برای خودتان یک Hackintosh بدون محدودیت های سخت افزاری Macintosh های اپل بسازید
برای تعداد بسیار زیادی از ما ایرانی ها محصولات اپل و خصوصا کامپیوترهایش که به مکینتاش معروف هستند ناشناخته اند، با توجه به تحریم های موجود و مشکلات بازار سخت افزار این نوع کامپیوترها در بازار کامپیوتر ایران خیلی کم یافت میشود مثلا خود بنده تنها جایی که تا به حال توی عمرم موفق به زیارت محصولات کامپیوتری اپل شدم (منظورم MacBook یا مثلا Mac-Mini است نه iPod) مجتمع از ما بهتران پایتخت بوده است و بس، قیمت این نوع محصولات اپل در خود اروپا و امریکا هم گران است چه برسد برای ما ایرانی هایی که به ریال درآمد داریم و بایستی به دلار کامپیوتر بخریم و از طرفی وسوسه ی اینکه یک سیستم قدرتمند اپل داشته باشی آنهم با سیستم عامل دلربای OS X از نوع Leopard همیشه با آدم همراهی می کند.
تا همین یکی دو سال پیش نصب OS X سیستم عامل منحصر به فرد و زیبای اپل بر روی PC تقریبا غیر ممکن بود البته عده یی از گیک ها و هکرها راه هایی پیدا کرده بودند اما نتیجه ی کار مطلوب نبود، از سال 2006 که اپل برای اولین بار در سیاست هایش تجدید نظر کرد و به جای CPU های IBM محصولاتش را با CPU های اینتل عرضه کرد شرایط متفاوت شد، با این حرکت اپل عملا راه را برای اجرای سیستم عامل این کمپانی بر روی سخت افزارهایی غیر از سخت افزارهای ارائه شده توسط خودش باز نمود، در همین حین انجمنی هکری به راه افتاد با عنوان كد - لینک:
OSx86 Project | InsanelyMac
OSx86 که هدف اصلی شان همین بود. از زمان شروع فعالیت انجمن مذکورد این انجمن همه ی سعی و تلاشش را کرده است تا افرادی مثل من و شما از قید محدودیت های اپل خلاص شویم و بتوانیم سیستم عامل این کمپانی را بر روی سخت افزارها و PC های دلخواه خود اجرا کنیم و این قضیه دقیقا موضوع بحث ما در ادامه است، یعنی در ادامه می خواهیم خودمان به جای مکینتاش های اپل یک سیستم (PC) قدرتمند که توانایی هایش مشابه محصولات اپل است و رویش Leopard به خوبی و با حداکثر قدرت اجرا میشود را با مبلغی در حدود 850 تا 900 هزار تومان جمع آوری کنیم (این هزینه یی است که برای کیس و محتویاتش باید بپردازید) و به این سیستم میگوئیم Hackintosh (هکینتاش بر وزن مکینتاش! ناسلامتی داریم شاهکار اپل را هک میکنیم) و البته کلا وقتی شما PC را به OS X مجهز کنید دیگر نامش PC نیست بلکه هکینتاش است.
در حال حاضر ارزان ترین محصول اپل در بازار Mac Mini است که قیمتش در بازارهای جهانی حدود 600 دلار است و در بازار ایران هم با محاسبه ی تعرفه های گمرکی و غیره ظاهرا بالای 900 هزار تومان است (البته این قیمت را با اطمینان نمی توانم بگویم شاید بیشتر یا کمتر باشد چون مرجع من برای کسب قیمت اینجا بوده است نه یک فعال بازار). سخت افزارهای اصلی Mac Mini عبارتند از: یک پردازنده ی 1.83GHz، یک رم یک گیگا بایتی، هارد دیسک 80 گیگابایتی و... . اما هکینتاش ما از چه سخت افزارهایی استفاده خواهد کرد؟! پردازنده یی که در نظر داریم برای این PC استفاده کنیم 2.2 گیگا هرتزی است، 4 گیگا بایت رم و یک هارد دیسک 500 گیگابایت که در مجموع بر خلاف محصولات اپل این سخت افزارها در آینده هم به راحتی قابل ارتقا هستند و شما مجبور نیستید دوباره یک محصول جدید این کمپانی را بخرید و این تازه علاوه بر مزایای اقتصادی اش یک از مزایای داشتن یک هکینتاش است.
