<اوایل فقط بعضی وقت‌ها، صورتم و علی‌الخصوص روی گونه‌ها و بینی‌ام قرمز می‌شد و خود به خود هم از بین می‌رفت ولی كم‌كم این قرمزی روی صورتم باقی ماند و وضع از اولش بسیار بدتر شد، چون تازگی روی این نواحی قرمز جوش‌های بدشكلی هم ظاهر شده و علاوه بر آن احساس می‌كنم بینی‌ام هم نسبت به قبل بزرگ‌تر شده است، بیماری عجیبی گرفته‌ام، نه!؟>
توصیف بالا دقیقا مطرح كننده یك بیماری شایع پوستی است كه به آن <روزاسه> یا <آكنه بزرگسالی> می‌گویند.
این بیماری، یك بیماری مزمن پوست است كه معمولا بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی بروز می‌كند و در خانم‌ها نسبت به آقایان شایع‌تر است ولی در صورت ابتلای آقایان، بیماری در آنها شدیدتر خواهد بود. در ابتدا ممكن است بیماری تنها به شكل قرمزی و برافروختگی چهره خود را نشان دهد، كه حالتی گذرا دارد و خودبه‌خود برطرف می‌شود ولی باگذشت زمان، قرمزی ایجاد شده به ویژه در قسمت‌های میانی صورت به شكل پایدار درمی‌آید و پوست به رنگ طبیعی برنمی‌گردد و ممكن است به نواحی گونه‌ها، پیشانی و چانه هم پیشرفت كند، با پیشرفت بیماری، به تدریج عروق خونی كوچك و جوش‌های ظریفی در روی منطقه قرمز شده پوست ایجاد می‌شود ولی برخلاف آكنه، در این بیماری جوش‌های سرسیاه دیده نمی‌شوند. در صورت تشدید بیماری حتی ممكن است، گوش‌ها، قفسه سینه و پشت هم درگیر شوند.
● چه كسانی مراقب باشند؟
افرادی كه پوست روشنی دارند، به ویژه خانم‌های ۳۰ تا ۵۰ ساله، بیشترین استعداد را برای ابتلا به بیماری روزاسه دارند، ولی در بیشتر موارد شروع بیماری تقریبا همزمان با شروع یائسگی است. سیر این بیماری تدریجی است و ممكن است مدت‌ها طول بكشد.
در اوایل بیماری، فرد ممكن است اصلا متوجه بیماری نشود و مثلا فقط هنگام استفاده از مواد آرایشی و یا بند انداختن و استرس دچار گلگون شدن چهره و برافروختگی گذرا شود،اما كم‌كم سایر علائم هم ظاهر خواهد شد.
در ۵۸ درصد موارد افراد مبتلا، ممكن است درگیر‌ی‌های چشمی هم دیده شود. علاوه بر این، سردردهای میگرنی در مبتلایان به روزاسه ۲ تا ۳ برابر شایع‌تر از افراد عادی است.
● بایدها و نبایدهای روزاسه
روزاسه مشكل پیچیده‌ای است كه علت آن هنوز ناشناخته مانده است. اما به تجربه ثابت شده است كه این بیماری در اثر استرس و تنش‌های هیجانی، سرما و گرمای شدید، نوشیدنی‌های داغ و غذاهای پرادویه تشدید می‌شود. پس بهترین راه پیشگیری از این بیماری اجتناب از اعمالی است كه سبب قرمزی یا برافروختگی‌ پوست می‌شوند. مثلا افراد مبتلا با پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های داغ (مثل چای) غذاهای پرادویه و نوشیدنی‌های كافئین‌دار، می‌توانند مانع قرمزی و برافروختگی‌ چهره‌شان شوند.
نكته دیگر محافظت دقیق از پوست در مقابل آفتاب است. این افراد باید كمترین ساعت ممكن را در برابر آفتاب قرار بگیرند و در طی مواجهه با آفتاب حتما از كلاه و ضدآفتابی با حداقل spf، ۱۵ استفاده كنند. خاراندن، مالش دادن و ماساژ پوست هرگز به افراد مبتلا به روزاسه توصیه نمی‌شود، چون باعث تشدید قرمزی پوست می‌شود. مصرف انواع كرم‌ها در افراد مبتلا به روزاسه حتما باید تحت نظر پزشك باشد، چون مواد روغنی و تركیبات حاوی كورتون می‌تواند باعث تشدید بیماری شود.
