آوای زندگی زال
کنسرت «سیمرغ» با صدای همایون شجریان از امشب در استادیوم تنیس مجموعه ورزشی انقلاب آغاز می‌شود. آهنگساز قطعه «سیمرغ» حمید متبسم است و رهبری این پروژه را محمدرضا درویشی بر عهده دارد. قرار است این کنسرت داستان زال را روایت کند؛ پسر سام و پدر رستم. نزدیک به پنج سالی می‌شود که آدم‌های مختلف و به‌خصوص حمید متبسم روی این پروژه کار کرده‌اند. حالا ما می‌توانیم برویم بنشینیم توی سالن و سرمست شویم؛ از شگردهای فردوسی و واژه‌هایش، از صدای دلنشین همایون شجریان و از نوای سازهایی که به لطف هوش و کاربلدی حمید متبسم و محمدرضا درویشی می‌نوازند. در چند خطی که پیش رویتان قرار دارد، اطلاعات مورد نیاز را برای کسانی که می‌خواهند در این اتفاق سهیم باشند، می‌گوییم و اساسا اینکه داستان برگزاری کنسرت «سیمرغ» چیست. به قول فردوسی: «کنون بشنو از من یکی داستان»


چرا فردوسی، چرا زال؟
حمید متبسم در نشستی که با خبرنگاران داشت، از جزئیات این کنسرت گفت. حمید متبسم نوازنده حرفه‌ای تار و سه تار هم هست و اگر در ذهن‌تان جست‌وجو کنید، کلی از قطعات را با آهنگسازی او پیدا می‌کنید. در بخشی از این نشست خبری که در آن محمدرضا درویشی و همایون شجریان هم حضور داشتند و سایت «فرهنگ‌خانه» آن را منتشر كرده، حمید متبسم گفت: «خوشحالم پروژه‌ای كه زمانی برایم خواب و خیال بود، آرام آرام به اجرا نزدیك می‌شود. اشعار فردوسی پیچیدگی خاص خود را دارد، انجام این پروژه به همین دلیل مدتی به تعویق افتاد چون ابتدا باید جسارت كار بر این اشعار را پیدا می‌كردم و از سوی دیگر كار بر اشعار فردوسی برای آهنگسازی بسیار پیچیده است زیرا اشعار او همه از یك وزن برخورداربوده و چون موضوع كلام متنوع است برای كار آهنگسازی هم باید تنوع در اصوات و در وزن‌های گوناگون رعایت شود. بنابراین یافتن وزن مناسب شعر فردوسی، كار آهنگسازی را بسیار پیچیده می‌كند.» حالا سوالی که پیش می‌آید، این است که چرا داستان زال؟ ظاهرا این سوال برای خبرنگاران حاضر در آن جلسه هم پیش آمده است و این هم جواب حمید متبسم: «من این داستان را به دلیل متنوع‌ بودن این تراژدی كه پیوند عمیقی با زندگی انسان دارد، انتخاب كردم اما در انتخاب اشعار محسن بنایی كمكم كرد. ما بخش‌هایی از شاهنامه را انتخاب كردیم كه صرفا داستان‌های پهلوانی كه برای بسیاری از مردم آشناست، نباشد زیرا شاهنامه به بخش‌های مهمی از زندگی انسان در تمام حالت‌ها می‌پردازد كه در زندگی زال این تصاویر وجود دارد.»


تجربه جدید همایون
صدای همایون شجریان قطعا یکی از نقاط مثبت این کنسرت است. او چندی پیش در «اپرای مولوی» به کارگردانی بهروز غریب‌پور خواند. اما به گفته خودش آن تجربه با این تجربه حسابی فرق دارد: «آن كار استودیویی و شرایط ضبطش هم بسیار متفاوت بود. از آنجا كه در مدت بسیار كوتاهی آماده شد، فرصت چندانی برای تجربه‌اندوزی در آ‌ن فرم از كار را به من نداد. بنابراین «سیمرغ» اولین تجربه من در این شكل است. شاید كمكی كه آن پروژه در اینجا به من می‌كند، این است كه تفاوت‌ها را در لحن، پررنگ‌تر نشان دهد.» همایون شجریان سال پیش آلبوم «آب، نان، آواز» را منتشر کرد.


سادگی در عین پیچیدگی
«در این اركستر به‌جز ساز مثلث از هیچ ساز غیرایرانی دیگری استفاده نشده، سازهای این اركستر شش تار، سه عود، سه بم‌تار، شش كمانچه، سه قیچك آلتو و دو قیچك تنور و یك سنتور را شامل می‌شود كه سه نوازنده‌ساز كوبه‌ای، هشت خواننده كر زن و مرد و یك تك‌خوان كه همایون شجریان است، ما را همراهی می‌كنند به‌طوری كه یك گروه ۴۰ نفره روی صحنه اجرای این موسیقی را برعهده دارند كه این كار هم برای اركستر و هم برای رهبر آن كاری بسیار دشوار است.» این حرف‌ها را محمدرضا درویشی در نشست خبری می‌زند. او رهبری این کنسرت را بر عهده دارد. درویشی، پژوهشگر موسیقی و آهنگساز است و موسیقی خیلی از فیلم‌های ایرانی را هم نوشته است. درویشی که یک دنیا تجربه موسیقایی دارد،
درباره قطعه «سیمرغ» می‌گوید: «سادگی، جسارت و نبود اغراق و در عین حال پیچیدگی كه در ذات خود این موسیقی وجود دارد را هم به حمید متبسم و هم به جامعه موسیقی ایران تبریك می‌گویم.»