بندي مي گردند:
موشكهاي بالستيك با بردهاي مختلف از موشكهاي برد كوتاه (Short Range Ballistic Missile) تا موشكهاي قاره پيما (Intercontinental Ballistic Missile).
دليل نامگذاري اين موشكها مسيري است كه اين موشكها به صورت منحني و در قالب مكانيك پرتابه اي طي مي نمايند.
موشكهاي كروز (Cruise) كه از باله ها و نيروهاي آيروديناميكي براي كنترل وضعيت خود استفاده مي كنند.
موشكهاي پدافند هوائي
موشكهاي ضد زره
موشكهاي دوزيست (موشكهاي شليك شونده به يا از داخل آب)
سوخو ۲۷ در حال تیک آف
در سال 1969 دفتر طراحي سوخو طراحي جنگنده دوربرد تك سرنشينه جديدي را آغاز كرد كه آن را (( تي 10 )) ناميد . مراحل طراحي و ساخت ، چنان به درازا كشيد كه اولين فروند از ده فروند پيش نمونه اوليه تي – 10 در 20 مه 1977 براي نخستين بار پرواز كرد. چون مطالعات رايانه اي نشان داد كه طرح جديد ، در مقايسه با رقيب غربي اش ، يعني اف-15 آمريكاي ، ويژگي هاي ضعيف تري دارد ، ميخائيل سيمونوف تصميم به تكرار مراحل طراحي گرفت . با حفظ بعضي از قسمتهاي نماي عمومي طرح ، بقيه قسمتها مجددا طراحي شد ، و هفتمين فروند پيش نمونه تي-10 با ساختار اصلاح شده اي در 20 آوريل 1981 پرواز كرد . ويژگي اين طرح اصلاح شده ، ناپايداري آئروديناميكي هواپيما بود كه با استفاده از سيستم كنترل پرواز با سيم مهار مي شد . پس از آزمايشهاي پروازي ، هواپيماي جديد را سوخو-27 ناميدند ، و از سال 1983 توليد آن را آغاز كردند .
ظاهري سوخو 27 با ميگ 29 نشان مي دهد كه هر دو گروه طراح ميگ و سوخو از يك برنامه مطالعات مركزي براي مقابله با جنگنده هاي نسل جديد آمريكايي بهره برده اند . پيش آمدگي ريشه بالها و وروديهاي بزرگ و دوبعدي هواي موتورهاي سوخو 27 بسيار شبيه ميگ 29 است ؛ ولي بلند تر بودن ارابه هاي فرود ، حمل تسليحات بيروني بيشتري را براي طرح سوخو ميسر مي سازد. سوخو 27 با وجود جثه نسبتا بزرگش به مدد سيستم كنترل پرواز با سيم ، عملكرد پروازي قوي و قدرت مانور بسيار زياد ( به ويژه در ارتفاع پايين ) دارد. ويكتور پوگاچف ، سرخلبان آزمايشي كارخانه سوخو ، با استفاده از قدرت مانور بسيار زياد سوخو 27 مانور جديدي را با نام كبري ( عكسهاي اين مانور در قسمت قبلي موجود مي باشد ) ابداع كرده است . در اين مانور پوگاچف با كاهش سرعت هواپيما ، زاويه پيچ آن را به حدود 130 درجه مي رساند ، و در شرايطي كه سرعت پيش روي هواپيما صفر مي شود و كمي به عقب مي لغزد با افزايش توان موتور ها آن را به وضعيت عادي باز مي گرداند( اين مانور فقط در مدل تك سرنشينه قابل استفاده مي باشد ).
مشخصات كلي :
نام غربي .................................................. ............................... فلانكر
كشور سازنده .................................................. ....................... اتحاد جماهير شوروي
شركت .................................................. ................................. سوخو
موتور .................................................. ................................... دو موتور توربو فن ساتورن / ليولكا ( اي . ال . 31 . اف )
طول هواپيما .................................................. ......................... 935/21 متر
ارتفاع .................................................. .................................... 935/5 متر
وزن (عادي) .................................................. .......................... 22000 كيلوگرم
وزن ( بيشترين )................................................. ...................... 30000 كيلوگرم

كشور هاي دارنده .................................................. ..................
