تيرهٔ تيرکمان آبى (Alismataceae)
گياهان اين تيره آبزى بوده و داراى ساقه‌هائى منفرد، گل‌دهنده و بدون شيرابه هستند. برگ‌ها غالباً پهن و گل‌آذين آنها به‌صورت پانيکول يا به‌ندرت چتر است. گل‌ها يک‌جنسى و يا دو جنسي، منظم، داراى سه کاسبرگ، سه گلبرگ و شش پرچم و برچه (گاهى بيشتر) هستند. تخمدان فوقاني، تخمک يک تا دو عدد تمکُّن قاعده‌اى يا حاشيه‌اى و ميوهٔ آنها فندقه است. اين گياهان بيشتر آبزى بوده و در مناطق معتدله و گرم مى‌رويند
شرح خصوصيات مهمترين علف‌هاى هرز موجود در اين تيره به قرار زير است
بارهنگ آبى - قاشق واش - قاشک آبى
نام علمى: Alisma plantago - aquatica L
نام انگليسى: Water plantain
محل رشد و پراکنش
اين گياه را مى‌توان در حاشيهٔ مرداب‌ها، نهرها، درياچه‌ها و باتلاق‌ها و مکان‌هائى که عمق آب تا پنجاه سانتى‌متر باشد مشاهده کرد. علاوه بر اين بارهنگ آبى در لجن‌زارهاى خشک نيز ديده مى‌شود. وجود اين گياه در آبراه‌ها مانعى براى حرکت آب خواهد بود.
برگ‌ها و ميوهٔ اين گياه توسط حيوانات و پرندگان مورد استفاده قرار مى‌گيرد و از اين ديدگاه بارهنگ آبى مى‌تواند در تأمين غذاى آنها نقش مؤثرى داشته باشد.
گياه کامل
- اندام‌هاى رويشى:
گياهى پايا، علفي، ايستا، به ارتفاع ۴۰ تا ۱۵۰ سانتى‌متر که توسط بذر و پياز تکثير مى‌يابد. ساقه‌هاى گل‌دهندهٔ آن داراى انشعابات متعدد، فاقد برگ و محکم هستند. برگ‌ها در قاعدهٔ گياه، تخم‌مرغى تا سرنيزه‌اي، به طول ۱۰ تا ۲۵ سانتى‌متر و پهناى ۷ تا ۱۰ سانتى‌متر، داراى هفت رگبرگ برجسته و موازى که توسط تعداد زيادى رگبرگ عرضى به هم متصل شده‌اند. دمبرگ‌ها بلند و طولى بيش از ۸۰ سانتى‌متر داشته، يک طرف آن تخت مدور و در قاعده داراى بال‌هاى کوچکى است.
- اندام‌هاى زايشى:
گل‌آذين پانيکول، گل‌ها نر ماده، سفيدرنگ و به قطر يک سانتى‌متر هستند. هر گل داراى سه کاسبرگ سبز، آزاد، به طول دو ميلى‌متر، سه گلبرگ سفيد يا کمى متمايل به صورتي، آزاد و به طول چهار ميلى‌متر، شش پرچم و تعداد زيادى برچه (حدود ۲۰ عدد) که به‌صورت آزاد، جانبى و متراکم است. هر ميوه داراى يک بذر به طول ۲ تا ۵/۲ ميلى‌متر است که اين بذرها بلافاصله پس از قرار گرفتن در خاک مرطوب قادر به جوانه‌زنى هستند. گل‌هاى اين گياه در مرداد تا آبان‌ماه و پس از يک دورهٔ رشد رويشى سريع که در بهار صورت مى‌گيرد، ظاهر مى‌شوند که دوام زيادى ندارند و در مدت يک روز مى‌ريزند
-----------------------------------------------------------------------------
تيرکمان آبى - پيکان آبى
نام علمى: Sagittaria sagittifolia L , Syn. S. trifolia L
نام انگليسى: Old-world arrowhead
گياهچه
برگ‌هاى گياهچه‌اى به اندازهٔ ۱ تا ۲ ميلى‌متر، دمبرگ‌ها بدون زاويه و پهنک آنها نيمه شفاف، ضخيم و بدون گوشه است. برگ‌هاى اوليه به رنگ سبز و غلاف آنها بى‌رنگ است. اين برگ‌ها خميده و انتهاء آنها نوک‌دار است. تعداد برگ‌هاى گياهچه‌اى ۵ تا ۷ عدد است.
محل رشد و پراکنش
اين گياه در حاشيهٔ نهرها و آب‌هاى سطحى با عمق ۵۰ سانتى‌متر، استخرها، رودخانه‌ها، حاشيهٔ نهرهاى مزارع برنج و در مناطقى با رطوبت و بارندگى زياد يافت مى‌شود.
وجود تيرکمان آبى در آبراهه‌ها باعث آلودگى و مسدود شدن مسيرها و کانال‌هاى آبى شده و از حرکت آب جلوگيرى به‌عمل مى‌آورد. اين گياه توسط اردک مورد استفاده قرار مى‌گيرد و در برخى کشورها به مصرف انسان نيز مى‌رسد.
گياه کامل
- اندام‌هاى رويشى:
گياهى است پايا، علفي، به ارتفاع بيش از يک متر، که بيشتر به‌وسيلهٔ ريزوم تکثير مى‌يابد. برگ‌هاى آن بيضوى تا پيکانى‌شکل هستند و اين خصوصيت بسته به دور يا نزديک بودن از سواحل يا مکان‌هاى آبى تغيير خواهد کرد. طول اين برگ‌ها حدوداً ۲۵ سانتى‌متر و پهناى آنها ۲۰ سانتى‌متر است و داراى لوب‌هائى به طول ۱۵ و عرض ۱۰ سانتى‌متر مى‌باشند. طول دمبرگ‌هاى اين گياه ممکن است گاهى به يک متر نيز برسد.
- اندام‌هاى زايشى:
گل‌آذين به‌صورت حلقه‌هاى محورى و مرکب از سه گل است. گل‌ها سفيدرنگ با لکه‌هاى قرمز در مرکز و تک‌جنسى است. يک و يا دو گل پائينى ماده و گل‌هاى نر در بخش‌هاى بالائى قرار مى‌گيرند. دمگل گل‌هاى ماده به اندازهٔ نصف دمگل گل‌هاى نر است. هر گل داراى تعداد زيادى پرچم و برچه است. ميوهٔ اين گياه فندقه‌اى است که محتوى يک بذر است.
بذرهاى اين گياه اغلب در بهار جوانه مى‌زنند و پس از استقرار کامل توليد برگ مى‌کنند و در اواخر تابستان گل مى‌دهند. ميوه‌هاى تيرکمان آبى در پائيز و اوايل زمستان ظاهر مى‌شود
علف های هرز و علف کش ها
پاسخ با نقل قول
