تعریف شهر و معیارهای آن
از سوی اندیشمندان و صاحب نظران علوم مختلف، تعاریف متعددی برای شهر ذکر شده است. جامعه شناسان شهر را منطقه ای جغرافیایی می دانند که در آن ساختار سیاسی- مدیریتی به مرحله ای رسیده است که می تواند نظام تولید، توزیع و مبادله ای را پدید آورد، که حاصل آن:
1- نظام طبقاتی را تشکیل می دهد.
2- سیستم سیاسی ایجاد کرده، که امکان تسلط یک طبقه را فراهم می کند و سازمان اجتماعی خاصی را به وجود می آورد و حفظ می کند.
3- نظامی برای سرمایه گذاری؛ بخصوص در زمینه تکنولوژی و فرهنگ پدید می آورد.
4- نظامی برای مبادله با جوامع دیگر ایجاد می کند.
جغرافی دانان، شهر را منظره‌ای مصنوعی ازخیابان ها،ساختمان ها، دستگاه ها و بناهایی می دانند که زندگی شهری را امکان‌پذیر می‌سازد. مورخان نیز از شهر تعریف به عمل آورده و شهر را با توجه به «قدمت» آن تعریف می کنند. از نظر اقتصاددانان نیز، شهر جایی است که در آن تراکم و تمرکز جمعیت در یک فضای محدود، نسبت به سایر مناطق همجوار بالاتر و بیشتر باشد.
جمعیت شناسان و نیز برخی از برنامه ریزان کمّی نگر، نیز تعداد جمعیت یک نقطه را، ملاک تمایز میان شهر و روستا در آن نقطه می دانند.بر این اساس ملاک تشخیص شهر در کشورفرانسه2000نفر ساکن است، که مشابه ملاکجمعیتی درآلمان، جمهوری چکوترکیهاست. درایالات متحده ومکزیک 2500 نفر، درهلندو یونان5000نفر و درایرلند 1500 نفر، مشخص کننده شهری و یا روستایی بودن یک نقطه است.
در ایران نیز ملاک ها و معیارهای مختلفی برای شناسائی شهر به کار برده می شود. از جمله؛ دارا بودن جمعیت 5000 نفر در سرشماری های 1335،1345 و 1355 و نیز منطقه ای که دارای جمعیت 10000 نفر باشد در سرشماری سال 1365 به علاوه کلیه مراکز شهرستان ها و نیز دارا بودن شهرداری در زمان سرشماری نیز به عنوان شهر شناخته شده اند.
جامع ترین و کامل ترین تعریفی که از شهر در ماده 4 قانون تقسیمات کشوری مصوب سال 1362 با اصلاحات بعدی به عمل آمده، شهر را این گونه تعریف کرده است: « شهر محلی است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیائی بخش واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل، دارای سیمائی با ویژگی های خاص خود بوده، به طوری که اکثریت ساکنین در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، کشاورزی، خدمات و فعالیت های اداری، اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفائی برخوردار بوده و کانون مبادلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حوزه ی جذب و نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای 10000 نفر جمعیت باشد».
اصلاحیه ای که بعدها به این ماده اضافه گردید، مراکز بخش ها را خواه دارای جمعیت 10000 نفر باشند و یا اینکه نباشند، را به عنوان شهر به حساب آورده است.
منبع geo-afarinesh
- باشگاه پیام نور
- اخبار پیام نور
- تبلیغات در باشگاه
- نمونه سوالات پیام نور
- پرسش پاسخ پیام نوری
- امکانات باشگاه
- امکانات سایت
- منوی سریع
پاسخ با نقل قول