جهوري اسلامي ايران / روسيه / چين / ويتنام/اكراين
انواع مدل .................................................. .............................. 8 مدل
Su-27 A \ Su-27 P \ Su-27 S \ Su-27 UB \ Su-27 LL-PS \ Su-27 K \ Su-27 KU \ Su-27 PU
قيمت .................................................. .................................... حداقل 40 ميليون دلار
مسلسل .................................................. ................................
30 mm DP GSh-301
انواع موشك هاي قابل استفاده ...............................................
4 AA R-27 (R-27R, R-27T, R-27TE)
6 AA R-73
AS
وبلاگ موشکی نظامی
مانور های سوخو 27
سوخو 27 و انواع بعدي آن توانايي هايي آكروباتي قابل توجهي برخوردار ميباشد. در حاليكه كارآيي جنگي برخي از مانورها خارق العاده تر , همچنان موضوع بحث باقي مي ماند , اجراي اين مانورها در نمايشهاي هوايي سرتاسر جهان مورد توجه علاقه بازديد كنندگان مي يباشد.
مانور كبراي پوگاچف Pugachevs Cobra
كبراي پوگاچف يا ترمز كردن پويا مانوري است كه طي آن در عرض 3 تا 4 ثانيه دماغه هواپيما طي زواياي حمله بزرگ 80 تا 110 درجه بالا كشيده شده و سپس به پرواز افقي نرمال باز گردانده ميشود . در طول اين مانور سرعت زيادي از دست داده مي شود . شما مي توانيد در ارتفاعات مختلف و با سرعت 350 تا 450 كيلو متر در ساعت , مانور كبرا پوگاچف را از پرواز افقي آغاز نماييد .
انجام مانور كبرا
خلبان در پرواز افقي و با سرعت ورود مناسب 350 تا 450 كيلومتر در ساعت , محدود كننده AOA را غير فعال مي كند . با كاملا عقب كشيدن دسته فرمان , كبرا را اجرا مي نمايد . هنگامي كه دماغ در حالت عمودي ( كاملا به طرف بالا ) قرار گرفت دسته فرمان را به حالت خنثي برمي گرداند تا دماغه به طرف پليين و وضعيت افقي باز گردد . همچنانكه به انتهاي مانور نزديك مي شود , قدرت موتور ها را به آرامي افزايش مي دهد . پس از اجراي , محدود كننده AOA بطور خودكار دوباره فعال مي گردد. و به پرواز ادامه مي دهد .
مانور تيل اسلايد Tail Slide
تيل اسلايد كه در روسي به نام Bell نيز شناخته مي شود يك مانور اوج گيري سريع است كه در زاويه پيچ بالا 70 تا 75 در جه صورت مي پذيرد . در نتيجه دراين مانور , سرعت عمودي به صفر كاهش مي يابد , اما سرعت افقي در 10 تا 20 كيلومتر در ساعت بلاي صفر باقي مي ماند . آنگاه هواپيما تا 100 پايين مي سرد و سپس با يك گردش دماغه به پرواز افقي باز مي گردد , تيل اسلايد معمولي ممكن است در ارتفاعت مختلف و با سرعت 500 تا 800 كيلو متر در ساعت صورت پذيرد. اين مانور مي تواند توسط يك فروند فلنكر در نمايشهاي هوايي نشان داده مي شود و از ارزش جنگي اندكي برخوردار است , گر چه كارشناسان اظهار ميكنند كه وقتي سرعت هواپيما در قسمت بالاي مسير كاهش مي يابد بطور موثري در رابطه با تمامي سيستمهاي راداري پيشرفته دشمن , " تعقيب امواج " را مختل مي نمايد البته به قيمت از دست دادن تمام سرعت . علاوه بر مانور كبرا , تيل اسلايد بطور چشم گيري توانايي شگفت انگيز فلنكر براي پايدار ماندن در زواياي حمله بالا و سرعت هاي پايين و نيز طرح موتور در جه يك اين هواپيما را ثابت مي نمايد.
