آسمان هر روز قد می کشد





در قرآن می خوانیم:
وَالسَّمَاءَ بَنَینَاهَا بِأَیدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ(ذاریات/47)
و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم، و همواره آن را وسعت می‌بخشیم!

آیه یاد شده یکی از نمونه های اعجاز علمی قرآن به شمار می رود که با پیشرفت های علم نجوم، تا حدودی از ابعاد اعجازگر آن پرده برداشته شده است.
در اینکه منظور از (انا لموسعون ) (ما پیوسته وسعت مى بخشیم ) در اینجا چیست ؟ در میان مفسران گفتگو است : بعضى آن را به معنى توسعه رزق از سوى خدا بر بندگان از طریق نزول باران دانسته اند، و بعضى آنرا به معنى گسترش رزق از هر نظر مى دانند، و بعضى نیز آن را به معنى غنى و بى نیازى خداوند تفسیر کرده اند، چرا که خزائن او آنقدر گسترده است که با اعطاء رزق به خلایق هرگز پایان نمى پذیرد و کم نمى شود.
ولى با توجه به مساله آفرینش آسمانها در جمله قبل و با توجه به کشفیات اخیر دانشمندان در مساله (گسترش جهان ) که از طریق مشاهدات حسى نیز تایید شده است معنى لطیفترى براى آیه مى توان یافت و آن اینکه خداوند آسمانها را آفریده و دائما گسترش مى دهد.




علم امروز مى گوید: نه تنها کره زمین ، بر اثر جذب مواد آسمانى تدریجا فربه و سنگینتر مى شود، بلکه آسمانها نیز در گسترشند، یعنى ستارگانى که در یک کهکشان قرار دارند به سرعت از مرکز کهکشان دور مى شوند، حتى سرعت این گسترش را در بسیارى از مواقع اندازه گیرى کرده اند.



در کتاب (مرزهاى نجوم ) نوشته (فردهویل ) مى خوانیم :
"تندترین سرعت عقب نشینى کرات که تاکنون اندازه گیرى شده نزدیک به 66 هزار کیلومتر در ثانیه است !، کهکشانهاى دورتر در نظر ما به اندازه اى کم نورند که اندازه گیرى سرعت آنها به سبب عدم نور کافى دشوار است ، تصویرهائى که از آسمان برداشته شده آشکارا این کشف مهم را نشان مى دهد که فاصله این کهکشانها بسیار سریعتر از کهکشانهاى نزدیک افزایش مى یابد".
نامبرده سپس به بررسى این سرعت در کهکشانهاى (ابر سنبله ) و (اکلیل ) و (شجاع ) و غیر آن پرداخته و بعد از محاسبه ، سرعتهاى عجیب و سرسام آورى را در این ارائه مى دهد.

چند جمله هم در این زمینه از آقاى (جان الدر) بشنوید او مى گوید:
"جدیدترین و دقیقترین اندازه گیریها در طول امواجى که از ستارگان پخش مى شود پرده از روى یک حقیقت عجیب و حیرت آور برداشته ، یعنى نشان داده است مجموعه ستارگانى که جهان از آنها تشکیل مى یابد پیوسته با سرعتى زیاد از یک مرکز دور مى شوند، و هر قدر فاصله آنها از این مرکز بیشتر باشد بر سرعت سیر آنها افزوده مى گردد، مثل این است که زمانى کلیه ستارگان در این مرکز مجتمع بوده اند، و بعد از آن از هم پاشیده ، و مجموعه ستارگان بزرگى از آنها جدا و به سرعت به هر طرف روانه مى شوند"!
دانشمندان از این موضوع چنین استفاده کرده اند که جهان داراى نقطه شروعى بوده است .

(ژرژگاموف ) در کتاب (آفرینش جهان ) در این زمینه چنین مى گوید:
"فضاى جهان که از میلیاردها کهکشان تشکیل یافته در یک حالت انبساط سریع است ، حقیقت این است که جهان ما در حال سکون نیست ، بلکه انبساط آن مسلم است .


پى بردن به اینکه جهان ما در حال انبساط است کلید اصلى را براى گنجینه معماى جهانشناسى مهیا مى کند، زیرا اگر اکنون جهان در حال انبساط باشد لازم مى آید که زمانى در حال انقباض بسیار شدیدى بوده است !.
تنها دانشمندان فوق نیستند که به این حقیقت اعتراف کرده اند، افراد دیگرى نیز این معنى را در نوشته هاى خود آورده اند که نقل کلمات آنها به درازا مى کشد.
جالب توجه اینکه تعبیر به (انا لموسعون ) (ما گسترش دهندگانیم ) با استفاده از جمله اسمیه و اسم فاعل دلیل بر تداوم این موضوع است و نشان مى دهد که این گسترش همواره وجود داشته ، و همچنان ادامه دارد، و این درست همان چیزى است که امروز به آن رسیده اند که تمام کرات آسمانى و کهکشانها در آغاز در مرکز واحدى جمع بوده (با وزن مخصوص فوق العاده سنگین ) سپس انفجار عظیم و بى نهایت وحشتناکى در آن رخ داده ، و به دنبال آن اجزاى جهان متلاشى شده ، و به صورت کرات درآمده ، و به سرعت در حالت عقب نشینى و توسعه است .
اما در مورد خلقت زمین و تعبیر به (ماهدون ) تعبیر لطیفى است که نشان مى دهد خداوند زمین را با تمام وسائل استراحت براى زندگى انسانها (ممهد) و آماده ساخته است ، زیرا (ماهد) از ماده (مهد) به معنى گاهواره و یا هر محلى است که براى استراحت آماده مى کنند، چنین محلى باید آرام ، مطمئن ، محفوظ و گرم و نرم باشد و تمام این شرائط در کره زمین حاصل است .


به فرمان الهى از یکسو سنگها نرم و تبدیل به خاک شده ، و از سوى دیگر صلابت کوهها و پوسته سخت زمین آنرا در برابر فشار جزر و مد مقاوم ساخته ، از سوى سوم قشر هوائى که گرداگرد آنرا فرا گرفته ، هم حرارت خورشید را در خود نگه مى دارد، و همچون لحاف بزرگى بر این بستر گسترده افتاده ، و هم سپر نیرومندى است در برابر هجوم سنگهاى آسمانى که آنها را به محض ‍ ورود به قلمرو زمین آتش زده ، خاکستر مى کند.
و به این ترتیب تمام شرائط آسایش از سوى خداوند براى پذیرائى از انسان که میهمان خدا در این کره خاکى است فراهم شده است .


منبع: تفسیر نمونه، ذیل آیه 47 سوره ذاریات
تنظیم: شکوری_گروه دین و اندیشه تبیان