تاریخچه روانشناسی سرشار از آزمایشهای جالبی است که طرز فکر ما را نسبت به خودمان و رفتار انسان تغییر دادهاند. برخی از معروفترین آزمایشهای روانشناسی به قرار زیرند:
1-آزمایش شرطیسازی کلاسیک پاولوف
امروزه مفهوم شرطیسازی کلاسیک توسط هر دانشجوی تازه وارد روانشناسی مورد مطالعه قرار میگیرد امّا جالب است بدانید که فردی که برای نخستین بار به این پدیده پی برد اصلاً یک روانشناس نبود.
2-آزمایش همنوایی اَش
پژوهشگران از مدّتها قبل علاقهمند بودهاند که دریابند افراد تا چه میزان از هنجارهای اجتماعی پیروی میکنند یا در مقابل آنها مقاومت میکنند. سولومون اَش، روانشناس، در طول دهه 1950 از طریق یکسری آزمایش، قدرت همنوایی در گروههای انسانی را نشان داد.
3-آزمایش هارلو بر روی میمونها
هری هارلو، روانشناس، از طریق یکسری آزمایش بحث برانگیز که در دهه 1960 انجام داد، تاثیرات قدرتمند عشق بر روی رشد طبیعی را نشان داد. هارلو با نشان دادن تاثیرات ویرانگر محرومیت عاطفی بر روی میمونهای جوان، اهمیت عشق را برای رشد سالم دوران کودکی آشکار ساخت. آزمایشهای او هر چند غالباً غیراخلاقی و بیرحمانه بودهاند امّا حقایق بنیادیای را آشکار نمودهاند که تاثیر عمیقی بر درک ما از رشد کودک داشتهاند.
4-آزمایش فرمانبرداری میلگرام
در آزمایش میلگرام، از شرکتکنندگان خواسته میشد که به یک «یادگیرنده» هنگامی که پاسخ نادرست میداد شوک الکترویکی وارد کنند. در واقع، یادگیرنده همدست آزمایش کنندگان بود و وانمود میکرد که به او شوک وارد شده است. هدف آزمایش این بود که نشان دهد مردم در اطاعت از فرمانهای یک فرد مقتدر تا چه حد پیش میروند. میلگرام دریافت که 65 درصد شرکتکنندگان مایل بودند حداکثر میزان شوک را بر یادگیرنده وارد کنند، علیرغم این که میدیدند او در عذاب جدّی و حتی بیهوشی قرار میگیرد.
5-آزمایش زندان استنفورد
آزمایش معروف فیلیپ زیمباردو، دانشجویان معمولی را در نقش زندانی و زندانبان قرار میداد. با وجودی که قرار بود آزمایش دو هفته به طول بینجامد، پس از شش روز متوقف شد زیرا زندانبانان، پرخاشگر شده بودند و زندانیان نیز علائم استرس و اضطراب شدید از خود نشان میدادند.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روانیار
منبع