4 - سرعت حركت اجرام نوتروني
ساختار فيزيكي كه يك جرم نوتروني دارد ميتواند به آن شتاب و سرعت فوق‌العاده‌اي بدهد ، يعني چيزي نزديك به 4000 كيلومتر در ثانيه و حتي بيشتر از آن .
5- شناسايي اجرام نوتروني
"/ بخاطر خاصيت جذب نور ، تشخيص اجرام نوتروني بسيار مشكل است و مهمترين راهي كه به كيهان شناسان امكان شناسايي آنها را ميدهد ، مشاهده ديسك تجمعي است . نكته زيبا اينجاست كه گازها و مواد قسمتهاي داخلي ديسك ، سريعتر از گاز نواحي دور دست مي چرخند و در واقع سرعت قسمتهاي مختلف ديسك متفاوت است . لذا گازها تحت اصطكاك ، مالش و يونيزه شدن و برخورد شديد با يكديگر در ميادين گرانشي و الكتريكي ، بسيار داغ شده و از خود انواع مختلفي از تشعشعات حامل انرژي را ساطع ميكنند و يك منبع نيرومند پرتو x را تشكيل ميدهند كه توسط تلسكوپهاي امواج x قابل رويت ميباشد . علاوه بر امواج x معمولاً از طريق وجود لنزهاي گرانشي ، و ستاره‌اي در حال چرخش به دور يك شي غير قابل رويت نيز مي توان به وجود اجرام نوتروني در يك منطقه از فضا پي‌برد . به طور كلي اجرام نوتروني در دو نوع چرخان و تقريبا غير چرخان وجود دارند و بعضي از آنها كه به سياه چاله‌هاي كهكشاني موسومند در داخل يك مركز ( هسته ) كهكشان تشكيل ميشوند . شواهدي از وجود اين اجرام در قلب كهكشانها در دست است .
لازم به توضيح است ، همانطور كه قبلا در مورد دوران ميادين گفته شد با دوران يك جرم نوتروني ، ميدان گرانشي آن نيز دوران كرده و به صورت منحني دايره‌اي شكل در مي‌آيد كه ستاره مجاور ( همدم ) آن مجبور است بدون اينكه جذب مركز گرانش شود به دور جرم نوتروني به چرخش درآيد و باريكه‌اي از گاز ستاره به صورت مارپيچ به طرف جرم نوتروني سقوط كند كه مطالعه ساختار اجرام نوتروني ميتواند پديده دوران ميادين را مشخص و معلوم كند .
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 740x344 and weights 38KB.
ديسك تجمعي در پيرامون يك جرم نوتروني دوار ، منطقه‌اي بسيار شگفت انگيز ميباشد ، براي اينكه اتم‌هاي يونيزه شده از يك طرف تحت تاثير نيروي جاذبه گرانشي قرار مي‌گيرند و از طرف ديگر نيروي دافعه الكتريكي بر آنها اعمال ميشود كه سر انجام نهايي فرآيند ، حرارتهاي خيلي بالا به علت اصطكاكي است كه ميتوان اسم اين پديده را اصطكاك گرانشي الكترومغناطيسي ناميد كه ميتواند از شدت ميدان الكتريكي ذرات باردار كاسته و آنها را جذب هسته سياه‌چاله نمايد .
6 - پالسار يا پولسار چيست ؟
"/ پالسار نوعي ستاره نوتروني است با اين تفاوت كه داراي اسپين و چرخش است . اينها در حوضه پرتوي ايكس اشعه ساطع ميكنند كه به صورت مخروطي سو سو زنان مشاهده ميشوند اين چرخش‌ها باعث ميشود كه ميدان مغناطيسي آن نيز به موازات آن داراي اسپين باشد . موضوع جالب ديگر در زمينه اين ستاره‌هاي نوتروني حركت سريع آنها در فضا است . "
7 - معماي تابش اجرام نوتروني
"/ اخترشناسان به رفتار عجيب و بيگانه اجرام نوتروني عادت كرده‌اند ، اما آنان در روياي‌شان نيز كشف اخير در مورد اينگونه از ستارگان را پيش بيني نمي‌كردند . در مقاله‌اي در مجله طبيعت (Nature) ، يك گروه بين‌المللي از محققان اعلام كرده‌اند كه اين باقيمانده‌هاي ستاره‌اي ، گاهي امواج راديويي بسيار قوي تابش ميكنند . اين تابشها تنها كسري از ثانيه طول مي‌كشند . اين نوع تابش از قوي‌ترين منابع امواج راديويي در آسمان محسوب ميشود ، حتي قوي‌تر از خورشيد .
