گذاشتند سعدی بمیرد!

[javad jan]

سه، چهار ماه پیش وقتی شنیدم «سعدی افشار» در بستر بیماری به سر می برد، در مصاحبه ای گفتم که «نگذارید سعدی افشار بمیرد!»... اما کسی حرفم را جدی نگرفت و او حالادر میان ما نیست....

گذاشتند سعدی بمیرد
مرتضی احمدی

سه، چهار ماه پیش وقتی شنیدم «سعدی افشار» در بستر بیماری به سر می برد، در مصاحبه ای گفتم که «نگذارید سعدی افشار بمیرد!»... اما کسی حرفم را جدی نگرفت و او حالادر میان ما نیست. او آخرین بازمانده سیاه بازهای این مملکت بود. نظیر او دیگر در این مرز و بوم نخواهد بود و با فوت او نسل این دسته از هنرمندان هم منقرض شد. دریغا که در مملکتی که چنین هنرمندان بزرگی پرورش یافته اند و مردم هنردوستی هم دارد، مسوولان هیچ توجهی به حال هنرمندان ندارند و آنها اغلب تنها و در کنج انزوا ذره ذره جانشان خاموش می شود. «سعدی افشار» بی نظیرترین سیاه باز دوران خود بود. جایگزینی هم نخواهد داشت. تخت حوضی هنر اصیل ایرانی ها بود که توسط همین آقای «سعدی افشار» به نسل امروز شناسانده شد و افسوس که هم اکنون با مرگ او این شاخه از هنرهای نمایشی برای آیندگان مهجور و ناشناخته خواهد ماند.

[javad jan]

عالیجناب سیاه *
سیروس ابراهیم زاده

فاتحه هنر سیاه بازی با درگذشت «سعدی افشار» خوانده شد یا بهتر بگویم آخرین سیاه باز هنر خندانیدن مردم اغلب عبوس خاک پاک، از بیمارستان زندگی مرخص شد. دلقک در معنای همگانی و به ویژه فرنگی اش هنرمندی است درخور ستایش و شایسته تکریم بسیار، چرا که او خود را به سخره می گیرد، نه دیگران را.

هنر «سیاه بازی» خودمان لایه ارزشمند دیگری نیز دارد. او در طی تاریخ با سلاح خنده به جنگ ظالمان، خائنان و زورگویان نیز می رفته است. «سعدی افشار» خود می گوید هرگز «سیاه ذلیل» بازی نکرده. سیاه او شخصی آگاه، حاضرجواب و قدرتمند بوده ولی تاکید می کند که کار اصلی اش خنداندن مردم است، در هر شرایطی. البته بر مرگ «سعدی افشار» نمی توان خندید و اشک امان نمی دهد وقتی به یاد آوریم که در آخرین گلریزان او فقط یک میلیون تومان جمع شد. به قول خودش: «سخای بزرگان ایران زمین/ سه تا ماشاءالله دو تا آفرین»

*برگرفته از نام کتابی به همین عنوان در باب زندگی و خاطرات «سعدی افشار»، نوشته «لاله عالم»

از لاله زار تا سراسر جهان
محمود عزیزی

«سعدی افشار» یکی از برجسته ترین شخصیت های «سیاه بازی» و «روحوضی» بود. تجربه همکاری مشترکی با ایشان در تئاتر «سعدی هملت می شود» داشتیم و حتی در اولین سفر آقای افشار به خارج از ایران که به واسطه همین اجرا هم بود، با ایشان همراه بودم. ایشان بازیگری بودند که در همان سفر بابت نمایشی که پیش تر گفتم با استقبال مردم در خارج از ایران مواجه شد و بالاخره توانست برخلاف سایر هم سبکانش پا از مرزها و تماشاخانه های لاله زار فراتر بگذارد و «سیاه بازی» را در سراسر جهان به نمایش بگذارد.

اما حالاکه او نیست، این حرف ها فایده ندارد. اینکه او که بود و چه کرد را همه می دانیم و به قولی گذشته ها گذشته... مهم همین است که تا زنده بود مسوولان برای بهترماندنش تلاشی نکردند و حالافقدان اوست که باقی مانده.
امیدوارم بازماندگان شاخه های مختلف هنری از این پس به فراموشی سپرده نشوند و مسوولان و متولیان فرهنگی بهای بیشتری بابت آسایش این هنرمندان قایل شوند.