-
انواع شترهای ایران
اکوسيستم مناطق خشک و نيمه خشک حدود دوسوم مساحت ايران را شامل مى‌شود و وسعت آن حدود ۱،۱۰۰،۰۰۰ کيلومتر مربع مى‌باشد. ميزان خشکى هوا بسيار زياد بوده و ميزان رطوبت هوا ناچيز مى‌باشد. ميانگين دوره گرماى تقريباً طولانى و حدود ۵ تا ۷ ماه در سال است و ميزان بارندگى بسيار پائين بوده و از ۳۰ ميلى‌متر تا ۲۵ ميلى‌متر در سال متغير است. قسمت اعظم استان‌هاى قم، تهران، خراسان، سمنان، سيستان و بلوچستان، فارس، کرمان، يزد، اصفهان، قزوين، مرکزى و گلستان در شرايط اکوسيستم خشک و نيمه‌خشک واقع شده‌اند. به‌دليل عدم وجود رطوبت در هوا، تغييرات درجه حرارت در شبانه‌روز زياد مى‌باشد و در بعضى از مناطق اختلاف درجه حرارت در شب و روز به ۵۰ درجه سانتى‌گراد مى‌رسد.
در اين مناطق جغرافيائى شترانى زيست مى‌کنند که نسبت به آب و هواى گرم و خشک و شرايط محيطى اين مناطق به‌ويژه همبستگى با مراتع و تغذيه با گياهان خشبى تطابق يافته‌اند. مقاومت بسيارى بالاى اين شتران نسبت به تغييرات درجه حرارت در شبانه روز به‌دليل پوشش الياف کرک بدن اين شتران مى‌باشد که به‌عنوان عايقى بدن شتر را در برابر گرماى روز و سرماى شب محافظت مى‌نمايد.
اکوتيپ شتر کلکوهى (کوير مرکزى ايران)
شتر اکوتيپ کلکوهى ويژه مناطق خشک و نيمه‌خشک است و به‌علت پرورش نگهدارى اين شتران در ايل کله‌کو که در منطقه مسيله استان قم زندگى مى‌کنند، به‌نام شتر اکوتيپ کلکوهى معرف گشته‌اند. پراکنش جغرافيائى اين اکوتيپ عمدتاً در شهرستان‌هاى قم، گرمسار، ورامين، کاشان، نطنز، اردستان و مناطق کوير مرکزى (دشت کوير) ايران مى‌باشد. شهرت اين شتر به‌خاطر کيفيت خوب کرک آن است که جهت تهيه پارچه‌هاى سنتى و عبا مورد استفاده قرار مى‌گيرد بدين‌لحاظ عباى نائين از معروفيت خاصى برخوردار است. شتر اکوتيپ کلکوهى شترى است يک‌کوهانه، داراى اندامى متوسط و ظريف، رنگ بدن به رنگ شترى (قهوه‌اى روشن) و فاقد لکه‌هاى اختصاصى است. به‌منظور توليد گوشت و توليد شير و کرک نگهدارى مى‌شود. در گذشته بيشترين استعداد اين شتر حمل بار و مسافر بوده است که البته در حال حاضر اين نوع بهره‌بردارى منسوخ شده است. شتر کلکوهى نسبت به شتر اکوتيپ بلوچى و نژادهاى سندى و افغانى کوچک جثه‌تر و داراى اندام‌هاى ظريف‌ترى است.