ستارگان نوتروني ، نوعي از ستارگان هستند كه از باقيمانده انفجار ستارگان بسيار پر جرم ( انفجارهاي ابر نو اختري ) به وجود مي‌آيند ، ساختار فيزيكي اين نوع ستاره‌ها با مواد عادي متفاوت است . به دليل فشار بسيار زياد درون ستاره ، تقريبا تمام ذرات آن به نوترون تبديل ميشوند . به همين دليل به آن “ ستاره نوتروني ” مي‌گويند . ستارگان نوتروني به دليل داشتن ميدان مغناطيسي بسيار شديد و همچنين دوران نسبتا سريع به دور خود ، امواج الكترومغناطيسي در طول موج راديويي از خود تابش ميكنند . اما در موارد تازه كشف شده ، اين تابشها آنقدر شديد و در چنان زمان كوتاهي صورت مي‌گيرند كه به آنها لفظ “ تابش انفجاري ” را نسبت داده‌اند .
كشف اخير ، دانشمندان را بر آن داشته است تا دليل وجود اين تابش‌هاي شديد راديويي و از آن مهمتر ، مكان ستاره‌هاي نشر كننده آنها را در سير تكاملي ستاره نوتروني مشخص كنند . رابرت دانكن از دانشگاه تگزاس در آستن ، يكي از نظريه پردازان اصلي ستارگان نوتروني مي‌گويد : “ در حال حاضر جوابها كاملا نامعلوم است . ”
اين ستارگان نوتروني كه امواج راديويي را به صورت انفجاري تابش ميكنند ، توسط گروهي بين‌المللي به سرپرستي مورا مك لاگلن از دانشگاه منچستر كشف شده‌اند . اين گروه به بررسي اطلاعات بدست آمده از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ ، توسط تلسكوپ راديويي ۶۴ متري پاركز در استراليا پرداخته و به دنبال تپ اخترها و ستارگان نوتروني بوده‌اند كه در هنگام دوران به صورت تناوبي امواج راديويي كاملا عادي از خود منتشر مي‌سازند . علاوه بر تپ اخترهاي كشف شده ، كامپيوتر اين گروه ، ۱۱ منبع تابش انفجاري راديويي را كه در نزديكي صفحه كهكشان قرار داشته‌اند كشف كرده است . اين گروه سه سال بعد را ، به اندازه گيري مختصات سماوي ، اندازه گيري خواص اين ستارگان و تاييد اين كشف پرداخته‌اند . اين اجرام به طور ميانگين در طول يك روز ، تنها 0.1 تا ۱ ثانيه قابل مشاهده هستند ( البته در طول موج راديويي ) و به همين دليل در گذشته مشاهده نشده بودند . اين تابش‌هاي انفجاري بين ۲ تا ۳۰۰ ميلي ثانيه ( هزارم ثانيه ) طول مي‌كشند ، و فاصله بين اين تابشها ۴ دقيقه تا ۳ ساعت است . مايكل كرامر ، يكي از اعضاي تيم تحقيقاتي مي‌گويد :“ شما بايد خيلي خوش شانس باشيد تا بتوانيد يكي از اين تابشها را ببينيد . ” اين گروه براي ۱۰ مورد از ۱۱ منبع ، دوره تناوبي بين 0.4 تا ۷ ثانيه يافته‌اند ، به همين خاطر به نظر ميرسد ( اما ثابت نشده است ) كه اين انفجارهاي راديويي به خاطر دوران ستارگان نوتروني باشد . مك لاگلن كه تيم او اين اجرام را ( Rotating Radio Transient RRAT ) نام گذاري كرده‌اند ، مي‌گويد :“ تا آنجا كه ما مي دانيم هيچ جسم ديگري وجود ندارد كه بتواند با اين سرعت دوران كرده و در عين حال چنين انرژي تابشي را توليد كند . ” در هنگام وقوع اين تابش‌هاي انفجاري ، RRAT ها ، بعد از تپنده سحابي خرچنگ و تپنده ديگري به نام B۱۹۳۷+۲۱ ، روشن‌ترين منابع راديويي هستند كه تا به حال ديده شده‌اند .