انجام مانور تيل اسلايد
خلبان صعود براي قرار گرفتن در وضعيت تقريبا" عمودي با زاويه پيچ 70 درجه را آغاز مي كند . زمانيكه در روي مسير 70 درجه پايدار قرار مي گيرد , نيرو را تا رسيدن به ميزان ايده آل كاهش داده و زاويه 70 درجه را حفظ مي نمايد . اگر زواياي پيچ از 75 درجه فراتر رود , بايد توجه بيشتري صورت پذيرد كه بيش از اندازه عقب كشيدن دسته فرمان موجب فراتر رفتن پيچ از حد عمودي و كاهش سرعت بالقوه در زواياي حمله منفي بالا مي رود . پس از اين كه هواپيما شروع به پايين آمدن يعني ايجاد سرعت عمودي منفي نمود دسته فرمان را به نرمي عقب مي كشد. هواپيما به طرف جلو تنزل نموده و دماغه آن پايين مي آيد . گرايش به اسپين در جهت راست در اين مانور مربوط به تاثير ژيروسكوپي ايجاد شده توسط موتور ها مي يباشد . در پايان نيرو را تا 100 % افزايش داده و اجازه مي دهد كه هواپيما تقريبا" تا 500 كيلو متر در ساعت سرعت بگيرد , آنگاه بطور طبيعي هواپيما را به پرواز افقيباز مي گرداند.
سوخو 27 توانايي انجام مانور هاي ديگر را نيز دارا مي باشد ولي من اطلاعاتي در مورد آن ها فعلا ندارم.
موشک های سطح به هوا
اين يك بخش از موضوع موشک های سطح به هوا است كه در انجمن موشک ها مطرح گرديده و اين انجمن نيز زير مجموعه‌ي نیروی هوایی است: موشك سطح به هوا موشكي است كه براي پرتاب از سطح زمين يا دريا عليه هواپیما یا بالگرد طراحی شده و در حقیقت نوعی سامانه ضد هوایی است.موشک سطح به هوا را می توان از پرتاب کننده ها ثابت یا جا به جا شونده شلیک کرد کوچکترین موشک سطح به هوا را که به سامانه پدافند هوایی دوشت پرتاب معروف است یک نفر حمل کرده و شلیک می کند.این موشک نخستین بار توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق به نام SA-7 طراحی و ساخته شد و به سراسر جهان صادر گردید و هنوز هم در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.موشک سطح به هوای به دو گروه زمین پایه و دریاپایه تقسیم می شوند.موشک سطح به هوای زمین پایه از پرتاب کننده های جا به جا شونده چرخ دارشنی دار قابل شلیک هستند.پرتاب کننده های شنی دار به طور معمول خودرهای زرهی هستند که به طور ویژه برای حمل موشک های سطح به هوا طراحی شده اند.چه بسا موشک های سطح به هوای بزرگ تر توسط پرتاب کننده های ثابت شلیک شوند.با این حال امکان یدک کشیدن و استقرار دوباره آن ها نیز وجود دارد.موشک های سطح به هوای دریاپایه از گستره فراوانی برخوردارند و در عمل مکان تجهیز کلیه رزم ناوها سطحی با این موشک وجود دارد.موشک های دریاپایه از جنگ افزارهای ضروری و انکار پذیر سطحی خط مقدم می باشند. موشك سطح به هوا نايك آژاكس پيش تر اين سامانه ها از توانايي تشخيص دوست از دشمن نيز برخوردارند از اين رو احتمال مورد اصابت قرار دادن پرنده هاي خودي بسيار كم است.موشك هاي سطح به هوا بر حسب نوع هدايت به راداري فروسرخ ليزري و بصري تقسيم مي شوند.از جمله موشك هاي آمريكايي نايك آژاكس نايت هركولس هاوك پاتروت و استينگر اشاره كرد.موشك هاي بلاد هاند رايپر سي كت سي درات سي اسلاگ سي والف تاندر برد از جمله موشك هاي سطح به هوا با هدايت راداري ساخت انگلستان هستند.انواع موشك سام 7 سام 15 موشك هاي ضد هوايي ساخت شوروي/روسيه هستند. از جمله موشك هاي سطح به هواي با هدايت فروسرخ مي توان به موشك هاي آمريكايي چاپارال ري آدي استينگر موشك هاي سام 7 گريل سام 16 گيملت و سام 18 ايگلا ساخت روسيه موشك ميسترال و كروتال ساخت فرانسه و موشك تايپ-91 ساخت ژاژن اشاره كرد. موشك هاي سطح به هوا با توجه به برد به موشك هاي دوربرد ميان برد ميان برد-كوتاه برد و كوتاه برد تقسيم مي شوند.موشك روسي سام10(موسوم به اس-300)يك موشك دوربرد موشك روسي سام 11 يك موشك ميان برد موشك روسي سام 15(موسوم به تور ام 1)يك موشك ميان برد-كوتاه برد و موشك سام 18 يك موشك كوتاه برد است. منبع: میلیتاری...
