»» آفات گیاهان زراعــــــــی !!

[Borna66]

كرم مفتولي ريشه Click beetle

Agriotes Lineatus

(Col.: Elateridae)



معرفی آفت

به گياهان مختلفي نظير سيب زميني، گندم، هويج، ذرت، كاهو، گوجه فرنگي، چغندرقند، توتون، تره فرنگي، جو و پنبه خسارت مي زند. لارو اين حشره از گياهچه هاييكه به تازگي از جوانه زدن بذر ايجاد شده اند تغذيه نموده و حشره كامل نيز از گردة گلها تغذيه مي نمايد. لارو آفت غدة سيب زميني را سوراخ مي كند و در داخل آن كانالهائي به طول 3-2 ميلي متر بوجود مي آورد و خود نيز در داخل اين كانالها به سر مي برد. روي ريشه گندم نيز قسمتي از آن را به صورت قلوه كن مورد تغذيه قرار مي دهد.

زيست شناسي:

سوسكهاي ماده پس از جفت گيري به داخل خاك نفوذ كرده و در آنجا تخم خود را روي ريشة‌ ميزبان قرار مي دهد. تخمها پس از چند روز تفريخ مي شود ولي دورة تكامل لارو طولاني و ممكن است 5-3 سال طول بكشد. لاروها در برابر خشكي بسيار حساس هستند. مرحله شفيرگي نيز در داخل خاك سپري مي شود. به صورت لارو يا شفيره زمستان گذراني مي كند.

کنترل:

· تناوب، کنترل علفهای هرز، شخم عمیق و ازبین بردن غده های آلوده

· آبیاری مناسب . استفاده از تله های نوری برای به دام انداختن حشرات کامل

· کلرپیریفوس(دورسبان) و دیازینون(بازودین) G 5%و 30کیلوگرم در هکتار

· مونوكروتوفوس (نوواكرون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار.

[Borna66]

شته جاليز

Aphis gossypii

( Homoptera:Aphididae)





مانند ديگر شته ها با مكيدن شيره گياهي باعث پيچيدن برگها وعدم رشد سر شاخه ها مي گردد.به علاوه عسلك فراوان حاصل از ا ن روي گياهان را مي پوشاندكه قارچهاي ساپروفيت روي ان رشد كرده و باعث فو ماژين مي شوند. ناقل 70 نوع بيماري ويروسي در گياهان مي باشد.

در ايران مرحوم افشار ان را جزءافات پنبه وجاليز وسبزي وگياهان صنعتي و علوفه اي گزارش كرد.دواتچي وتقي زاده ان را به عنوان افات مركبات و فرح بخش اين افت را از روي گوجه فرنگي وخربزه و هندوانه وخيار گزارش كرده است.

زيست شناسي:

در مناطق گرمسيري سيكل زندگي ان Anholocyclic بوده و در مناطق سردسير به صورت holocyclic مي باشد.در شرايط عادي طول عمر يك حشره از بدو تولد تا مرگ يك ماه طول مي كشد





کنترل شيميايي شته جالیز:

اگر شته ها موجب پيچيدگي برگ شوند يا توليد گال نمايند از سموم سيستميك مانند اكسي دمتون متيل (متاسيستوكس) و تيومتون (اكاتين) استفاده مي شود ولي اگر موجب پيچيدگي نشونداز پريميكارپ (پريمور) كه يك شته كش اختصاصي است استفاده مي شود.

براي مبارزه با شته هاي سبزي و جاليزي از هپتنوفوس(هوستاكوييك)استفاد ه مي شود.

1. دیکلرووس(ددواپ) EC50% و 2-1.5 در هزار

2. پیریمیکارب(پریمور) wp50% و 0.7- 0.5 کیلوگرم درهکتار

3. هوستاکوئیک EC50% و 1لیتر درهکتار

4. پی متروزین(چس) WG50%و 0.5 کیلو گرم

[Borna66]

مگس خربزه

Myiopardalis pardalina

(Diptera:Tephritidae)




آفت خربزه و طالبي وخيار وكدو و گرمك و دستنبو وبه طور كلي گياهان خانواده كدوييان ميباشد.