سوار کردن قطعات و هک کردن سیستم عامل و غیره نیازمند وقت است و اصلا کار افراد کم حوصله نیست، کلا این یک مقاله برای کاربران عادی نیست و توصیه میکنم اگر اصول پایه جمع آوری یک کامپیوتر و همینطور محصولات اپل را نمی دانید و یا نمی دانید مقاله یی که در زیر آورده شده است به چه درد می خورد با خواندن آن وقت خود را هدر ندهید.
سخت افزار
آنچه در اینجا برای سخت افزارهای مورد نیاز هکینتاش مطرح می شود فقط یک نمونه است اگر شما خودتان با سخت افزارها آشنایی دارید (ایضا پیش نیازهای سخت افزاری برای اجرای Leopard) و توان مالی بیشتری دارید می توانید قطعات را قدرتمند تر انتخاب کنید، هر چند که سخت افزارهایی که در ادامه معرفی شده اند مطمئن باشید Leopard را به خوبی و با تمام قدرت اجرا خواهند کرد و البته خیلی از ما هرگز حاضر نیستیم چنین بودجه یی را صرف خرید PC کنیم یا اصلا توانایی اش را نداریم.
برای هکینتاش به یک پردازنده 2.2 گیگاهرتزی Intel Core 2 Duo (چون در بازار سخت افزار ایران این پردازنده ها را از روی مدل می شناسند مدل E4500 منظور ما است در این مورد من از یکی از دوستان فعال بازار سئوال کردم و ایشان گفتند E4500 کمی نایاب است و E6550 که 2.3 گیگا هرتزی است را می توان جایگزین کرد قیمتش هم حدود 170 هزار تومان است اما اگر بگردید مسلما E4500 را هم می توان پیدا کرد)، مادربرد ASUS P5W DH Deluxe (قیمتش حدود 180 تا 190 هزار تومان است)، کارت گرافیک GeForce 7300GT (این مدل مشابه همان مدلی است که به صورت پیش فرض بر روی Mac Pro ها نصب شده است و بر حسب نوع چیپ ست و مقدار حافظه و کارخانه ی تولید کننده قیمتها متفاوت است ولی معمولا نوع خوبش قیمتش از 100 هزار تومان به بالا است)، یک هارد دیسک 500 گیگابایتی (هارددیسک را میتوانید مکستور 500 گیگا بایتی تهیه کنید قیمتش حدودا 130 تا 140 هزار تومان است یا یک سامسونگ 300 و خورده ای گیگابایتی که چیزی حدود 70 تا 80 هزار تومان است)، یک عدد DVD-RW (دی وی دی رایتر ها بر حسب نوع و برند شان قیمت هایی از 30 و چند هزار تومان تا 70 الی 80 هزار تومان دارند ولی یک دی وی دی رایتر معمولی 40 هزار تومانی کار ما کاربرهای عادی را به راحتی راه می اندازد) 4 عدد رم یک گیگا بایتی (در مورد رم نیاز به توضیح نمی بینم کافی است در بازار کمی گشت و گذار کنید) و البته کیس و پاور و فن اضافه مناسب نیاز دارید، این لیست کامل سخت افزارهای پیشنهادی است كد - لینک:
Newegg.com - Once You Know, You Newegg
با ذکر اطلاعات و مدلهای دقیقشان و همینطور قیمت شان در بازار های غیر ایرانی و مواردی مثل ماوس و کیبورد، مانیتور و غیره... انتخابش با خودتان است و من نیازی به بحث در اینباره نمی بینم. آنچه که توصیه میکنم در این لیست تغییر ندهید مادربرد است، چون این مادربرد با قابلیت هایی که دارد به ما کمک قابل توجهی در نسب Leopard خواهد کرد، سایر قطعات را می توانید با کمی مطالعه و داشتن اطلاعات فنی تغییر دهید ولی خوب شوخی، شوخی، با مادربرد داستان ما هم شوخی؟!
مونتاژ
مسلما اگر تا اینجای مقاله آمده اید آنقدر اطلاعات و توانایی دارید که خودتان بتوانید یک PC را مونتاژ کنید، اگر هم نه با کمی جستجو می توانید بیش از صدها مقاله ی آنلاین و همینطور e-book در رابطه با مونتاژ PC پیدا کنید، اگر حوصله ی جستجو هم ندارید که خوب دیگر شرمنده منتظر مقاله های من در روزهای نزدیک یا شاید هم سالهای دور بمانید :-)!!