اکوتيپ شتر ترکمنى
اکوتيپ شتر غالب موجود در صحراى قره قروم واقع در شمال خراسان و کشور جمهورى ترکمنستان است. شتر اکوتسپ ترکمنى يک کوهانه بوده و و بهترين اکوتيپ شيروار در بين اکوتيپ‌هاى ايرانى محسوب مى‌شود و برحسب مطالعات ميدانى و اظهارات شترداران اين ناحيه، توليد شير اين شتر در يک دوره شيردهى ۱۸۰۰ - ۱۵۰۰ ليتر بالغ مى‌گردد. در اصطلاح فرهنگ شترداران به اينگونه شترها مرّى (شتر شيروار رام که به راحتى دوشيده شده و شير مى‌دهد) مى‌گويند. دليل وجود اين شتر در اين منطقه را رواج مصرف شير شتر از قديم‌الايام در فرهنگ ايالات ترکمن ذکر کرده‌اند. از شير شتر انواع فرآورده‌هاى لبنى توليد مى‌شود به همين علت ايلات ترکمن صحرا انتخاب نسبى (selection) در جهت افزايش توليد شير در گله‌هاى شتر انجام داده‌اند.
اکوتيپ شتر بلوچى
زيستگاه اين اکوتيپ منطقه بلوچستان ايران (کوير لوت) و بلوچستان پاکستان مى‌باشد در نتيجه اين اکوتيپ هم در بخش جنوب شرقى ايران و هم در ناحيه استان بلوچستان پاکستان و هم در ناحيه جنوب غربى افغانستان نگهدارى و پرورش داده مى‌شود. شتر اکوتيپ بلوچى با بيابان‌هاى منطقه بلوچستان سازگارى پيدا کرده و استعداد خوبى براى توليد گوشت دارد.
جثه شتر اکوتيپ بلوچى نسبت به شترهاى کوير مرکزى ايران بزرگتر و از اين لحاظ قابل توصيه جهت پروروش به‌منظور توليد گوشت مى‌باشد. پراکنش اين اکوتيپ در دشت لوت و دشت جاز موريان بوده و در شهرستان‌هاى ايرانشهر، خاش، بم‌پور، چابهار، سراوان، زابل، مرز استان خراسان و سيستان و بلوچستان مورد پرورش و نگهدارى قرار مى‌گيرد. به‌دليل هم مرز بودن با کشور پاکستان و ورود قاچاق انواع کرک‌هاى (شتر نر بالغ) اکوتيپ خارجى - سندي، افغاني، چيني، آميخته‌گرى بين اکوتيپ بلوچى و اکوتيپ‌هاى خارجى به شدت رخ داده و جمعيت خالص اين اکوتيپ روز به روز در حال نابودى و کاهش است لذا تشکيل يک مزرعه حفاظت ژنتيکى (germ plasm) براى اين نژاد ضرورى به‌نظر مى‌رسد. رنگ اين شتر از قهوه‌اى روشن تا قهوه‌اى تيره و حنائى و ندرتاً سفيد متغير است و در گذشته عمده استفاده از اين شتر جهت ترابرى بين کشورهاى ايران و شبه قاره هند بوده است.
اکوتيپ جمّازه
شتر جماز شترى است داراى استعداد مناسب جهت انجام مسابقات ورزشى به‌ويژه شرکت در کورس و سرعت که برحسب تمرينات و تربيت حتى با سرعت‌هاى بالاتر از سرعت اسب هم مى‌تواند بدود.
در ايران شتر در مناطق کرمان، سيستان و بلوچستان و هرمزگان پرورش داده مى‌شوند. به‌علت عدم حمايت‌هاى اقتصادى و اجتماعي، روزبه‌‌روز از جمعيت آن کاسته مى‌گردد و در حال حاضر بهترين نسل اين شتر در مناطق جنوب استان کرمان پرورش مى‌يابند. طبق آداب و سنن فرهنگى همه ساله در منطقه کهنوج استان کرمان مسابقات جماز سوارى (شتر دواني) انجام مى‌گيرد.
-
سلام
خیلی مفید بود
ممنون
موفق باشید
برچسب برای این موضوع
مجوز های ارسال و ویرایش
- شما نمی توانید موضوع جدید ارسال کنید
- شما نمی توانید به پست ها پاسخ دهید
- شما نمی توانید فایل پیوست ضمیمه کنید
- شما نمی توانید پست های خود را ویرایش کنید
-
قوانین انجمن
پاسخ با نقل قول