زيست شناسي:

در حشرات اين خانواده رگ subcostal هميشه در انتها با يك زاويه قائمه خميدگي نشان مي دهد وقبل از ان كه به لبه بال برسد محو مي گردد. زمستان را بصورت شفيره در عمق 8 تا 10 سا نتي متري خاك به سر مي برد.در اواسط بهار كه بوته هاي خربزه شروع به گل دادن مي كنند مگس ها خارج شده و با تخمريز خود ميوه هايي را كه تازه از گل در امده اند را سوراخ مي كنند و از شيره هايي كه از ان خارج مي گردد تغذيه مي نمايند. 7 تا 10 روز پس از خروج و تغذيه و مگس ها جفت گيري كرده و ماده ها تخمهاي خود را در داخل پوست ميوه مي گذارند.تخمريزي انفرادي است و هر مگس ماده حدود 100 عدد تخم مي گذارد.بين 3 تا 6 روز بعد لاروهاي ريز سفيد رنگ از تخمها خارج شده و شروع به تغذيه از قسمتهاي گوشتي ميوه مي نما يند.به اين ترتيب گوشت ميوه را سخت و قهوه اي رنگ كرده و باعث نا مرغوبي ان مي شوند.دوره لاروي در تابستان يك تا دو هفته ولي در پا ييز سه هفته به طول مي انجامد. سوراخ خروجي لارو در روي ميوه كاملا" نمايان است. لاروها پس از رشد كامل در خاك افتاده تبديل به شفيره مي شوند.در عين حال تعداد زيادي از اين لاروها درون ميوه هاي الوده تبديل به شفيره مي گردند.ميوه هاي الوده در اثر فعاليت ميكرو ارگانيسم هاي بيماري زا كه اغلب هنگام تخمريزي مگس ها به درون ميوه راه يافته اند فاسد مي شوند.دوران شفيرگي اين مگس 2 تا 3 هفته ولي در پا ييز بيشتر است.اين مگس 2 تا 3 نسل دارد و در شيراز 4 نسلي است.



کنترل مگس خربزه:

1- مبارزه زراعي بدين ترتيب صورت مي گيرد كه ميوه كوچك را در برگ گياه پيچيده و زير خاك مي گذارند تا از حمله مگس محفوظ بماند.اين عمل هنگام گل گيري خربزه و طالبي انجام مي گيرد.

2- سه تا چهار نوبت سم پاشي بوسيله فوزالون (زولون) امولسيون 35 درصد يا ديازينون 60 درصد به نسبت 1.5 ليتر در هكتار و اولين سم پاشي زماني است كه اكثر ميوه ها فندقه باشند. بعد از 6 روز سمپاشي را تكرار مي كنند. سایر سموم:

1. تری کلروفن(دیپترکس) sp80%و 1.5 کیلوگرم

2. دیمتوآت(روکسیون) EC40% و 1.5 لیتر در هکتار

[Borna66]

مگس جاليز

Dacus ciliatus

(Diptera:tephritidae )



اين افت خانواده كدوئيان به ترتيب خيارو هندوانه وطا لبي و كدو را براي تغذيه ترجيح ميدهد.فعاليت اين حشره روي گياهان غير زراعي نظيراستبرق و هندوانه ابو جهل نيز گزارش شده است.

زيست شناسي:

زمستان را بصورت شفيره در خاك بسر مي برد .حشرات كامل در دهه سوم خرداد ماه از شفيره هاي زمستان گذران خارج و يك تا سه روز بعد جفت گيري و دو تا سه روز بعد از جفت گيري در عمق 1.5ميليمتر زير پو ست ميوه هاي جوان در دستجات 20 تا 30 عددي تخمريزي مي نمايند .تخمها پس از 2 تا 3 روز تفريخ شده و لاروها به طرف داخل ميوه حركت ميكنند.محل تخمريزي بعد از مدتي به رنگ قهوه اي تيره در مي ايد و تغيير شكل ميدهد. اين تغيير شكل در نهايت بصورت خميدگي در ميوه خودنمايي ميكند. لاروها ي كامل از ميوه ها خارج شده و غالبا"در عمق كمتر از 5 سانتي متري خا ك تبديل به شفيره مي شوند.طول دوره لاروي 7 تا 11 روز و شفيرگي 9 تا 12 روز و طول يك نسل 25 تا 45 روز مي باشد .و درشرايط مشهد 4 نسل در سال دارد.



کنترل مگس جالیز:

1- مبارزه زراعي بدين ترتيب صورت مي گيرد كه ميوه كوچك را در برگ گياه پيچيده و زير خاك مي گذارند تا از حمله مگس محفوظ بماند.اين عمل هنگام گل گيري خربزه و طالبي انجام مي گيرد.