با توجه به كوتاه بودن آن ، اين منابع احتمالا امواج راديويي را در پرتوهاي باريك و از مناطق كوچكي از سطح و يا مغناطيس كره ( مگنتوسفر ) يك ستاره نوتروني تابش ميكنند . ولي دليل دقيق اين انفجارها هنوز نامعلوم است . با توجه به طبيعت كوتاه مدت آنها ، مطالعه RRAT ها بسيار دشوار است . اين به آن معناست كه اخترشناسان بايد در حدس و گمان پيش بروند تا در آينده به اطلاعات بيشتري دست پيدا كنند . يكي از RRAT ها خصوصيات دوراني دارد كه بسيار شبيه به ستارگان نوتروني بسيار مغناطيسه ( مگنتارها ) است . مشاهدات نشان ميدهند كه حداقل تعدادي از RRAT هاي بسيار مغناطيسي وجود دارند كه سن آنها به ده‌ها هزار سال ميرسد . ولي در يك RRAT ديگر خصوصيات دوراني متفاوتي مشاهده شده است كه به نظر ميرسد مانند تپنده‌هاي عادي ميان سال باشد . مك لاگلن مي‌گويد:“ به نظر ميرسد كه RRAT ها خصوصيات بسيار گوناگوني دارند . اين بسيار جالب است چون نشان ميدهد كه هر ستاره نوتروني ميتواند رفتار بسيار عجيب و متفاوتي از خود بروز داده و همچنين موارد بسيار بيشتري از اين اجرام بايد وجود داشته باشند .”
با دانستن محدوده پوشش آسمان و حساسيت اطلاعات تلسكوپ پاركز و همچنين طبيعت زودگذر اين منابع راديويي ، مك لاگلن و همكارانش وجود 400.000 RRAT را در كهكشان راه شيري تخمين مي‌زنند كه اين تعداد ۴ برابر تعداد كل تپنده‌هاي راديويي شناخته شده است . وجود تعداد زياد RRAT ها مي تواند اين معماي قديمي را حل كند كه چرا تعداد نسبتا كمي از ابر نو اخترها ، باقيمانده‌اي به شكل ستاره نوتروني به جاي مي‌گذارند . ستارگان نوتروني در انفجارها به وجود مي‌آيند ولي مانند سحابي خرچنگ ، به عنوان مثال ، بيش از نيمي از باقيمانده‌هاي ابر نو اختري ، تپنده رصد شده ندارند .
ديويد هلفند ، رصدگر ستاره نوتروني از دانشگاه كلمبيا مي‌گويد :“ به نظر من ما ميتوانيم تصور كنيم كه اكثر ستارگان نوتروني در شرايط كاملا متفاوتي از تپنده خرچنگ متولد شده‌اند و اين اجرام هستند كه نسل قبلي RRAT ها را تشكيل مي‌دادند . ” در چند دهه آينده اختر شناسان با ساخته شدن راديو تلسكوپهاي بسيار بزرگ ، اطلاعات بيشتري در مورد RRAT ها بدست خواهند آورد . مك لاگلن مي‌گويد:“ ما انتظار داريم تا SKA ( تلسكوپ يك كيلومتر مربعي ) ، 40.000 مورد ديگر از اين اجرام را كشف كند . اين راديو تلسكوپ هاي بسيار بزرگ بايد فهم ما را از زمينه راديويي آسمان به كلي تغيير دهند . ” علاوه بر كشف تعداد زيادي RRAT ، اين تلسكوپها ، به احتمال زياد رده جديدي از اجرام تابش كننده امواج راديويي كشف خواهند كرد . جوزف لازيو ( از آزمايشگاه تحقيقات نيروي دريايي آمريكا ) كه يك منبع تابش راديويي را در نزديكي مركز كهكشان در اوايل سال ۲۰۰۵ كشف كرده است ، مي‌گويد :“ مي توان به جرات اذعان كرد كه آسمان راديويي ما هنوز ناشناخته است .”