اما بعد از مونتاژ احتمالا حاصل کارتان یک چیزی شبیه به تصویر زیر خواهد بود در اینجا یک کیبورد و یک مانیتور به سیستم وصل میکنیم آن را به برق میزنیم و روشن می کنیم، بعد اگر توانستیم BIOS سیستم را بالا بیاوریم (با فشار دادن کلید Del) که آماده ایم وارد مرحله ی بعدی بشویم اگر نه که خوب حتما یک جایی در مونتاژ اشتباه کرده ایم یا قطعه ای مشکل دارد و بایستی عیب یابی کنیم.
نصب اولیه
برای اینکه هکینتاش شما آماده شود، ابتدا بایستی کمی BIOS مادربردتان را دستکاری کنید دوم اینکه بایستی DVD لئوپارد را کمی وصله یا اصطلاحا پچ کنید تا بتوانید آن را بر روی هکینتاش نصب و اجرا نمائید.
دستکاری BIOS: خوب آماده اید کمی تفریح کنیم و لذت ببریم؟! پس برای اینکار اول به سایت دانلود ASUS بروید و آخرین نسخه ی BIOS مادربرد را دانلود کنید، بعد از اینکه دانلود تمام شد فایلهای را روی یک USB درایو منتقل کنید و بعد از آن هکینتاش را روشن کنید و وارد BIOS شوید. بعد از اینکه وارد BIOS شدید از بین تب های موجود به تب Tools بروید و گزینه ی EZ Flash2 را انتخاب کنید و Enter را فشار دهید، حالا با انتخاب درایو مناسب فلش درایوتان را به BIOS معرفی کنید و بعد فایلی را که دانلود کردید را آدرس دهی کنید و نصب نمائید. وقتی BIOS به صورت کامل آپدیت شد هکینتاش بایستی به صورت خود به خود restart شود.
حالا بعد از به روز رسانی BIOS بایستی یک سری تنظیمات دیگر انجام دهیم، اگر هارد درایو را و دی وی دی رایتر را درست مونتاژ کرده باشید بایستی آنها را در قسمت مربوط به درایو ها در BIOS بتوانید ببینید، مثلا اگر من کابل اتصال هارد به مادربرد را به کانکتور قرمز رنگ SATA با عنوان SATA1 که در کنارش روی مادربرد هک شده است وصل کرده باشم و بعد کابل اتصال دی وی دی رایتر را به یکی دیگر از پورت های SATA به عنوان مثال SATA4 متصل کرده باشم بایستی هارد دیسک را در این قسمت با عنوان Third IDE Master و دی وی دی رام را با عنوان Fourth IDE Slave بتوانم ببینم (نگران این هم نباشید که هارد دیسک تان به عنوان Primary IDE Master لیست نشده است). حالا در همین قسمت بر روی IDE Configuration بروید و بعد کلید Enter را بزنید.
در قسمت IDE config بایستی گزینه ی Configure SATA As را برابر با AHCI قرار دهید، بعد از اینکه اینکار را کردید یکبار Escape را میزند تا به صفحه ی اصلی BIOS بروید و یک راست میروید سراغ تب Advanced در این قسمت هم به بخش Onboard Devices Configuration میروید و سپس JMicron SATA / PATA Controller را غیر فعال می نمائید. بعد از همه ی اینکار ها حالا سراغ تب Boot میروید و در قسمت Boot Device Priority دی وی دی درایو را به عنوان اولین گزینه و هار دیسک را به عنوان دومین گزینه ی پیش فرض Set می کنید.
خوب کارمان با BIOS تمام است، حالا باید برویم سراغ پچ کردن دی وی دی Leopard برای نصب بر روی هکینتاش.