2- سه تا چهار نوبت سم پاشي بوسيله فوزالون (زولون) امولسيون 35 درصد يا ديازينون 60 درصد به نسبت 1.5 ليتر در هكتار و اولين سم پاشي زماني است كه اكثر ميوه ها فندقه باشند. بعد از 6 روز سمپاشي را تكرار مي كنند. سایر سموم:

1. تری کلروفن(دیپترکس) sp80%و 1.5 کیلوگرم

2. دیمتوآت(روکسیون) EC40% و 1.5 لیتر در هکتار

[Borna66]

كفشدوزك خربزه

Epilachna elaterii

((Coleoptera:Coccinellidae




كفشدوزك نسبتا" بزرگي است كه رنگ عمومي آن قرمز اجري بوده و روي هر يك از بالپوشها 6 عدد لكه سياه ديده مي شود.

حشره كامل و لارو از برگ بوته هاي جا ليز نظير خربزه و گرمك و طا لبي و خيار و.... تغذيه نموده و برگها را به صورت توري در مي اورند .گاهي حشرات كامل به تخمدان گلهاي گياه ميزبان نيز حمله ميكنند وانها را از بين مي برند.يكي از ميز بانهاي اين حشره هندوانه ابوجهل با نام Citrulus colocyntus مي باشد.

زيست شناسي:

به صورت حشره كامل در شكافهاي زمين و زير كلوخه ها و يا زير علفهاي هرز به سر يبرد.در بهار با مساعد شدن شرايط اب و هوايياز محلهاي زمستان گذران خارج شده و از گياهان وحشي خانواده كدوئيان تغذ يه مي كند. پس از مدتي به جاليز كاريها خسارت مي زند.حشره ماده تخمهاي خود را به صورت دسته هاي 10 تا 40 تايي در سطح زيرين برگ مي گذارد.دوره جنيني 3 تا 13 روز و دوره لاروي يك ماه به طول ميانجامد.لاروها 3 مرتبه تغيير جلد داده و در روي برگ تبديل به شفيره مي شوند.دوره شفيرگي 10 روز مي باشد.ممكن است 3 تا 5 نسل در سال داشته باشد.

کنترل :

1- سم پاشي اول فصل بر روي هندوانه ابوجهل

2- مبارزه شيميايي در صورت بالا بودن تراكم جمعيت افت با استفاده از يكي از سموم فسفره آلي مانند اكامت يا زولون

[Borna66]

عروسك خربزه

Aulacophora foveicollis

Coleoptera: Chrysomelidae))




در درجه اول به خيار و خربزه و در درجه دوم به هندوانه و كدو خسارت مي زند.حشره كهمل برگهاي گياه ميزبان را سوراخ سوراخ مي كند ولي خسارت اصلي مربوط به لارو افت مي باشد كه طوقه و ريشه گياه حمله ميكند و باعث خشك شدن بوته مي شود.

زيست شناسي:

زمستان را بصورت حشره كامل در زير توده هاي برگهاي ريخته وخشك شده علفهاي هرز به خصوص گرامينه هاي وحشي و دائمي و در شكاف درختان يا شكاف زمين و يا در زير كلو خه ها به سر مي برد. در بهار در اواسط فروردين تا اواسط ارديبهشت ظا هر و در ساعات گرم روز پرواز مي نمايد و از برگ گياهان تغذيه مي كند . مدت تغذيه حدود يك ماه است.اولين تخمريزي در اوايل خرداد ماه صورت مي گيرد .هر حشره ماده تا 300 عدد تخم مي گذارد.تخم ها به صورت انفرادي در روي بوته خربزه يا در داخل خاك گذاشته مي شود .

دوران تكاملي تخم حدود دو هفته مي باشد. لاروها پس از خروج وارد خاك ميشوندو از ريشه تغذيه و در دخل ساقه تونل ايجاد ميكنند.دوره لاروي 30 تا 40 روز و قبل از اين كه لاروها تبديل به شفيره شوند سه بار جلد عوض مي كنند. شفيره در خاك و در لانه گلي تشكيل مي شود و بعد از 10 روز حشرات كامل نسل دوم ظاهر مي گر دند.خسارت نسل دوم اهميت اقتصادي ندارد و حشرات براي زمستان گذراني به پناهگاههاي مختلف مي روند. در برخي از نواحي گرمسيري تا 5 نسل در سال دارد.



