تحليل فوربس از جايگاه اقتصاد ایران

دنیای اقتصاد - نشريه اقتصادي فوربس در گزارشی که به بررسي عملكرد اقتصادي 177 كشور جهان طي سه سال گذشته پرداخته، ایران را در کنار 9 کشور دیگر از جمله کشورهای ماداگاسكار، ارمنستان، گينه، اوكراين، جامائيكا، ونزوئلا، قرقيزستان، سوازيلند و نيكاراگوئه به عنوان بدترین اقتصاد‌های جهان معرفی کرده است.
فوربس در این گزارش كه خبرگزاري فارس آن را منتشر كرده، چهار فاکتور «رشد توليد ناخالص داخلي»، «تورم»، «توليد ناخالص داخلي سرانه» به اضافه «تراز حساب‌هاي جاري» را ملاک قرار داده و با توجه به میانگین آمارهای سه ساله در این خصوص 10 کشور را از میان 177 کشور به عنوان بدترین اقتصادها دانسته است.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که چندی پیش بانك جهاني در آخرین گزارش خود رشد اقتصادي ايران در سال 2010 را يك درصد اعلام و پيش‌بيني كرد اين رقم در سال‌جاري ميلادي به صفر و در سال آينده به سه درصد برسد.
آمارهای بانک جهانی نیز پس از آن انتشار یافت که صندوق بين‌المللي پول رشد اقتصادی ايران را براي سال 2010 (1389) معادل يك درصد دانسته و پيش‌بيني كرده بود كه اين رقم در سال 2011 به صفر تنزل كند، اما وزیر اقتصاد کشورمان این آمار را غیرواقعی و سياسي دانست و چندي بعد معاون صندوق بین‌المللی پول در دیدار با معاون اقتصادی وزیر اقتصاد از اصلاح آمارها بر اساس اطلاعات جدید خبر داد.
افزایش نقش دولت در اقتصاد
آنگونه که خبرگزاری فارس گزارش داده است، نشريه اقتصادي فوربس بر پايه عملكرد اقتصادي ايران طي سه سال گذشته و با ادعاي سوء‌مديريت دولتي، ايران را در رتبه دهم بدترين اقتصادهاي جهان قرار داد.بدترين اقتصادهاي جهان در اين گزارش بر اساس ميانگين آمارهاي سه ساله در خصوص رشد توليد ناخالص داخلي، تورم و توليد ناخالص داخلي سرانه به اضافه تراز حساب‌هاي جاري تعيين شده‌اند. خبرگزاری فارس به نقل از فوربس می‌نویسد: بر اساس آمارهاي سازمان بين‌المللي انرژي ايران 10 درصد ذخاير كشف شده نفت جهان را در اختيار دارد. اقتصاد ايران با سوء‌مديريت، افزايش نقش دولت در فعاليت‌هاي بزرگ صنعتي و اقتصادي و تحريم‌ها روبه‌رو است. درآمد سرانه در ايران به 5493 دلار مي‌رسد. گرچه دولت ايران سعي كرده با حذف 60 ميليارد دلار از يارانه‌هاي پرداختي به بخش انرژي اصلاحات وسيعي را در اقتصاد اين كشور آغاز كند ولي اجراي اين طرح موجب رشد حتي 20 برابري قيمت برخي كالاها شده است. صندوق بين‌المللي پول بر اين باور است كه ايران براي حفظ نرخ تورم در سطح كمتر از 14 درصد با مشكلات زيادي روبه‌رو است.
ماداگاسکار؛ بدترین اقتصاد جهان
اما بر اساس گزارش فوربس، اين فهرست نسبت به سال گذشته تغييرات زيادي داشته و ماداگاسكار در رتبه نخست از نظر بدترین اقتصادها قرار گرفته است. فوربس در مورد اين كشور نوشت: آمارهاي اقتصادي سازمان ملل نشان مي‌دهد طي سال‌هاي 1970 تا 2009 سرانه توليد ناخالص داخلي در كشور ماداگاسكار سه برابر شده و به رقم ناچيز 448 دلاري رسيده است. اما سرانه توليد ناخالص داخلي در آفريقاي جنوبي كشوري در نزديكي ماداگاسكار با هفت برابر رشد به بيش از 5700 دلار رسيده است. وقوع جنگ‌هاي داخلي، سوء‌مديريت اقتصادي و رشد فزاينده جمعيت موجب شده تا ماداگاسكار از ساير كشورهاي در حال توسعه و نوظهور مثل آفريقاي جنوبي، هند و برزيل فاصله زيادي داشته باشد.