پچ کردن Leopard برای نصب بر روی هکینتاش: اول اینکه ما در ولایت خودمان Leopard از کجا گیر بیاوریم؟ آن هم از نوع پچ شده که بتوانیم آن را روی هکینتاش نصب کنیم! یکی از بهترین راه ها دانلود یک نسخه ی Patch شده است آنهم از بیت تورنت (کافی است کمی از زیر و بم بیت تورنت و جستجو در آن مطلع باشید تا بتوانید نسخه ی مورد نیاز را پیدا کنید و دانلود کنید) راه حل دوم اینکه یک نسخه ی عادی از بیت تورنت دانلود کنید و بعد بخواهید پچش کنید یا توی فوروم های ایرانی بگردید یک فرد خورده گیر بیارید و ازش یک Leopard پچ شده بگیرید یا بروید سراغ برخی از فروشندگان معروف نرم افزار مثل آبی کامپیوتر توی پاساژ هدیه در فاطمی (مطمئن نیستم که داشته باشند ولی اگر نداشته باشند هم می توانید سفارش دهید برای شما گیر بیاورند).
حالا اگر Leopard پچ شده را گیر آوردید که خوش به حالتان این مرحله را بی خیال شوید اگر نه بایستی یک نسخه از Leopard را خودتان پچ کنید. برای اینکه دیسک نصب Leopard را پچ کنید یک Mac (بله اینجا به یک مکینتاش احتیاج هست و برای همین توصیه میکنم حتما یک نسخه ی Patch شده گیر بیاورید) و همینطور یک image از دیسک نصب کننده ی Leopard احتیاج دارید. image از دیسک نصب کننده ی Leopard را میتوان به دو روش به دست آورد اول اینکه Image رو باز هم از بیت تورنت دانلود کنید یا اینکه یک نسخه از Leopard بخرید و یک image از آن را بر روی هارد دیسکتان تهیه کنید. روش دوم برای من و شمایی که در ایران هستیم کمی غیر ممکن هستش و بهتر از روش اول وارد عمل بشویم (که البته روش اول هم خودش کلی دردسر دارد) بنابراین ما به یک image از Leopard روی یک مکینتاش احتیاج داریم تا بتوانیم آن را پچ کنیم و آماده ی نصب روی هکینتاش کنیم، این image حتما باید با نام osx-leopard105.dmg باشد(از بیت تورنت هم باید image را با همین نام بیابید) ولا غیر و اگر غیر از این نامگذاری شده باشد در ادامه مشکل ساز می شود وقتی image تهیه شده آن را روی بایستی روی دسکتاپ Mac بگذارید.
حالا شما احتیاج به فایلهای پچ دارید که آنها را می توانید از چندین سورس در این صفحه در زیر عبارت FILES FOR THIS GUIDE دانلود نمائید. بعد از اینکه فایلهای پچ با فرمت زیپ را دانلود نمودید آنها بر روی دسکتاپ آنزیپ کنید. (این پچ ها باید حاوی دو فایل و سه فولدر می باشند)
فایل 9a581-patch.sh را در یک ویرایشگر متن باز نمائید و در ادیتور مذکور در بالای فایل "XXX" را با نام کاربری (username) فعلی میکنتاشی که با آن دارید کار می کنید عوض کنید (این یعنی اینکه عملکرد پچ شما به دکستاپ تان منتقل خواهد شد). برای مثال:
APDIR=/Users/reza/Desktop
DMG="/Users/reza/Desktop/osx-leopard105.dmg"
خوب حالا قصد داریم برویم سراغ فایل 9a581PostPatch.sh و آن را ویرایش کنیم، فایل مذکور را در یک ویرایشگر متن باز کنید و خطوط چهارم و پنجم از بالا را مطابق آنچه در زیر آورده شده است ویرایش نمائید:
PATCH="/Volumes/LeopardPatch/leopatch/" # path to the patched extensions
LEO="/Volumes/Leopard" # path to Leopard installation
هر دو فایل را ذخیره نمائید و ببندید و حالا وقتش رسیده که DVD لئوپارد را پچ نمائیم. یک ترمینال را باز کنید، و در آن دستور sudo -s را تایپ نمائید و بعد پسور admin را وارد کنید و عبارت cd Desktop را تایپ کنید نهایتا کلید Enter را فشار دهید،حالا می توانید پچ کردن را آغاز نمائید فقط فراموش نکنید برای پچ کردن به فضای خالی زیادی روی هارد دیسکتان نیاز دارید چیزی حدود 20 گیگابایت شاید هم بیشتر. برای شروع عملیات پچ در داخل ترمینال عبارت زیر را تایپ نمائید:
./9a581-patch.sh
بعد از تایپ این عبارت در ترمینال کلید Enter را بزنید. مراحل پچ از اینجا آغاز می شوند و البته این عملیات نسبتا زمان بار است، با یک MacBook Pro چیزی در حدود یک ساعت یا کمی بیشتر زمان نیاز دارد، اگر در طول عملیات پچ به مشکل بر خوردید بدانید به یقین روی هارد دیسکتان فضای خالی به اندزه کافی نداشته اید. زمانی که پچ کامل شود روی دسکتاپ یک فایل جدید با حجم حدودا 4,698,669,056 بایت و با نام Leo_Patched_DVD.iso پدید آمده است که بایستی این فایل image را بر روی یک DVD رایت نمائید.