کنترل عروسک خربزه :

1- كاهش رطوبت خاك يكي از عوامل محدود كننده تفريخ تخم و فعاليت لارو مي باشد و بنابراين در مزارعي كه كمتر ابياري ميشوند يا از روش پشته كاري و ابياري نشتي استفاده ميشود خسارت افت كمتر مي باشد .

2- در صورت لزوم مبارزه شيميايي استفاده از كاربارين (سوين) يا يكي از سموم فسفره الي و چون لارو افت ريشه خوار است و در زمان كشت از گرانول كلرپيريفوس به ميزان 20 كيلو در هكتار عليه لارو استفاده مي شود.

[Borna66]

سرخرطومي جاليز

Acytopeus curvirostris

Coleoptera: Curculionidae) )




سه نسل در سال دارد و زمستان را به صورت حشره كامل در داخل ميوه خشك شده مي گذراند.حشرات كامل همزمان با تشكيل ميوه ها ي هندوانه ابوجهل يا جاليز (هندوانه و خربزه و طالبي و خيار و كدو ) در مناطق جاليز كاري ظاهر مي شوند. ابتدا حشره از ميوه تغذيه كرده سپس درسمت سايه ميوه تخمگذاري مي كند .تخم معمولا" در كنار سوراخي كه بوسيله خرطوم در پوست ميوه ايجاد شده مي گذارد. وقتی لارو از تخم خارج شد با یک نوبت خزیدن در حفره افتاده و رو به طرف میوه شروع به تغذیه می کند . حفره تخم ریزی پس از چند روز مسدود شده ولی چون سلولهای اطراف اسیب دیده و رشد نکرده و با توجه به رشد طبیعی سایر سلولهای ان خمیدگی وپیچشی در میوه ایجاد شده و شکل اولیه خود را از دست می دهد.

در یک کانون تخمریزی 38 تخم شمارش شده است.میوه انتخاب شده جهت تخم گذاری باید پوستی نازک و شاداب داشته و قطر ان نباید از 5 تا 8 سانتیمتر تجاوز کند. در صورتیکه پوست سخت شود حشره قادر نیست در ان ایجاد کند.برخی اوقات حشره نر محل دم میوه و یا ساقه فرعی را قطع می کند لذا میوه شادابی خود را از دست داده و چروکیده می شود.لاروها محتویات درون میوه را خورده و سپس در درون همان میوه های خشکیده تبدیل به شفیره می شوند. در این میوه ها انبوهی از لانه های شفیرگی مشاهده می شود.دوره جنینی 2 تا 4 روز و دوره لاروی 11 تا 14 روز و دوره شفیرگی 3 تا 10 روز میباشد. در شرایط مساعد حشره کامل از شفیره خارج شده و دوباره فعالیت می کند و در شرایط نامساعد درون حفره شفیرگی زمستان گذرانی می کند.



کنترل سرخرطومی جالیز:

1- سم پاشی توصیه نمی شود.

2- جمع آوری وانهدام میوه های آلوده

3- شخم عمیق بعد از برداشت محصول

4- از بین بردن بقایای گیاهی

5- مبارزه با هندوانه ابوجهل

6- شخم و یخ آب زمستانه

7- معلق نگه داشتن میوه های کوچک

[Borna66]

شته مومی کلم(Cabbage aphid)

Brevicoryne brassicae

(Hom:Aphididae)



شته ای به رنگ سبز مایل به خاکستری است که سطح بدن آن دارای گرد مومی سفید رنگی می باشد . کلم و گل کلم و کلم دلمه ای تربچه و خردل را بشدت مورد حمله قرار میدهد اما کلم پیچ و کلم روغنی کمتر مورد حمله قرار می گیرند و شلغم کا ملا" از این شته مصون می باشد.

زمستان را به صورت تخم و در حالت دیاپوز می گذراند.تخم در بهار تفریخ شده و شته های موسس Fundatrix بوجود امده به روش دختر زایی و زنده زایی تولید مثل نموده و چندین نسل ایجاد می کنند. اگر درفصل در فصل تابستان مواد غذايي براي تغذيه شته در مزرعه كافي نباشد شته هاي بالدار ظاهر شده و به مزهرع مجاور پرواز مي نمايند .