توجيه پديده تابش امواج راديويي توسط اجرام نوتروني چگونه است ؟
همانطور كه دانستيم اجرام نوتروني از اين نوع به شدت بار الكتريكي دارند ، آنهم از نوع بار مثبت و چون اين بار الكتريكي مثبت قوي‌تر از نيروي گرانشي جرم نوتروني به نظر ميرسد ، با دوران ( اسپين ) جرم نوتروني ، ميدان مغناطيسي قوي عمود بر ميدان الكتريكي پديدار خواهد شد كه در مجموع يك ميدان الكترومغناطيسي يكنواخت را تشكيل خواهند داد ، حال اگر جرم نسبتا زيادي از خارج به طرف جرم نوتروني پرتاب شود ، تبديل سريع ذرات به نوترون ، انرژي‌زا بوده و اين انرژي ميتواند به پيكره جرم نوتروني شوك وارد كند و اين شوك باعث لرزش يا تغيير در سرعت دوران جرم نوتروني و در نتيجه نوسان ميدان الكترومغناطيسي شده و بدنبال آن امواج الكترومغناطيسي در خارج از افق رويداد و داخل ميدان الكترومغناطيسي جرم نوتروني توليد و انتشار خواهد يافت و چون قطر و دامنه نوسان جرم نوتروني زياد است ، پس اين امواج با طول موج بلند راديويي توليد و انتشار مي‌يابند ، يعني فركانسي نزديك به سرعت زاويه‌اي آنها . به طور مثال اگر شوك خارجي باعث افزايش سرعت تا 1100 دور در ثانيه شود ، فركانس موج راديويي 1100 هرتز خواهد بود . در واقع امواج الكترومغناطيسي توليد شده توسط خود جرم نوتروني به واسطه قدرت و شدت غير قابل تصور ، توان فرار از ميدان گرانشي جرم نوتروني را دارا ميباشند ، زيرا اين امواج در فاصله نسبتا دوري از مركز گرانش نيز توليد ميشوند ( يعني خارج از شعاع شوارتس شيلد ) و البته برد امواج الكترومغناطيسي كمتر از برد ميادين گرانشي نيست . از طرف ديگر اين اجرام نوتروني خاموش نيستند بلكه چنين تصور ميشود كه همانند سياره زمين در مركز خود واكنشهاي هسته‌اي بخصوصي انجام ميدهند كه اين واكنشهاي هسته‌اي ( انفجارات ) ميتواند باعث تغيير در سرعت دوران ( سرعت زاويه‌اي ) يا لرزش در آنها شود ، در واقع سرعت زاويه‌اي ستارگان نوتروني ثابت نيست و در هر لحظه تغيير ميكند و همواره لرزه‌هايي در آنها وجود دارد .
كيهان زودتر از آنكه انتظارش را داريم به پايان خود خواهد رسيد !
جرم اجرام نوتروني رو به افزايش است :
"/ تجزيه و تحليل ژرف‌ترين تصوير تلسكوپ فضايي هابل از كيهان نشان داده است كه سياه چاله‌هاي غول پيكر كه در مركز كهكشانها يافت ميشوند ، از ابتدا با اين اندازه متولد نشده و به دنبال تركيب كهكشانها با يكديگر ، رشد كرده و به اين اندازه رسيده‌اند .
راجير ويندهورست ، از دانشگاه ايالتي آريزونا و عضو يكي از دو گروه انجام دهنده اين تحقيق ، مي‌گويد ؛ با بررسي كهكشانهاي دور دست در تصوير فرا ژرف هابل ( hudf ) ، نخستين مدارك در مورد ارتباط بين رشد سياه چاله‌هاي بسيار پر جرم و تركيب كهكشانها به دست آمده است . سياه چاله‌ها از طريق جذب و بلعيدن ستارگان ، غبار و گاز رشد ميكنند .
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 628x428 and weights 31KB.
تصوير فوق بلعيده شدن يك ستاره توسط جرم نوتروني فرضي را نشان ميدهد .