در حین عملیات پچ تعدادی از فایل هایی که روی DVD اصلی لئوپارد وجود دارند و غیر ضروری هستند حذف شده اند بنابراین شما این فایل ISO که حجمش 4.3 گیگ است را می توانید روی یک DVD یک لایه نیز رایت کنید، حجم DVD اصلی لئوپارد چیزی حدود 7 گیگابایت می باشد. وقتی DVD پچ شده لئوپارد رایت شد و آماده شد بالاخره شما به مرحله نصب Leopard بر روی هکینتاش رسیده اید. اما قبل از اینکه نصب را شروع کنیم فقط یک کار کوچک دیگر مانده است، فایل های پچی که روی دسکتاپ آنزیپ نموده بودیم را رو روی یک درایو USB کپی نمائید، این فایلها بعدا در طول مراحل نصب لازم می شوند.
نصب
حالا میرویم سراغ هکینتاش و آن را روشن میکنیم، DVD پچ شده لئوپارد را در DVD رام میگذاریم و اجازه میدهیم بوت شود، در حین بوت شدن از شما سئوال خواهد شد "برای شروع نصب یکی از کلیدهای صفحه کلید را فشار دهید یا برای ورود به Options کلید F8 را فشار دهید" و خوب شما بایستی کلید F8 را فشار دهید :-).
با فشار دادن F8 شما :boot را در مقابل خود خواهید دید. عبارت:
-x -v
را تایپ کنید و بعد کلید Enter را بزنید. (سئوال نکنید چرا که خود من هم نمی دانم ولی این تنها راهی است که DVD نصب Leopard بوت می شود. استفاده نکردن از این option باعث می شود عملیات بوت کلا هنگ نماید) بعد از زدن Enter احتمالا مقدار زیادی متن بر روی مانیتور مشغول اسکرول کردن می شوند و حتی ممکن است در بین این متون چند تایی پیغام خطا هم ببینید اما نگران نباشید و بگذارید کار پیش برود. بعد از چند دقیقه رابط گرافیکی نصب Leopard در مقابل شما ظاهر خواهد شد.
درایو نصب را فرمت کنید: درست است که ما وارد مراحل نصب شدیم اما هنوز کارهایی هست که بایستی در اینجا انجام دهیم، قبل از هر چیزی بایستی هارد دیسک مان را فرمت نمائیم و آن را آماده پذیرش Leopard کنیم. بنابراین از منوبار بالای اسکرین به منوی Utilities بروید و بعد گزینه ی Disk Utility را انتخاب کنید. وقتی Disk Utility اجرا شد زمان فرمت کردن هارد درایو شما رسیده است، برای فرمت کردن:
1- ابتدا هارد درایو خودتان را در سایدبار سمت چپ انتخاب نمائید.
2- روی تب با عنوان Partition کلیک کنید.
3- بعد از آن Volume Scheme را برابر 1 partition قرار دهید، در زیر قسمت volume information مقابل Name تایپ کنید Leopard و در نهایت فرمت را برابر Mac OS Extended (Journaled) قرار دهید
4- نهایتا روی Options کلیک کنید و Master Boot Record را به عنوان partition scheme انتخاب نمائید.