انواع موشك ها: موشكها انواع بسيار زيادي دارند. در اينجا موشكهاي مدل را با موشكهاي واقعي مقايسه مي كنيم.
1- موشك با هواي فشرده: موشك با هواي فشرده بي خطرترين موشكي است كه علاقمندان مي توانند اولين پرواز موشك مدل را با آن تجربه كنند. اين موشك وزني ثابت داشته و در طول پرواز نيز نيروي رانش وجود ندارد. طريقه ساخت نوعي از اين موشك به همراه پايه پرتاب آن در كتاب «چگونه موشك مدل بسازيم» به چاپ رسيده است.
2- موشك آبي: موشك آبي به كمك آب فشرده شده پرواز مي كند. وزن و نيروي رانش در اين موشك در طول پرواز تغيير مي كند.
3- موشك مدل: موشكهاي مدل با استفاده از موتورهاي سوخت جامد پرواز مي كنند. نيروي رانش تا به پايان رسيدن سوخت وجود دارد. اين موشكها براي بازگشتي سالم از روشهاي مختلف بهره مي گيرند كه متداولترين آنها چتر است.
4- موشك واقعي: در موشكهاي واقعي از هردو نوع سوخت مايع و جامد استفاده مي شود. اين موشكها از سيستم هاي هدايت پيشرفته براي ارسال فضاپيماها به خارج از جو استفاده مي كنند.
سيستمهاي موشك
موشك از قسمتهاي زيادي درست شده است. هر گروه از اين قسمت ها سيستمي را تشكيل مي دهد. مجموعه اين سيستم ها عمل واحدي را انجام مي دهند كه همان پرواز موشك است. در اينجا چهار سيستم اصلي در موشك هاي واقعي را معرفي مي كنيم:
قسمت حمل ادوات و فضانوردان: هدف نهايي از به پرواز درآوردن موشك ها، ارسال ادوات و تجهيزاتي به فراسوي زمين است. اين ادوات مي تواند شامل ماهواره، كلاهك جنگي، وسايل تحقيقاتي و يا انسان باشد.
سيستم ساختماني: سيستم ساختماني سبب انتقال نيروها از طريق بدنه مي شود. بدنه بايد بسيار مقاوم و در عين حال سبك باشد.
سيستم هدايت: سيستم هدايت داراي دو عملكرد اصلي است: 1- تأمين كننده پايداري در پرواز، 2- كنترل مسير پرواز موشك.
سيستم احتراق و فشار موتور: اين سيستم، نيروي كششي را كه براي غلبه بر نيروي وزن موشك لازم است تأمين مي كند.
پرواز موشك
حركت موشك در هوا و فضا تلفيقي است از حركت رو به جلو و چرخش حول مركز ثقل.
تغييرات لحظه اي: تغييرات لحظه اي در حقيقت تغيير مركز ثقل موشك در هر لحظه از پرواز است. با كم شدن وزن موشك در طول پرواز در اثر سوختن سوخت، مركز ثقل نيز از نقطه اي به نقطه ديگر جابجا مي شود كه معادلاتي براي تعيين آنها وجود دارد.
حركت چرخشي: حركت چرخشي به هنگام پرواز موشك در مركز ثقل بوجود مي آيد. معادلاتي هستند كه چگونگي اين حركت را روشن مي سازند.
معادلات پرواز: حركت موشك بوسيله معادلات مربوطه قابل بررسي است. اين معادلات از قانون دوم نيوتن مشتق شده اند. معادلات دقيق به طبيعت نيروهايي بستگي دارد كه بر موشك تأثير مي گذارند.