تعداد نسل بسته به شرايط اب و هوايي متغير و 15 تا 20 نسل در سال دارد. دوره تكاملي در زمستان 15 تا 20 روز و در تابستان 8 تا 10 روز مي باشد. در پا ييز شته هاي بالدار روي خاك نزديك طوقه و بوته هاي كلم و كلم گل جمع مي شوند و سپس افراد نر و ماده در انها بوجود مي ايند كه پس از جفت گيري تخم ريزي مي نمايند.هر شته 3 تا 4 تخم مي گذارد. تخم ها سياه و بيضي است و به همين طريق زمستان را سپري مي كنند.در مناطق گرمسير اين شته تمام مدت سال را به صورت ماده بكر زا سپري مي كند ((Anholocyclic .



کنترل:

1. زنبور پارازيتوئيد Diaretiella rapae (Hymenoptera:Aphidiidae)

2. پیریمیکارب(پریمور) wp50% و 0.7-0.5 کیلوگرم درهکتار

3. هوستاکوئیک EC50% و 1لیتر درهکتار

4. دیکلرووس(ددواپ) EC50% و 2-1.5 در هزار

[Borna66]

سفيده بزرگ كلم(Large cabbage butterfly)

Pieris brassicae

(Lepedoptera: Pieridae)



لارو هاي اين روز پرك از گياهان مختلف چليپا ئيان مانند كلم و كلم گل و شلغم و ترب و تربچه و كلم قمري تغذيه نموده و فقط رگبرگها را باقي مي گذارند.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت شفيره به سر مي برد و در اوايل بهار حشرات كامل ظاهر و پس از جفت گيري شروع به تخم ريزي كرده و در هر نوبت يك دسته تخم 20 الي 30 عددي روي گياهان تيره كلم قرار مي دهد. مجموع تخمها ممکن است تا 200 عدد هم برسد . تخمها پس از 5 تا 8 روز باز شده و لاروهای کوچک برای مدتی به طور دسته جمعی زندگی کرده و از قسمتهای لطیف برگها تغذیه می کنند . لاروها به تدریج که بزرگتر میشوندزندگی دسته جمعی را ترک کرده و پخش می شوند . لاروهای درشت ضمن تغذیه از برگهای کلم فقط رگبرگهای بزرگتر را بجا می گذارند . لارو دارای سه سن لاروی و دوره لاروی حدود دو هفته طول می کشد . وقتی لارو کامل شد برای شفیره شدن خود را به اشیا مجاور اعم از چوب و غیره محکم کرده و بوسیله جند تار ابریشم به اشیا مزبور وصل و سپس تبدیل به شفیره می شود . دوره شفیرگی حدود یک تا دو هفته طول می کشد . در سال 2 تا 4 نسل دارد.

کنترل:

1- دشمنان طبیعی

*

زنبور پارا زیتو ئید لارو

Apanteles glomeratus (Hymenoptera : Braconidae)



*

زنبور پارا زیتوئید تخم

Trichogramma brassicae(Hymenoptera: Trichogrammatidae)

2- مبارزه شیمیایی:

در صورت لزوم مبارزه شیمیایی از کارباریل (سوین) به نسبت 3 کیلوگرم یا تری کلروفن 1.5 کیلوگرم در هکتاربا دیدن اولین لاروهای افت استفاده می شود

[Borna66]

سفیده کوچک کلم Small cabbage butterfly

Pieris rapae

Lepedoptera:Pieridae))




زیست شناسی:

شبیه به سفیده بزرگ کلم می باشد ولی ماده بر خلاف سفیده بزرگ تخم های خود را بصورت انفرادی می گذارد. یک ماده ممکن است تا 350 عدد تخم نیز بگذارد .تعداد نسل ان در شرایط کرج 5 نسل در سال گزارش شده است.





کنترل سفیده:

1- زنبور پارازیتوئید تخم

*

Trichogramma sp. (Hymenoptera:Trichogrommatidae)

2- زنبور پارازیتوئید لارو

*

Apanteles rubecula(Hymenoptera:Braconidae)



1- مبارزه شیمیایی :

در صورت لزوم مبارزه شیمیایی از کارباریل (سوین) به نسبت 3 کیلوگرم یا تری کلروفن 1.5 کیلوگرم در هکتاربا دیدن اولین لاروهای افت استفاده می شود