نصب Leopard: این بخش ساده ترن بخش داستان ما است برای نصب Leopard کافیست پیغام هایی که روی صفحه نمایش ظاهر می شوند را دنبال کنید و پارتیشن جدیدی که برای نصب Leopard با همین نام ساختید را انتخاب نمائید. قبل از اینکه آخرین کلیک را روی کلید install بکنید روی Customize کلیک کنید و گزینه های Additional Fonts, Language Translations و X11 را از حالت انتخاب شده در بیاورید. حالا کلید Install را بزنید و برای خود یک فنجان چای یا قهوه بریزید، Leopard ظرف 10 دقیقه یا کمی بیشتر و کمتر نصب می شود و بعد از آن شما فقط یک مرحله تا ورود به Leopard و اجرای آن دارید. :-)
آخرین مرحله ی نصب:
زمانی که نصب کامل شد، کامپیوتر شما خود به خود Restart می شود. اما هنوز هم همه چیز برای بوت کردن و ورود به لئوپارد مهیا نیست، هنوز یک کار کوچک دیگر داریم بنابراین همان درایو USB که فایلهای پچ را بر رویش کپی کردید به سیستم بزنید و برای آخرین بار در حین بوت شدن مثل شروع نصب Leopard کلید F8 را بزنید و بعد در بوت Prompt مجددا عبارت
-v -x
را تایپ کنید و Enter را بزنید. زمانی که دیسک نصب به صورت مجدد بارگذاری شد، به Utilities در منو بار بروید و ترمینال را انتخاب کنید. در ترمینال دستورهای موجود در تصویر زیر را تایپ کنید و کلید Enter بزنید:
بعد از دادن این دستورات اگر سئوالی از شما شد به آن پاسخ yes بدهید و هر موقع که این مراحل به پایان برسد از شما خواسته می شود کامپیوتر خود را Restart کنید و بعد از اینکه آن را Restart نمودید بالاخره زمان ورود به لئوپارد و لذت بردن از هکینتاش است :-).
OSx86 بر روی هکینتاش شما
بگذارید کامپیوتر شما بعد از طی شدن مراحل بالا ریبوت شود، اما مطمئن باشید که DVD نصب Leopard در داخل DVD درایو است. چند لحظه ای طول میکشد و شمارش معکوس آغاز می شود و بعد از اندکی لئوپارد نصب شده روی کامپیوتر شما بالا می آید، تبریک دوست عزیز موفق شدید 
.
از این لحظه شما می توانید Leopard را روی یک PC همانطوری که بر روی یک Mac واقعی اجرا می شود اجرا نمائید، همه ی سخت افزارهای شما به خوبی کار خواهند کرد و می توانید از اینکه به سخت افزارهای اپل محدود نیستید لذت ببرید. حتی می توانید ببینید چگونه یک iPod مثل ارتباطی که با یک Mac برقرار میکند با PC شما ارتباط برقرار میکند. همه ی قابلیت های OS X حتی Time Machine نیز فعال خواهند بود و به خوبی کار خواهند کرد و در عین حال همه ی نرم افزارهای سازگار با Leopard را نیز می توانید استفاده کنید.
چند نکته: اول اینکه در طول این مقاله اشاره یی به مودم برای کاربران دایال آپ نشد، کسانی که ADSL یا وایرلس استفاده میکنند مشکلی نخواهند داشت ولی برای کاربران دایال آپ در ایران من تنها یک نوع مودم سراغ دارم که با هکینتاش جور در می آید آن هم مودم اکسترنال US Robotic است و تا خود امروز نه دیده ام و نه شنیده ام که مودم دایال آپ دیگری را بتوان با هکینتاش استفاده کرد.
اگر بر طبق راهنمای بالا برای مونتاژ هکینتاش و اجرای Leopard بر رویش پیش بروید مشکل خاصی نخواهید داشت و Leopard با همه قابلیت هایش در دسترس شما خواهد بود تنها مشکل این است که هر بار که سیستم را ریبوت میکنید برای دفعه بعدی بالا آمدنش بایستی DVD لئوپارد در درون DVD رام باشد، البته راه حل این مشکل در اینجا توضیح داده شده است ولی در حوصله من نبود که آن را هم به این مقاله بیافزایم. كد - لینک:
The OSx86 Scene Forums • View topic - [GUIDE] P5k3 Leopard Install
اگر فرصت و عمری باقی بود در روزهای آتی سعی میکنم یک مقایسه بین یک هکینتاش و یک مکینتاش واقعی داشته باشم تا ببینیم هکینتاش چقدر توانایی هایش نسبت به یک مکینتاش فرق دارد و هر یک در کجا به هم برتری دارند.
پ.ن1: حقوق معنوی این مقاله متعلق به آپدیت بلاگ است لطفا رعایت بفرمائید، (اصلا هم تمایلی ندارم آن را در نشریات چاپی ببینم!).
به نقل از آپدیت بلاگ
گردآونده:طه-Borna66
پاسخ با نقل قول