سقف پرواز: ما غالباً علاقمنديم بدانيم موشك مدل بعد از پرتاب تا چه ارتفاعي بالا مي رود. براي اين منظور مي توان با دو روش سقف پرواز موشك مدل را تعيين نمود.
Developed by Exclusive Developers Group.

1- موشك‌هاي ضد زرهي كوتاه برد
1-1- موشك ضد زره‌ايِ ‌تي‌فور[i]
اين موشك توسط كمپاني ساب[ii] در سوئد توليد شده است و بدليل استقبال بسيار خوب خريداران يك پروژة بسيار موفق براي سازنده‌اش محسوب مي‌گردد. ناتو و ارتش ايالات متحده آن را جايگزين سلاح‌هاي مشابه خود نموده‌اند. نوعي از آن با كد سي‌اس[iii] اختصاصاً براي نبردهاي خياباني درون شهري و همچنين بمنظور شليك در فضاهاي بسته توليد شده است و به هنگام شليك مقداري آب شور را از انتهاي خود خارج مي‌سازد كه اين مسأله سبب كاهش قابل توجه موج انفجار مي‌شود و به كاربر اين امكان را مي‌دهد تا از درون فضاهاي بسته‌اي نظير تانك يا نفربر به طرف دشمن شليك كنند و از اين طريق از اصابت گلولة دشمن در امان بمانند. نوعي از موشك‌هاي آن كه داراي قابليت نفوذ بالاست مي‌تواند به زرهي با ضخامت 500 تا 600 ميليمتر نفوذ نمايد.
ساير مشخصات:
وزن:
7/6 كيلوگرم
قطر موشك: 84 ميلي‌متر
سرعت موشك:
285 متر بر ثانيه
برد: 300 متر
1-2- موشك ضد زره اريكس[iv]

در سال 1994 توسط كمپاني ام‌بي‌دي‌اي[v] در فرانسه ساخته شد. تاكنون بيش از 50000 موشك و 3200 دستگاه پرتاب از اين مدل توليد و عرضه شده است و ارتش‌هاي فرانسه، كانادا، برزيل، مالزي و كشورهاي عربي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس آن را در اختيار دارند. اين موشك هم از روي سه‌پايه و هم بصورت دوش‌پرتاب قابل شليك است. شركت سازنده مدعي است كه در 1000 شليك آزمايشي، موشك اريكس با موفقيت، 95% اهداف را مورد اصابت قرار داده است. موشك اريكس ظرف كمتر از 5 ثانيه آمادة شليك مي‌شود و در زمان 2 دقيقه توانايي پرتاب 5 موشك را داراست. سرعت موشك آن بلافاصله پس از شليك 18 متر بر ثانيه است كه تا حداكثر 245 متر بر ثانيه به هنگام اصابت به هدف افزايش مي‌يابد و مي‌تواند در زرهي به ضخامت 900 ميلي‌متر نفوذ نمايد. اين سلاح در همة محيط‌ها از جمله محيط‌هاي شهري قابليت شليك دارد.
ساير مشخصات:
وزن با موشك: 13 كيلوگرم
كاليبر موشك: 137 ميلي‌متر
برد: 50 تا 600 متر
2- موشك‌هاي ضد زرهي ميان‌برد
2-1- موشك ضد زره جاولين[vi]
اين موشك مشتركاً توسط شركت‌هاي رايتئون ـ ‌لاكهيد مارتين[vii] در ايالات متحدة آمريكا طراحي شده و رسماً از سال 1996 وارد ليست تسليحاتي ارتش ايالات متحده گرديد. در عمليات حمله به عراق در سال 2003، توسط ارتش آمريكا و نيروهاي ويژة استراليايي بطور گسترده از آن استفاده شد. بعلاوه كشورهاي انگلستان، تايوان، ليتواني، اردن، استراليا، نيوزلند، نروژ، ايرلند، كانادا، جمهوري چك، امارات متحدة عربي، عمان و بحرين نيز مقادير معتنابهي از اين سلاح را خريداري نموده‌اند. اين سلاح قابليت دوش پرتابي يا نصب بر روي انواع وسائل نقلية نظامي را دارا مي‌باشد. با دارا بودن قابليت قفل كردن روي هدف قبل از شليك و هدايت خودكار پس از شليك، كاربر مي‌تواند از اصابت موشك به هدف مطمئن باشد. اين سلاح در كمتر از 30 ثانيه آمادة شليك شده و زمان گلوله‌گذاري مجدد آن تنها 20 ثانيه است.