هنگامي كه دو كهكشان با يكديگر تركيب ميشوند اين نوع اجرام بيشتر در دسترس سياه چاله‌هاي مركزي قرار مي‌گيرند . دو تيم تحقيق كننده روي اين موضوع نتايج كار خود را در كنفرانس خبري در دهم ژانويه كه در دويست و هفتمين جلسه انجمن نجوم آمريكا در شهر واشنگتن برگزار شد ، اعلام كردند .
سياه چاله جسمي بسيار پر جرم است كه به دليل جرم بالاي خود و چگالي بسيار زياد آن تمايل به بلعيدن تمام اجرام موجود در اطراف خود را دارد . بر اساس يك نظريه ، در مركز كهكشانها ابر سياه چاله‌هايي وجود دارند كه باعث مي شوند تا كهكشان به شكل منسجم در بيايد و به دور سياه چاله بچرخد . بررسي‌هاي جديد نشان مي دهند كه اين ابر سياه چاله‌ها بر اثر تركيب دو كهكشان و بلعيدن مقدار بيشتري ماده ، بزرگتر مي شوند و رشد مي كنند . به اين عمل « تغذيه سياه چاله » مي گويند .
مطالعات انجام شده در « تصوير فراژرف هابل » ، پيش بيني‌هاي شبيه سازي هاي كامپيوتري را تاييد مي كند . در اين مدلها ، كهكشان هاي تازه تركيب شده آنقدر از غبار پوشيده شده‌اند كه منجمان جذب و بلعيده شدن جرمهاي بسيار بزرگ توسط سياه چاله مركزي را نمي بينند . پس از وقوع اين تركيب‌هاي كهكشاني ، صدها ميليون تا يك ميليارد سال طول مي كشد تا غبار ايجاد شده در اطراف كهكشان تركيبي پاك شود و منجمان تغذيه سياه چاله مركزي توسط ستارگان و گازها را مشاهده كنند . يكي از علائم وقوع اين تغذيه ، تغيير روشنايي اين كهكشانها در طول زمان است .
دو تيم « تصوير فرا ژرف هابل » معتقدند كه در تحول كهكشانها دو بخش كاملا جدا وجود دارد ؛ بخش اول يا مرحله نوزادي كه نمايانگر كهكشانهايي است كه تازه به هم پيوسته‌اند و غبار موجود در اطراف آنها مانع از ديده شدن سياه چاله مركزي مي شود و بخش دوم مرحله تغييرات نوري است كه در آن كهكشان تركيبي آنقدر از غبار پاك شده است كه مواد در حال بلعيده شدن در اطراف سياه چاله اصلي قابل رويت هستند .
« ويندهورست » توضيح مي دهد ؛ « تفاوت واضح بين اين دو بخش بسيار تعجب آور است چون معمولا عقيده بر اين است كه تركيب كهكشانها و فعاليت سياه چاله‌هاي مركزي ارتباط نزديكي با يكديگر دارند . در اطراف كهكشان ما اكثرا كهكشانهاي بالغ موجودند كه براي درك چگونگي شكل گيري آنها ، بايد جواني و نوزادي آنها را بررسي كرد . ما به وسيله « تصوير فرا ژرف هابل » تصاويري از كهكشانهاي اوليه به دست مي آوريم كه به ما كمك مي كند تا كهكشان هاي جوان را بررسي كنيم » .
ارتباط بين رشد كهكشانها در جريان تركيب آنها و تغذيه سياه چاله‌هاي مركزي مدتها مورد بررسي بوده است ، اما نتايج سالها بي‌فايده بوده‌اند . « ست كوهن » از دانشگاه آريزونا و سرپرست يكي از دو تيم مي گويد ؛ « زمينه ژرف هابل اطلاعاتي با كيفيت بالا فراهم كرده و اين نخستين اطلاعاتي است كه به وسيله آن ، اين نظريه آزمايش شده است . ما در اين پژوهش روي ۵۰۰۰ كهكشان دور دست در مدت ۴ ماه مطالعه كرده‌ايم ».