برای ورزش‌ كردن، این افراد باید محیط‌های خنك را انتخاب كنند و از گرم شدن بیش از حد بدن كه باعث برافروختگی صورت می‌شود بپرهیزند. مسلما استفاده از سونا در این افراد توصیه نمی‌شود.
● از كجا بشناسیمش؟
شكل خاص بیماری، تشخیص آن را برای پزشك تقریبا آسان می‌كند. جوش‌های روزاسه به صورت برجستگی‌های كوچك و قرمزی در چهره پدید می‌آیند كه برخی از آنها ممكن است حاوی چرك هم باشد.
همراه با این جوش‌ها، تعداد زیادی عروق نازك هم ممكن است بر روی سطح پوست نمایان شود، ولی جوش سرسیاه كه مشخصه جوش‌های غرور جوانی است را ندارند. از طرفی سن افراد مبتلا هم به سن آكنه نمی‌خورد و بالاتر است. یك شكل بسیار شدید روزاسه، كه منجر به بزرگ شدن بینی می‌شود، <رینو فیما> نامیده می‌شود كه در آن نیمه تحتانی بینی به علت رشد بیش از حد غدد چربی و اتساع عروق خونی، بزرگ می‌شود.
گاهی سایر نواحی صورت نیز به طور مشابهی درگیر می‌شود. این حالت بیشتر در آقایان وعلی‌ الخصوص مردان میانسال دیده می‌شود. گاهی این رشد بیش از حد بینی به حدی است كه فرد را از نظر زیبایی و روابط اجتماعی دچار مشكل می‌كند.
● و حالا‌ چه كار كنیم؟
در صورتی كه هر گونه شواهدی از ابتلا به روزاسه را مشاهده كردید، باید هر چه زودتر به پزشك مراجعه كنید. بسیاری از افرادی كه به بیماری روزاسه مبتلا می‌شوند، به علت عدم آشنایی با علائم این بیماری نمی‌توانند در همان مراحل اولیه، این بیماری را تشخیص دهند و در نتیجه اولین قدم در راه كنترل بیماری كه همان تشخیص زودهنگام است راخیلی دیر برمی‌دارند.
مصرف خودسرانه دارو در افرادی كه احتمال ابتلا به روزاسه در آنها وجود دارد، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، چون بسیاری از داروها و تركیباتی كه در داروخانه‌ها و بدون نسخه به فروش می‌رسند، می‌توانند سبب بدترشدن بیماری شوند.
اصل اول در درمان بیماری، دوری از عواملی است كه بیماری را تشدید می‌كنند. در مرحله دوم از داروهای موضعی و خوراكی مثل تتراسیكلین، داكسی‌سیكلین و مترونیدازول می‌توان تحت نظر پزشك، جهت درمان این بیماری استفاده كرد كه به تدریج و ظرف ۳تا۴ هفته پس از شروع درمان موضعی می‌توان علائم بهبودی را در صورت فرد مشاهده كرد. البته مصرف داروهای خوراكی می‌تواند باعث بهبودی سریع‌تر شود.
باید توجه داشت كه داروها، فقط بیماری را كنترل می‌كنند ولی آن را ریشه‌كن نمی‌كنند پس بعد از قطع درمان احتمال عود بیماری بالاست.
قرمزی پایدار پوست پس از درمان روزاسه را می‌توان با لیزر درمان كرد. البته می‌توان، با استفاده از كرم‌پودرهایی با پس‌زمینه مات هم قرمزی چهره را مخفی ساخت. یك نكته مهم در درمان و پیشگیری این است كه محصولات بهداشتی و آرایشی كه این افراد استفاده می‌كنند، نباید حاوی الكل یا سایر مواد تحریك‌كننده باشد. برای درمان رینوفیما یا بزرگی بینی هم می‌توان از درمان‌های موضعی یا سیستمیك مختلفی استفاده كرد. مثلا می‌توان عروق بزرگ پاره شده را با كوتر تخریب كرد. در مراحل پیشرفته، بهترین درمان جراحی است كه در آن بافت زیادی بینی را برداشته و مجدد بینی را شكل می‌دهند. از جراحی با لیزر هم می‌توان برای درمان استفاده كرد.‌ دكترپریسا شبانی