ايران عضو جامعه اطلاعاتي جهاني است و تا كنون مشاركتهاي خوبي در تصميم سازي براي اين جامعه هزاره سوم داشته است. هدف از اين اجلاسهاي تاريخي كه تكرار آنها بعيد بنظر مي‌رسد‌، خلق يك ديدگاه مشترك در مورد عصر اطلاعات تحت عنوان جامعه‌ي اطلاعاتي بوده است. از جمله دستاوردهاي مهم اين دو اجلاس اعلامه اصول و برنامه عمل آن بوده است كه با مشاركت 192 كشور از جمله ايران بدست آمده است. در برنامه اصول به موارد زيادي از جمله فقرزدايي، توانمند سازي زنان، جوانان، محرومان، تحصيلات ابتدايي براي همه، جها‌ن‌شمولي، همبستگي ملل جهان، آزاديهاي اساسي، حق توسعه براي همه، آزادي بيان، رعايت آزادي ديگران، دسترسي همه به اطلاعات، حق حاكميت كشورها، تنوع‌فرهنگي، حفظ و توسعه زبانهاي محلي، چند زبانی در محيط‌های مجازی، كاهش شكاف ديجيتالي، رشد سلامت و پيشگيري بيماري‌ها و موارد بسيار ديگر پرداخته شده است. علاوه بر موارد فوق در اعلاميه اصول به مواردي پرداخته شده است كه نياز به مطالعه و مشاركت بيشتر كشورها را دارد تا ابعاد مختلف آن بيشتر مشخص و براي اجرا به اطلاع جامعه جهاني برسد. مثلا در يكي از بندهاي اصول اساسي جامعه اطلاعاتي براي همگان به موضوعي تحت عنوان "دسترسي به اطلاعات و دانش" اشاره شده است. در بندهاي ديگر به مواردي مانند: ظرفيت‌سازي و توانمند سازي، پرداختن به ابعاد اخلاقي جامعه اطلاعاتي، تشويق همكاريهاي بين‌المللي، بهبود دسترسي ارزان، عمومي، فراگير و عادلانه به فناوري و زيرساختهاي ارتباطي اشاره شده است. اينگونه موارد بايد در سطح جهاني معرفي و راهكارهاي مناسب براي اجرايي شدن آن تهيه شود. سئوال اساسي آن است كه چگونه مي‌توان بدون ايجاد يك محيط مناسب و تربيت شهروندان با تفكري بر اساس توسعه كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات چنين آرزوهايي بزرگي را تحقق بخشيد؟ چگونه مي‌توان جوامع كوچكتر اطلاعاتي را شكل داد و از مجموعه اين جوامع كوچك به جامعه اطلاعاتي جهاني رسيد؟ مطمئنا توسعه شهرهاي الكترونيك بهترين ايده براي تمرين ورود به جامعه اطلاعاتي جهاني خواهند بود.
درايران فرهنگ شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي در حال گسترش ا ست و كم‌كم باور مسئولين در درك نياز حركت به سمت و سوي شهرهاي الكترونيكي در حال شكل گيري است. شايد در سال 1379 كه براي اولين بار بحث شهرهاي الكترونيكي مطرح و متاقب آن همايش جهاني شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي با جضور بيش از 1500 نفر از مسئولين و متخصصين ارشد كشور در حوزه‌هاي مختلف برگزلر شد موضوع براي كشورمان خنده دار و باور نكردني بود و يا حداقل باور نداشتيم كه فقط 5 سال بعد بايد راهكار برون رفت از چالشهاي شهر بزرگي مانند تهران را در ايجاد شهر الكترونيك جستجو كنيم. بايد در هزاره سوم و شروع قرن 21 تسليم پديدههاي حاصل تغييرات فناوريهي جديد باشيم و شهر الكترونيك را به عنوان يك نياز و ضرورت هزاره سوم بپذيريم.
شهر الكترونيك يك اختراع و يا يك پيشنهاد نوآورانه نيست بلكه واقعيتي است كه بر اساس نياز جاي خود را باز مي‌كند. اگر امروز چشم خود را بر نياز ببنديم فردا بايد با پرداخت هزينه بيشتر قدم در اجراي آن بگذاريم.
