دیر زمانی پیش از این، رقابت اصلی در دنیای سیستمعاملهای همراه میان دو رقیب دیرینه این کلاس یعنی سیستمعامل ویندوز موبایل و دو گونه مختلف اتحاد سیمبیان جریان داشت. در آن زمان کاربران این سیستمعاملها به راحتی به سه دسته (شامل کاربران تجاری ویندوز موبایل، دوستداران Symbian UIQ با تاکید بر روی قابلیت لمسی صفحه نمایش و کاربران گوشیهای متفاوت نوکیا با سیستمعامل Symbian S60) تقسیمبندی می شدند. دیگر نقش آفرینان این رده همچون مدلهای نهچندان پر شماره مبتنی بر BlackBerry OS و Palm OS بدلیل توزیع جغرافیائی محدود و عدم تنوع در محصولات ارائه شده با این سیستمعامل ها عملا هیچگاه نتوانستند مرزهای جغرافیائی زادگاه خود را ترک کنند.
بزرگترین تحول در راستای تغییرات بنیادی در توازن قوای دیرینه میان سیستمعامل ها با معرفی نسل اول آیفون از سوی اپل صورت گرفت؛ تحولی که منجر به تغییر کلی سلایق کاربران و چرخش کامل بازار به سوی پلتفرم های تمام لمسی شد. تیر خلاص بر پیکره سیستمعامل های سنتی، با معرفی طوفانی سیستم عامل آندروید گوگل در سال 2008 نواخته شد. محبوبیت آندروید با افزوده شدن امکانات مختلف در ورژنهای متعددی که یکی پس از دیگری به بازار ارائه می شدند تا جایی ادامه پیدا کرد که اندک اندک نشانی از دیگر سیستمعاملها در تولیدات هوشمند شرکتهای بزرگ بازار باقی نماند. موفقیت آندروید و تعدد گوشیهای تولید شده با این سیستمعامل منجر به فعالیت بیش از پیش سایر شرکتهای حاضر در این رده شده بطوریکه در سال 2010 نه تنها هر پنج شرکت اصلی تولید کننده سیستمعامل یعنی مایکروسافت، اپل، بلکبری، نوکیا و گوگل نسخههای جدیدی از سیستم عاملهای خود را روانه بازار کردند، بلکه برای اولین بار سامسونگ نیز بعنوان دومین تولید کننده بزرگ دنیای موبایل به جمع حاضرین این رقابت تنگاتنگ پیوست.
سیستمعامل جدید سامسونگ که نام Bada OS برای آن انتخاب شده است برای اولین بار در قالب یکی از پیشرفته ترین تلفنهای هوشمند حال حاضر بازار یعنی Samsung S8500 Wave به معرض نمایش عموم گذاشته شد که فروش بالای این اسمارتفون و افزایش روزافزون تعداد برنامههای نوشته شده برای این سیستمعامل به روشنی میزان موفقیت این رابط کاربری را به نمایش می گذارد.
Bada OS در نگاه اول ممکن است با پوسته اختصاصی TouchWiz سامسونگ اشتباه گرفته شود اما نگاه دقیقتر به قسمتهای مختلف اینترفیس، تغییرات بی شماری را در قسمتهای گوناگون آن به معرض نمایش می گذارد. صفحه Home Screen نخستین بخشی ست که با روشن کردن دستگاه پیش روی کاربران قرار می گیرد. در این قسمت دسکتاپهای متعددی که تعداد آنها تا 10 عدد قابل افزایش دیده می شود. بر بالای هرکدام از این دسکتاپها شمارههایی قرار دارد که مشخص کننده ترتیب آنها در میان دسکتاپهای دیگر است. حرکت در میان این دسکتاپ به راحتی با Sweep کردن صفحه نمایش به جهت دلخواه و یا لمس شماره دسکتاپ مورد نظر از بالای صفحه نمایش صورت می گیرد. در بخش بالای سمت چپ Home Screen دکمهای به نام Widget دیده می شود که همانطور که از نام آن می توان حدس زد برای دسترسی به ابزارکهای صفحه نمایش در نظر گرفته شده است. فشردن این دکمه منجر به نمایش صفحه کوچکی در زیر صفحه نمایش میشود که ابزارک های متعدد قابل انتقال بروی صفحه در چینشی دو ردیفه در این قسمت جای گرفتهاند. حرکت در میان Widget های این منو به راحتی با Sweep کردن افقی صورت میپذیرد. از دیگر نکات حاضر در صفحه اصلی می توان به سه میانبر Contacts، Keypad و Messages در پائین صفحه نمایش اشاره کرد که امکان تغییر در آنها بوسیله کاربر وجود دارد.