ساير مشخصات:
وزن با موشك: 3/22 كيلوگرم
قطر موشك: 126 ميلي‌متر
برد: 2500 متر
2-2- موشك ضد زره ميلان[viii]
ساخت شركت يورو ميسايل[ix] فرانسه مي‌باشد. نخستين نمونه‌هاي آن در سال1972 ساخته شد و مدل جديد آن با نام ميلان3 در سال 1996 به توليد رسيد و توسط فرانسه، قبرس و دو ارتش ديگر به كار گرفته شد. از ابتداي معرفي اين محصول تاكنون بيش از 360000 موشك و 10000 دستگاه پرتاب از خانوادة ميلان ساخته و به 41 ارتش دنيا فروخته شده است. برد نوع جديد آن با نام ميلان-اي‌آر[x] به 3000 متر ارتقا يافته و با كلاهك پيشرفتة خود قابليت نفوذ به ديواره‌هاي زرهي به قطر 1000 ميلي‌متر و همچنين ديواره‌هاي ساخته شده از بتون مسلح به قطر 3 متر را داراست.
ساير مشخصات:
وزن: 9/11 كيلوگرم
قطر موشك: 115 ميلي‌متر
سرعت موشك: 160 متر بر ثانيه
برد: 2000متر (ميلان2)
3- موشك‌هاي ضد زرهي دور برد
3-1- موشك ضد زره تاو[xi]
اين موشك توسط كمپاني رايتئون[xii] در ايالات متحدة آمريكا طراحي و توليد شده است در حال حاضر 45 نيروي مسلح در سراسر دنيا از اين موشك استفاده مي‌كنند. اين موشك براي اولين بار در سال 1970 بكار گرفته شد و تاكنون بيش از 650000 عدد از آن توليد و عرضه گرديده است. اين موشك كه شايد شناخته‌ شده‌ترين در نوع خود باشد داراي كاربردهاي ضد زرهي، ضد سنگر و پناهگاه و ضد استحكامات مي‌باشد و قابليت شليك از روي انواع وسائط نقلية نظامي اعم از زميني و هوايي را دارا مي‌باشد. براي نفوذ به وسائل زرهي مجهز به سيستم زرهي مضاعف، موشك‌هاي تاو مجهز به كلاهك‌هاي دوگانه هستند كه كلاهك كوچك اول زره واكنشي را منفجر كرده و به كلاهك دوم اين امكان را مي‌دهد كه زره اصلي را در هم بكوبد. نوع ديگري از اين موشك با نام تاو بانكر باستر[xiii] براي نفوذ و تخريب استحكامات زيرزميني و انواع سازه‌ها بكار مي‌رود.
ساير مشخصات:
وزن: 6/21 كيلوگرم
قطر موشك با بال‌هاي بسته: 147 ميلي‌متر
سرعت: 3750 متر (انواع TOW 2A) و 4500 متر ( انواع TOW 2B)
3-2- موشك ضد زره اسپايك[xiv]
كمپاني رافائل[xv] واقع در حيفا در سرزمين اشغالي خانوادة موشك‌هاي ضد زره اسپايك را توليد مي‌كند. اين خانواده شامل موشك اسپايك-اس‌آر با برد 800 متر، اسپايك-ام‌آر با برد 2500 متر، اسپايك- ال‌آر با برد 4000 متر و اسپايك-اي‌آر با برد 8000 متر است. اين موشك هم اكنون توسط ارتش اسرائيل و نيروهاي مسلح سنگاپور استفاده مي‌شود همچنين كشورهايي نظير فنلاند، هلند، لهستان و اسپانيا نيز انواع آن را سفارش داده‌اند. زمان مورد نياز براي شليك كمتر از 30 ثانيه است و سلاح در زماني معادل فقط 15 ثانيه براي شليك بعدي آماده مي‌شود. سيستم قفل كردن روي هدف و هدايت خودكار موجود در اين سلاح سبب مي‌گردد كه كاربر از اصابت موشك به هدفي كه روي آن قفل كرده است اطمينان حاصل كرده و بتواند با سرعت بيشتري دستگاه را براي شليك بعدي آماده كند (در اصطلاح به سلاح‌هاي داراي قابليت قفل روي هدف و اصابت خودكار سلاح‌هاي شليك‌كن ـ فراموش‌كن[xvi] گفته مي‌شود). از ديگر ويژگي‌هاي اين سلاح قابليت شليك بدون ديد[xvii] است كه به سرباز اين امكان را مي‌دهد كه از موضعي پنهان از ديد دشمن عمليات رهگيري و شليك را صورت دهد. در نوع اسپايك ـ ‌اي‌آر اين امكان وجود دارد كه ابتدا موشك شليك شود سپس كاربر مستعدترين هدف را براي اصابت موشك انتخاب كند اين كار از طريق ارتباط همزمان داده‌اي ميان موشك شليك شده با دستگاه پرتاب ميسر مي‌گردد.
