میگرن یکی از علل بسیار شایع و شاید شایعترین علت سردرد مکرر است. میگرن از کلمه همی کرانیا”Hemicrania” گرفته شده که به معنی یک طرف سر است، اگر چه بعضی سردردها می‌توانند همه جای سر را هم در گیر کنند.
 درد میگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار یک طرفه است که گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می‌شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند.

شیوع میگرن :
۱۰ درصد کل جمعیت جهان به میگرن مبتلا می‌باشند. سردردهای میگرنی معمولاًدر سن بلوغ شروع می‌شود و در سن بالای ۵۰سال از بین می رود. بیماری میگرن در زنان شایع‌تر است. در اکثر مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی وجود دارد.


مراحل میگرن :
حمله‌ های میگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخر هفته شروع می‌شود و هر حمله ۴ ساعت تا ۷۲ ساعت به طول می انجامد. حمله ها در هر ماه بین یک تا سه بار تکرار می‌شود.

علت اصلی ایجاد میگرن تنگ شدن گذاری عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال می شود.
در مرحله انقباض عروق مشکلات بینایی، بی حسی، ضعف و کرحتی در اندام، وجود صدا در گوش، سرد شدن دست و پا و گرم شدن پیشانی بروز می‌کند. این مرحله کمتر از یک ساعت طول می کشد.
در مرحله گشاد شدن عروق، دردهای ضربان دارکنار سر، تهوع، کاهش اشتها، حساسیت به نور و صدا ایجاد می‌شود. این مرحله حدود ۲ ساعت تا حد اکثر ۳ روز طول می کشد.
بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از دارو های خود استفاده کنید و با پرهیزهای لازم شدت آن را کاهش دهید.


عوامل مستعد ساز میگرن :
×تغییرات هورمونی روی میگرن موثر است و عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری معمولاً با عث بدتر شدن میگرن می‌شود.
× دارو ها: از جمله داروهای ضد فشار خون، بلاک کننده‌های گیرنده H2، گشاد کننده های عروقی
× تغییر در الگوی خواب: بی خوابی های شبانه، کار کردن بیش از حد و دیر خوابیدن در شب می‌تواند باعث بروز حملات شود.
× خوردن غذای ناکافی: نخوردن یک وعده غذا یا کم غدا خوردن یا خوردن غذای شیرین می‌تواند منجر به حملات میگرن شود .
× عوامل غذایی: بعضی غذا های خاص باعث شروع حمله میگرن می‌شوند از جمله:
انواع کنسرو و غذاهای یخی حاوی گلوتامات
ترکیبات حاوی آمین که آغازگر انقباض عروق مغزی هستند: مشروبات الکلی، پنیر مانده، میوه و سبزیهای کال و فاسد، خوراک کلم، سوسیس های تخمیری، گوشت مانده، کاکائو، شکلات ، مرکباتی مثل لیمو، پرتقال، گریپ فروت، نارنگی
منابع غذایی حاوی مس از جمله آجیل، شکلات، جوانه گندم و صدف خوراکی
کافئین: زیاد مصرف کردن یا کاهش کافئین در بدن در تشدید میگرن موثر است. همچنین ترک ناگهانی مصرف چای و قهوه که هر دو کافئین دارند ممکن است در برخی اشخاص زمینه ساز بروز میگرن باشد.
مواد غذایی حاوی نیتریت: سوسیس، گوشت نمک سود
مواد غذایی چرب و سرخ شده
بیشترین غذا هایی که باعث سردرد می‌شوند عبارتند از: شکلات، پنیر، میوه های ترش و فلفل

× درد سر و گردن، مشکلات دندان ها و مفاصل فک می‌تواند باعث تشدید میگرن شود.
× استرس و فشار عصبی: یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه تنها خود استرس بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می‌تواند باعث ایجاد حمله میگرن شود.

×سایر عوامل شروع کننده: صداهای بلند، نورهای شدید و درخشان، بوهای شدید، بوی سیگار یا عطر،تغییرات آب و هوا، محیط آلوده و اتاقهای شلوغ و دم کرده و ورزش سنگین می‌توانند در افراد حساس باعث شروع حملات میگرنی شوند.

راههای پیشگیری از بروز حملات میگرن :
در افراد میگرنی شناسایی عواملی که باعث شروع یا تشدید حمله میگرن می‌شود و پرهیز از این عوامل می‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود.

اگر شبها شام زود می‌خورید و وقتی صبحها از خواب بلند می‌شوید دچار حملات میگرن می‌شوید احتمالاً به علت گرسنگی است بنابراین سعی کنید شبها قبل از خواب غذای مختصری بخورید تا صبح با گرسنگی از خواب بلند نشوید.

اگر حملات میگرن شما به طور منظم در ساعات نزدیک ظهر یا عصر رخ می‌دهند احتمالاً به علت گرسنگی است. بنابراین سعی کنید با خوردن وعده های کوچک غذایی در بین وعده‌های اصلی از گرسنه شدنتان جلوگیری کنید.

خوردن غذاهای مفید می‌تواند از حملات میگرن پیشگیری کند از جمله:
غذاهای کم چرب و غنی از پروتئین: مرغ، خروس، بوقلمون
غذا های پروتئین دار نظیر تخم مرغ، گوشت گاو، حبوبات باید در هر وعده غذایی گنجانیده شود. کمبود میزان قند خون از جمله عوامل میگرن است. مصرف غذاهای پروتئینی از نوسان میزان قند خون پیشگیری می‌کند.
مصرف میان وعده های حاوی پروتئین نیز برای پیشگیری از نوسان میزان قند خون مفید است. سیب، گیلاس، زرد آلو، انگور میوه هایی هستند که مصرف آنها موجب تنظیم قند خون می‌شوند. این میوه ها میان وعده های غذایی بسیار خوبی برای حفظ و کنترل قند خون هستند.
حلیم جو، نان چاودار و حبوباتی نظیر لوبیا، عدس، نخود همگی دارای فیبرهای محلول بوده و به تثبیت قند خون کمک می کنند.

درمان دارویی :
شناسایی نشانه های شروع سردرد می‌تواند بسیار مفید باشد و با پرهیز از عوامل شروع کننده میگرن می‌توان از بروز حمله جلوگیری کرد.
همیشه چند قرص استامینوفن یا آسپرین همراه داشته باشید تا در صورتی که فکر می‌کنید حملات شروع خواهد شد آنها را هرچه سریعتر مصرف کنید. اهمیت زیادی دارد که قرصها هرچه زودتر خورده شوند تا اثر بیشتری داشته باشند. بعد از بروز حمله میگرنی از فعالیت معده کاسته می‌شود بنابراین در جذب قرصهایی که آن هنگام خورده می‌شود اختلال ایجاد شده و این داروها به خوبی جذب نمی‌شوند.
به هر حال در مواردی که سردرد میگرنی شدید است و فعالیت روزانه را مختل می‌کند می‌توان با استفاده از مسکن های معمولی یا داروهای خاص سردرد را کنترل کرد.
البته لازم به ذکر است که در صورتی که حملات میگرن مکرراً اتفاق بیافتد و فرد ناچار باشد در هفته بیش از ۲- ۳ بار از مسکن استفاده کند به داروی مسکن وابسته می‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در این افراد لازم است داروهای خاص (تحت نظر پزشک) به طور مرتب مصرف شود تا فراوانی حملات میگرنی کاهش پیدا کند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهای مسکن استفاده کند.