یکی دیگر از جذابیتهای پنهان سیستم عامل Bada مکانیزم جالب قفل صفحه نمایش است جائیکه فارغ از روشهای قفل صفحه نمایش که با کمک کلید قفل جانبی یا بصورت اتوماتیک با گذشت زمان صورت میپذیرد، شیوه هوشمندانه جالبی برای باز کردن این قفل در نظر گرفته شده است. در اینجا برخلاف iOS یا آندروید که drag کردن زبانه مخصوصی در تصویر برای باز کردن قفل صفحه نمایش الزامی ست، تنها می بایست کل صفحه نمایش را به هر سمت دلخواهی drag نمود که در این حالت همزمان با باز شدن قفل، لایه تیرهای همچون یک پرده از روی صفحه نمایش به کنار میرود. راحتی استفاده از این شیوه بدون شک، برتری محسوسی برای Bada در قبال رقبای آن ایجاد میکند. شیوه دیگر بازگشائی صفحه نمایش، گرفتن و نگه داشتن کلید فیزیکی Lock Screen است. در صورتیکه در هنگام قفل بودن صفحه نمایش SMS یا تماسی با دستگاه برقرار شود حالت صفحه نمایش به فرم پازل کم رنگی با تنها یک جای خالی تغییر می کند که Alert ایجاد شده شامل SMS یا تماس وارده بصورت تکه پازل پر رنگی در گوشه آن جای گرفته است. در این حالت برای خواندن SMS یا مشاهده تماس وارده تنها کافی ست تا تکه پازل مربوط به آن را به سوی جای خالی در نظر گرفته شده drag نمود امری که منجر به باز شدن بلافاصله قفل صفحه نمایش و انتقال به صفحه پیام ها یا منوی اطلاعات تماس با توجه به انتخاب کاربر میشود. دیگر اتفاق قابل ذکر در هنگام قفل بودن صفحه نمایش به زمان پخش موسیقی یا روشن بودن رادیوی FM باز میگردد که در این وضعیت یک دیسک نقره ای به بالای صفحه نمایش افزوده میشود که با لمس کردن آن می توان بدون نیاز به گشودن قفل صفحه نمایش به کنترلرهای اصلی پلیر موسیقی یا رادیوی FM دسترسی پیدا کرد.
پس از بررسی قابلیت های Home Screen نوبت به منوی اصلی یا Application Screen سیستمعامل می رسد؛ بخشی که محل جایگری تمامی برنامهها و سرویسهای پیش فرض در کنار برنامههای جدید دانلود شده توسط کاربر است که همچون همیشه به فرم ماتریسی ۳×۴ با قابلیت اسکرول جانبی طراحی شده است. در اینجا نیز به مانند صفحه Home Screen شمارههائی برای نمایش صفحه Application فعلی و دسترسی سریع به صفحه دلخواه با لمس این شمارهها در نظر گرفته شده است. نکته مثبت در این میان، چرخه بسته صفحه Application ها در این قسمت است که برخلاف iOS با رسیدن به آخرین صفحه نیازی به بازگشت مجدد مسیر طی شده نیست و اسکرول دیگری در همان مسیر قبلی صفحه اول را پیش روی کاربر قرار میدهد. البته فشردن کلید منو نیز در هر حالتی اولین صفحه در لیست Application ها را به نمایش میگذارد.
سه آیکون اصلی حاضر در زیر صفحه نمایش در Home Screen در این قسمت نیز به همان صورت قبل حضور دارند. به هنگام دانلود برنامههای جدید از اینترنت بصورت اتوماتیک آیکون برنامه به انتهای لیست Application ها افزوده میشود. این آیکون در ابتدا کاملا تیره رنگ بوده اما با ادامه دانلود و سپس پروسه نصب، با گرافیک جذاب و فوق العادهای همچون یک ظرف مایع اندک اندک از پائین به بالا پر رنگ شده و نصب میگردد. لمس آیکون برنامه جدید در حال دانلود منجر به Pause شدن پروسه دانلود و لمس دوباره آن این عملیات را مجددا Resume می کند.
تعداد برنامههای قابل نصب بروی سیستمعامل Bada که لیست آنها را از منوی Samsung Apps حاضر در گوشی میتوان مشاهده کرد بصورت روزافزون در حال افزایش است جائیکه سیاست بومی سازی سامسونگ در جهت استفاده از برنامهنویسان داخلی کشور و تشویق فعالان این بازار به نوشتن برنامههای متناسب در این رده، زمینه را برای رشد بیش از پیش Application های متعدد کاملا مهیا نموده است. یکی دیگر از مواردی که به روند نوشتن برنامههای متعدد در این زمینه سرعت بخشیده است ارائه سریع SDK سیستمعامل پس از اولین معرفی آن به بازار است که با دسترسی به کدهای اصلی برنامه نوشتن Application های مختلف برای آن از سوی برنامهنویسان به امر سادهای بدل شده است. از نکات جالب برای کاربران داخلی در این زمینه راه اندازی وبسایتی فارسی برای آشنائی با سورس سیستم عامل Bada و فراهم کردن شرایط برای نوشتن برنامه های جدید و کسب درآمد از طریق فروش برنامه های جدیدا نوشته شده از سوی سامسونگ برای کاربران داخلی است.