SU 24 Fenser

توليد جنگنده بمب افكن بال متغير آمريكايي اف.111 در نيمه دهه 1960 تهديدي جدي براي شوروي سابق بود . به همين دليل كارخانه سوخو هم مامور ساختن هواپيمايي با قابليتهاي مشابه شد. بعضي از اهداف طراحان سوخو در طرح جديدشان ، قابليت پرواز فراصوتي در ارتفاع پايين ، توانايي اجراي عمليات در شب يا روز و در همه گونه شرايط جوي ، و قابليت استفاده از باندهاي نامناسب و كوتاه بود. اولين طرح پيشنهادي ، كه يك بمب افكن بال مثلثي عمود پرواز بود، به نتيجه مطلوب نرسيد، و سوخو با استفاده از تجربه حاصله از توليد هواپيماي بال متغير سوخو-17 و ميگ -23 ، به طرح بال متغير ديگري روي آوردكه آن را رسما سوخو-24 ناميدند . پيش نمونه سوخو -24 براي نخستين بار در 17 ژوئيه 1970 پرواز كرد.

(سوخو ۲۴ نیروی هوایی ارتش در پایگاه اول شکاری )
ابتدائا غربيها نام محصول جديد سوخو را اشتباها سوخو -19 مي پنداشتند ، و ناتو آنرا به رويه استاندارد نامگذاري جنگنده ها ، فنسر ، ناميد؛ البته پس از فاش شدن اطلاعات دقيق تري درباره سوخو -24 ، اين نام همچنان حفظ شد. كمبود اطلاعات دقيق درباره سوخو-24 ، آن را به شبه ترسناكي براي هواپيماهاي غربي تبديل كرده بود؛ ولي پس از مدتي ، بويژه پس از آگاهي از نوع موتور در دهه 1980 ،‌تا حدي نگراني هاي قبلي درباره آن رفع شد. ويژگي هاي آئروديناميكي سوخو-24 بسيار شبيه ميگ -23 است. شايد دليل اصلي اين شباهت ، بهره گيري هردو دفتر طراحي ميگ و سوخو از پژوهش هاي ” انستيتومركزي آئرو هيدرو ديناميك “ ( ساگي ) در مسكو براي تقويت طرح هايشان بوده است. بال سوخو 24 شهپر ندارد !! ، و حركت غلت هواپيما با تحريك دم تماما متحرك (شهپردم) انجام مي شود. صندليهاي دوسرنشين فنسر به صورت پهلو به پهلو قرار دارد(مانند جنگنده اف-111 ) كه آرايشي غير عادي است. اتخاذ چنين آرايشي احتمالا براي افزايش كارايي چشمي خلبان در پرواز سريع كم ارتفاع و همچنين ، تامين فضاي مورد نياز سيستمهاي راداري بوده است. با استفاده از يك رادار ويژه براي تعقيب ناهمواري هاي زمين ، فنسر مي تواند در ارتفاع بسيار پايين پرواز خودكار انجام دهد. از عيوب سوخو24 سروصداي زياد موتور آن است.
(سوخو ۲۴ ایران بر روی کوههای زاگرس)
سوخو 24 از دسامبر 1974 تدريجا جانشين ياك-28 (بروئر) در نيروهاي نظامي شوروي شد.