شهر الكترونيك عبارت از شهري است كه اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرويسهاس دولتي و سازمانهاي بخش خصوصي بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزي، در هفت روز هفته با كيفيت و ضريب ايمني بالا با استفاده از ابزار فناوري اطلاعات و ارتباطات و كاربردهاي آن انجام مي‌شود. شهر الكترونيك ما را از دنياي يك بعدي كه شهرهاي سنتي و امروزي ما هستند، به دنياي دو بعدي مي‌برد كه دستاورد فناوري‌هاي نوين اطلاعات و ارتباطات دنياي اينترنتي مي‌باشند. توجه كنيم كه فناوري‌ها همچنان به سرعت توسعه مي‌يابند و بزودي دنياي سه بعدي را عرضه مي‌كنند كه در آن‌صورت، ما شاهد شهرهاي مجازي سه بعدي خواهيم بود كه حتي تصور آن برايمان سخت است. شايد سئوال شود كه آيا امكان ايجاد شهر الكترونيك براي كشور مانند ايران كه با ساختارهاي سنتي عجين شده است و در مقابل تغيير فناوريها همواره دنباله رو بوده است مقدور مي‌باشد؟
اگر به خود اعتماد داشته باشيم و علمي فكر كنيم و دانش و علم را در كليه امور زندگيمان بكار گيريم قطعاً نه تنها ايجاد شهر الكترونيك كه پروژه‌هاي بزرگتر و پيچيده‌تر را كه بر اساس توسعه ابزارهاي نوين مانند فناوري اطلاعات و ارتباطات است به راحتي مي‌توانيم انجام دهيم. يكي از مشكات اساسي در كشور ما در توسعه اينگونه پديده‌ها پذيرش مسئوليت افرادي است كه هيچ آشنايي به اين موضوعات نداشته و گاها مخالف هم هستند و به عمد مسئوليت مي‌پذيرند تا جلو آنرا بگيرند. اگر مسئوليت اينگونه خدمات به افراد متخصص، علاقمند و توانمند سپرده شود قطعا مشكل خاصي براي توسعه پديده‌هايي مانند شهر الكترونيك نداريم.
اجراي شهر الكترونيك در چند مرحله انجام مي‌شود، مراحل پيدايش، ا رتقاء، تعامل، تراكنش و يكپارچه‌سازي پنج مرحله توسعه اينگونه شهرها مي‌توانند باشند. در اجراي شهر الكترونيكي بايد به ارايه سبك زندگي الكترونيك و در خور عصر توجه داشت و بايد توجه كرد كه سبك زندگي سنتي براي جامعه اطلاعاتي، تضادها و نابهنجاري‌هاي خاصي را به دنبال خواهد داشت. بنابراين يك الگوي مناسب زندگي با توجه به شرايط فرهنگي و اجتماعي جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتي، يكي از برنامه‌هاي شهرهاي الكترونيك است. توسعه شهرهاي الكترونيك، دستاوردهاي بسياري را براي شهروندان، سازمان‌هاي شهري و ديگر ذينفعان شهر به همراه داشته است. بعضي از فعاليتهاي شهرهاي الكترونيكي عبارتند از:
1. فعاليت‌هاي بانكي: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غيره
2. فعاليت‌هاي اداري: مثل ثبت اسناد و املاك، درخواست پاسپورت و امثال آن
3. فعاليت‌هاي تجاري: مثل خريد و فروش كالا، موسيقي، فيلم و مواد غذايي
4. فعاليت‌هاي تفريحي: مثل بازيهاي رايانه‌اي، بازديد از موزه‌ها و پارك‌ها
5. كسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشريات، وضعيت آب‌و‌هوا، ترافيك شهري، ساعات پرواز هواپيماها و...
6. فعاليت‌هاي علمي: تحقيق در مورد پروژه‌ها، يافتن مقاله‌ها، دسترسي به منابع معتبر، كتابخانه‌‌ها و كتاب‌ها و تاليفات جديد
7. فعاليت‌هاي آموزشي: مدرسه، دانشگاه و ساير آموزشگاه‌ها
8. فعاليت‌هاي سياسي: شركت در انتخابات، اعلام‌‌ نظر ‌‌به مجلس و بخشهاي سياسي باز
9. فعاليت‌هاي مسافرتي: رزرو بليط سفر، رزرو هتل و كرايه اتومبيل
10. كاريابي و درخواست كار: آگاهي يافتن از فرصت‌هاي كاري، پر‌‌كردن فرم درخواست كار، ارسال و گرفتن نتيجه.
11. فعاليت‌هاي درماني: مراجعه به پزشك، دريافت دستورالعمل‌‌هاي ايمني و اطلاع از تازه‌هاي پزشكي
12. فعاليت‌هاي تصميم‌گيري: بهترين و‌ ‌خلوت‌ترين مسير در شهر براي رسيدن به مقصد، بهترين رستوران براي صرف غذا، بهترين اماكن تفريحي و ساير بهترين‌ها
مطمئن هستم در صورتي كه در كشور برنامه‌ريزيها بر اساس اولويتهاي جهاني و واقعيتهاي موجود جهان كه حركت بسوي جامعه اطلاعاتي است انجام شود، اجراي شهر الكترونيك در اولويت قرار مي‌گيرد.