امکان تغییر کلی ظاهر منوهای سیستمعامل با کمک Theme های متعدد قابل دانلود برای Bada وجود دارد. Theme پیش فرض استفاده شده در اولین Bada یعنی گوشی S8500 Wave نمونهای با پسزمینه مشکی ست که ظاهرا بهعلت صفحه نمایش SuperAMOLED این مدل که هنگام نمایش رنگ مشکی مصرف انرژی بسیار کمتری دارد، انتخاب شده است.
یکی از مشخصات اصلی سیستمعاملهای موبایلی که بهعنوان معیار معتبری جهت میزان موفقیت هر اینترفیس قلمداد میشود، نحوه اجرا و پشتیبانی از قابلیت Multitasking یا اجرای همزمان چندین برنامه بدون تاثیر گذاری بر روی سرعت سایر برنامه ها است، قابلیتی که در Bada OS نیز با توجه به میزان حافظه RAM در اختیار سیستمعامل بصورت کاملا بی نقصی اجرا می شود. فشردن و نگه داشتن کلید مرکزی Home منجر به احضار Task Manager گوشی می شود که توسط آن میتوان به راحتی لیست برنامههای در حال اجرا را مشاهده کرده و بهصورت دلخواه میان آنها سوئیچ نمود یا برنامهای را از میان آنها کاملا بست. نکته ظریف در این قسمت، نبود کلید back برای Minimize کردن برنامههای حاضر در گوشی است که عملا راه دیگری بهجز فشردن کلید Home برای انتقال برنامه به پسزمینه و عدم استفاده از کلید End برای بستن آن باقی نمیگذارد.
پخشکننده موسیقی استفاده شده در سیستمعامل Bada علاوه بر ظاهر جذاب و حرفهای از عملکرد کاملا مناسب و راضی کنندهای نیز برخوردار است. در صفحه اصلی پخش موسیقی تنها سه کنترلر اصلی آهنگ همراه با جلد آلبوم و اطلاعات آهنگ در حال پخش به نمایش در میآید و سایر کنترلرها به منوهای داخلی این قسمت منتقل شدهاند جائیکه Playlist های اتوماتیک و افکتهای صوتی و اکولایزرهای این قسمت از جمله مهمترین نکات قابل اشاره به شمار میروند.
مرورگر اینترنتی استفاده شده در Bada نمونه ای اختصاصی مبتنی بر Samsung Dolfin Browser 2.0 است که از موتور قدرتمند Webkit بهره می برد. کنترلرهای اصلی مرورگر در حالت پایه نمایش داده نمیشوند و برای دسترسی به آنها میبایست نخست صفحه نمایش را لمس نمود و سپس بروی فلش رو به بالای ظاهر شده در زیر صفحه نمایش کلیک کرد. تعداد تبهای قابل استفاده در این مرورگر به شش عدد محدود شده که از آن میان نیز یک Tab برای Download manager مرورگر رزرو شده است که بدین ترتیب تنها پنج تب در اختیار کاربر قرار می گیرد. امکان Pinch to Zoom برای بزرگ نمائی دو انگشتی تصویر، پشتیبانی از Flash و سرعت قابل قبول در گشودن صفحات اینترنتی از دیگر مشخصات این مرورگر به حساب میآیند.
سیستمعامل Bada OS تلاش قابل تقدیری از سوی شرکت معتبر سامسونگ در جهت تغییر دیدگاههای سنتی کاربران در رابطه با اسمارت فون هایی است که با دارا بودن قیمت های بسیار بالا از کاربری بسیار مشکل و پیچیده ای نیز برخوردارند. گوشی های فعلی دارای سیستمعامل جدید Bada OS شامل شش مدل S8500 Wave، S8530 Wave II، S5250 Wave525، S7230E Wave723، S5330 Wave533 و بالاخره S5750 Wave575 می گردد که بهجز مدل آخر، همگی آنها در بازارهای داخلی نیز حضور فعالی دارند.
منبع : بررسی کامل Bada OS، سیستم عامل متفاوت سامسونگ - وبلاگینا
سایت بادا در ایران : www.badaos.ir