-
اگر تهران بلرزد
دکتر بهروز گتمیری
تهران در یک منطقه زلزلهخیز واقع شده و احتمال لرزهخیزی این شهر، بسیار بالا و تا هفت و چهار دهم ریشتر پیشبینی میشود.اما در عین حال با یک ساخت و ساز صحیح و مقاوم میتوان جلوی وقوع فاجعه در تهران را گرفت. این امکان از نظر علمی و نیز از نظر اجرایی وجود دارد که در تهران ساخت و سازمناسیی صورت گیرد تا در صورت وقوع یک زلزله با شدت هفت و چهاردهم ریشتر، نه خرابیای در ساختمانها ایجاد شود و نه حتی یک نفر کشته شود.
ما ابزار این که ساختمانهای خوب بسازیم را داریم. فقط باید نوعی شعور و آگاهی اجتماعی ایجاد شود تا به خاطر این که ارزانتر اما خرابتر و صدمهپذیرتر بسازیم، صرفهجوییهای ۵ درصدی و ۱۰درصدی نکنیم. برای اصلاح روش های ساخت و ساز، یک سری گرفتاریهای دیگر هم هست؛ مانند این که باید به آموزش کادرهای فنی، تکنسینهای فنی و کارگر ماهر، بهای بیشتری داده شود و این عرصه را هم پر کنیم. مهندسین خوب داریم، اما مملکت در این عرصه ضعیف است و اینگونه نیروهای متخصص میانی را کم دارد.
توانایی ایران در زمینه مقاومسازی بسیار کم است و در عرصهی مقاومسازی خیلی عقب هستیم. واقعیت این است که از وضعیت مطلوب خیلی دوریم. چون در این کار دقیقا باید همه جامعه داخل شود. یعنی اصلا کاری نیست که دولت به تنهایی انجام بدهد. دولت در یک سری بخشهایی که خود مالک آن است، باید این کار را انجام دهد. بقیهی آن به عرصهی تمهیدات و استراتژیهایی برمیگردد که مردم تشویق شوند؛ قوانینی گذاشته شود که مردم اگر عمل نکنند، یک سری جریمه ها را بپردازند و اگر هم در این جهت اقدام کنند، تشویقات کلانی را بهدست بیاورند که یک حرکت و موجی در مقاومسازی ساختمانهای عادی شهری ایجاد شود.
در کشورهایی مانند ایران و کشورهای خاورمیانه یکی از مشکلات بسیار عمده این است که تراکم جمعیت خیلی خیلی زیاد است. یعنی بسیار بیشتر از کشورهای اروپایی و شهرهای اروپایی. در این کشورها حتی در نقاطی که جمعیت خیلی زیاد است، تراکم جمعیت بیش از ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر در یک کیلومتر مربع نیست. در حالی که در شهری مانند تهران در بعضی نقاط ممکن است جمعیت از ۱۰۰هزار نفر در یک کیلومتر مربع هم بیشتر باشد.
وجود این مشکلات در کلانشهر تهران برخی از کارشناسان را به فکر تغییر پایتخت انداخته است. اما این کار، تنها پاک کردن صورت مسئله است. ضمن اینکه تمام مناطق مسکونی ایران که بین دو رشته کوه البرز و زاگرس قرار دارند، زلزلهخیز هستند و وضعیتی بهتر از تهران ندارند.
اصلا فکر نمیکنم انتقال پایتخت دردی دوا کند. به هرحال ۸ تا ۹ میلیون آدم در این شهر دارد زندگی میکند. گذشته از آن که ۱۳ میلیون آدم در روز در تهران تردد میکنند. جابهجایی پایتخت، این آدمها را جابهجا نمیکند. باید مساله را در جای خود حل کرد. جابهجا کردن وزارتخانه و بخشهای اداری و دولتی ممکن است افراد کمتری را در روز به تهران بیاورد، ولی جمعیتی که در تهران ساکن است که از آنجا نمیروند. افزایش جمعیت تهران هم دقیقا رشد طبیعی خود را دارد و ما مهاجرت خیلی خاصی به سمت تهران نداریم.در نتیجه یک ابرشهر داریم که باید به مقاومسازی آن بپردازیم. اینگونه صورت مسالهها را پاک کردن و انتقال دادن و اینها، روش های دمکراتیک و راهحلهای خیلی روشن و فکر کردهای نیستند.
ایران در سال های اخیر در زمینه مطالعاتی و پیشعملیاتی برای زلزله بسیار پیشرفت کرده اما هنوز از نقطه ایدهآل دور است. بعد از زلزلهی منجیل در سال ۱۹۹۰ و بعد از زلزلهی بم، در ۲۰ سالی که من خودم به طریقی دارم میبینم و درگیر هستم، جهشها و حرکات بسیار بزرگی انجام شده است. با این حال هنوز به جایی نرسیدهایم که امروز رضایت بخش باشد، گرچه نمیتوان منکر کارهایی هم که انجام گرفته، شد. چه در عرصهی تهیهی مدارک فنی و چه در عرصهی حتی همین آموزشها و عرصهی مدیریت بحران زلزله، یک سری حرکات انجام شده و با انجام این حرکات، وضعمان بهتر است.ولی من هم به عنوان یک متخصص که نگاه میکنم، میگویم از نقطه ایدهآل، بسیار دوریم و باید برای رسیدن به آن وضع ایدهآل بسیار حرکت کنیم.
استاد ژئوتکنیک لرزهای و مدیریت سوانح طبیعی دانشگاه پاریس
من همچنان بی امضاء
برچسب برای این موضوع
مجوز های ارسال و ویرایش
- شما نمی توانید موضوع جدید ارسال کنید
- شما نمی توانید به پست ها پاسخ دهید
- شما نمی توانید فایل پیوست ضمیمه کنید
- شما نمی توانید پست های خود را ویرایش کنید
-
قوانین انجمن