حذف غنا و زیمبابوه از فهرست
برخي كشورها مثل غنا و زيمبابوه به علت عملكرد ضعيف اقتصادي به طور كلي از اين فهرست حذف شده‌اند و برخي كشورها نيز مثل ارمنستان و جامائيكا به علت تاثيرات منفي بحران مالي اخير با كاهش رتبه در اين فهرست روبه‌رو شدند. جاي تعجب نيست كه هشت اقتصاد بدتر جهان در بين 10 كشور نخست اين فهرست كشورهايي هستند كه از ديدگاه سازمان بين‌المللي شفافيت، بدترين عملكرد را در زمينه مقابله با مفساد مالي و اقتصادي داشته‌اند. كشورهايي مثل گينه، قرقيزستان و ونزوئلا از اين جمله هستند.
پس از ماداگاسكار، ارمنستان در رتبه دوم اين فهرست قرار دارد. رشد اقتصادي اين كشور در سال 2009 بيش از 15 درصد كاهش داشته است. ارمنستان براي تامين نيازهاي انرژي خود به شدت به روسيه و ايران وابسته است. درآمد سرانه ارمنستان به سه هزار دلار مي‌رسد كه اين رقم يك سوم كشور همسايه‌اش؛ يعني تركيه است. نرخ تورم اين كشور نيز به بالاي 7 درصد رسيده است. گينه كشوري در غرب آفريقا در رتبه سوم قرار گرفته است. اين كشور گرچه نيمي از ذخاير قابل استخراج بوكسيت جهان را در اختيار دارد، ولي با معضلات و چالش‌هاي اقتصادي زيادي روبه‌رو است. ادامه درگيري‌هاي خونين داخلي تاثير منفي زيادي بر رشد و رونق اقتصادي اين كشور داشته است. اوكراين با در اختيار داشتن ذخاير غني معدني و زمين‌هاي حاصلخيز كشاورزي در رتبه چهارم اين فهرست است. اين كشور كه قصد دارد به اتحاديه اروپا بپيوندد از نظر درآمد سرانه از كشورهايي مثل صربستان و بلغارستان عقب افتاده است. گسترش مفاسد مالي، قوانين پيچيده و دست و پا گير، ضعف شركت‌هاي دولتي و ضعف دستگاه قضايي در اعمال قانون مهمترين علل تضعيف قدرت اقتصادي اوكراين به شمار مي‌روند. جامائيكا در رتبه پنجم اين فهرست قرار دارد. بحران مالي جهان تاثير منفي زيادي بر بخش گردشگري اين كشور داشته است. طي سال‌هاي اخير نرخ فقر در اين كشور 10 درصد كاهش داشته است. بر اساس آمارهاي بانك جهاني نرخ باسوادي در اين كشور به 88 درصد افزايش يافته است.
ونزوئلا؛ ششمین اقتصاد بد دنیا
ونزوئلا در اين فهرست در جايگاه ششم است. اين كشور به‌رغم در اختيار داشتن ذخاير انرژي فراوان و شعارهاي تبليغاتي هوگو چاوز با مشكلات و چالش‌هاي عديده اقتصادي روبه‌رو است. تنها نكته مثبت اقتصاد ونزوئلا افزايش درآمدهاي نفتي به لطف افزايش قيمت جهاني انرژي است. ونزوئلا با نرخ تورم 32 درصدي روبه‌رو است. قرقيزستان، سوازيلند، نيكاراگوئه و ايران نيز در رتبه‌هاي هفتم تا دهم بدترين اقتصادهاي جهان قرار گرفته‌اند.
دنیای اقتصاد