بالهاي متغير اين هواپيما به صورت خشمگينانه اي درست شده است و بسته به سرعت آن به عقب و يا جلو حركت مي كند . ناگفته نماند كه هنگامي دو بال اين هواپيما جمع مي شود كه دو موتور هواپيما روشن باشد و به علت سرعت زياد اين عمل صورت مي گيرد . بدنه هواپيما كشيده و باريك مي باشد و نوك هواپيما تيز و به شكل مستطيل است و در پشت هواپيما برآمدگي هايي است كه تا انتهاي هواپيما كشيده شده است . اين هواپيماي فوق العاده داراي راداري به شكل چوب گلف مي باشد كه و در زير هواپيما نصب مي شود . كارايي اين رادار بدين صورت است كه هنگامي كه اين هواپيما وارد ميدان نبرد مي شود هر رادار زميني كه روشن باشد شناسايي و در عرض كمتر از يك دقيقه منهدم مي كند . در جنگ 8 ساله عراق عليه ايران ، كشور عراق داراي تعدادي از اين هواپيما بوده كه با ورود اين هواپيما به خاك كشورمان رادارهاي زميني ما سريعا خاموش مي گرديد تا مورد گزند اين هواپيما واقع نشود . 12 فروند از سوخو 24 های عراق درسال 1990و زمان جنگ خلیج فارس به ایران پناهنده شدند و در سال 1991 ایران 24 قروند از این هواپیما را مستقیما از روسیه خریداری کرده است . و هدف اصلي خريد آن تهديدهاي اسرائيل مي باشد .
(سوخو ۲۴ ایران در حال سوخت گیری از بویینگ ۷۰۷)
مشخصات :
نام .................................................. ....................... سوخو24 فنسر
شركت سازنده .................................................. ........ سوخوي
كشور توليد كننده .................................................. ... شوروي سابق
انواع مدل .................................................. ............ 7 مدل
تعداد توليد شده .................................................. .... بيش از 900 فروند
موتور .................................................. .............. دو موتور توربوجت ليولكا مجهز به پس سوز
سال ساخت .................................................. 1965 الي 1969
اولين پرواز ................................................. 1970
سال به خدمت درآوردن .................................. 1974
هواپيماهاي مشابه .......................................... تورنادو ، ا ف 111 ، ا ف 14 ، ا ف 15 ، ميگ 23 ، ميگ 27
كابين .................................................. ....... دو نفره
وظيفه .................................................. ...... هواپيماي تهاجمي در انواع آب و هوا ، بمب افكن دوربرد سنگين ، هواپيماي ضربتي
طول .................................................. ...... 24 متر
اندازه بال ................................................. 6/17 متر
ارتفاع از زمين ......................................... 19/6 متر
وزن هواپيما بدون بار ................................. 22320 كيلوگرم
' ' با حد اكثر بار ............................. 39700 كيلوگرم
مقدار تسليحات سوار شده بر بال ................... 945 كيلوگرم
سقف پرواز ............................................... 16500 متر
رنج پروازي ............................................. 2500 كيلومتر
رنج دريايي ............................................... 1930 نانو متر
سرعت .................................................. .. 18/2 ماخ و در مدلهاي پيشرفته 4/2 ماخ
سرعت هنگام بلند شدن ................................ 280 كيلومتر بر ساعت
سرعت هنگام نشستن .................................. 280 كيلومتر بر ساعت
نرخ سرعت ............................................. 30000 پا در عرض يك دقيقه
سقف پرواز براي سرويس .......................... 57 هزار پا
مقدار باند براي پرواز.................................1300 متر
مقدار باند براي نشستن................................950 متر
سوخت گيري در آسمان ............................... بله
سوخت داخلي ........................................... 10385 كيلو گرم
سوخت خارجي ........................................ 2396 كيلوگرم
رادار .................................................. .. ????
تسليحات ............................................... انواع موشكها و بمبها
كشور هاي دارنده ................................... ايران ، روسيه ، اكراين ، بلا روس ، سوريه ، قزاقستان ، ليبي ، ازبكستان ، الجزاير ، آذربايجان ، عراق
جنگها .................................................( ايران و عراق 1980-1988 ) (افغانستان 1984 – 1989)
هواپيما هاي مشابه ................................. ميگ 23/29/27 ، اف-15 /