شواهد تصوير فرا ژرف هابل توجه منجمان را به ارتباط بين رشد سياه چاله‌هاي غول آسا و رشد كهكشانها جلب كرده است . تيمي به سرپرستي « آمبرا استرا » از دانشگاه ايالتي آريزونا ، تصوير فرا ژرف هابل را براي يافتن كهكشان هاي نوزاد جستجو كردند . اين دسته از كهكشانها به خاطر وجود گره‌ها و دم‌هايي كه بر اثر تركيب كهكشانها ايجاد شده است به اين نام معروف‌اند .
اين قسمت‌ها ( گره و دم ) هنگامي پديدار مي شوند كه كهكشانها اثر گرانشي خود بر ستارگان را از دست داده و تعدادي از آنها را در فضا رها مي كنند . اين تيم در حدود ۱۶۵ كهكشان نوزاد يافت كه ۶ درصد كل تعداد اين كهكشانها را تشكيل مي دهد . « استران » مي گويد ؛ « اين كهكشان هاي نوزاد هيچگونه تغيير در روشنايي از خود نشان نمي دادند . هنگامي كه تغييرات روشنايي پديدار شود ، نور از موادي كه در اطراف سياه چاله موجودند تابش مي شود .
اين مواد قبل از بلعيده شدن گرم شده و شروع به تابش مي كنند . هر چه اين مواد به سياه چاله نزديك‌تر مي شوند ، روشنايي آنها به سرعت تغيير مي كند . اين مطالعه روي كهكشان هاي نوزاد بيان مي كند كه سياه چاله‌ها در كهكشان هاي تركيبي از غبار پوشيده شده اند و در نتيجه مشاهده ماده بلعيده شده براي ما غير ممكن است .»
تيم « كوهن » در مورد روشنايي ۴۶۰۰ جرم در تصوير فرا ژرف هابل مطالعه كرده‌اند . اين تيم در مورد ۴۵ جرم كه يك درصد كهكشان هاي كم نور مطالعه شده را تشكيل مي دهند ، تغييرات قابل ملاحظه اي در روشنايي را ثبت كردند . اين واقعيت نشان مي دهد كه كهكشانها احتمالا شامل سياه چاله‌هاي بسيار پر جرمي هستند كه از ستارگان و گازها تغذيه مي كنند .
« ويندهورست » مي گويد ؛ « مدت تغذيه يك سياه چاله معمولي در حدود چند ميليون سال است . اين همانند آن است كه اين سياه چاله ۱۵ دقيقه در روز را به تغذيه و بلعيدن اجرام نزديك خود اختصاص دهد » . تجزيه و تحليل زمينه ژرف هابل نيز مطالعات قبلي تلسكوپ فضايي هابل روي سياه چاله‌هاي غول پيكر در مركز كهكشانهاي نزديك را تقويت مي كند .
اين مطالعات نشان داده بودند كه ارتباط نزديكي بين جرم حباب مركزي و جرم سياه چاله مركزي در كهكشانها برقرار است . كهكشانها از سياه چاله‌هاي مركزي با جرمي در حدود چند ميليون تا چند ميليارد جرم خورشيد تشكيل شده‌اند .
گمان مي‌رود سياهچال‌هاي مشابه ولي بزرگتري با جرمهايي نزديك به يكصد ميليون برابر خورشيد وجود داشته باشند كه در مراكز كوازارها قرار دارند . ماده‌اي كه درون چنين سياهچال مافوق سنگيني فرو مي‌افتد يگانه منبع پر قدرتي را بوجود مي‌آورد كه بتواند آن مقادير عظيمه انرژي را كه اين اجسام در حال انتشار آنها هستند تبيين و تشريح كند ، به محض آنكه ماده به درون سياهچال تنوره مي‌كشد آنرا در همان جهتي به دوران در آورد كه موجب پيدايش يك ميدان مغناطيسي شود كه تا اندازه‌اي شبيه ميدان مغناطيسي زمين است . ماده ساقطه در اين سياهچال در نزديكي آن ذراتي بسيار پر انرژي توليد خواهد كرد و ميدان آهن ربايي حاصله به اندازه‌اي توانمند است كه مي تواند اين ذرات را به صورت افشانه‌هايي در آورد كه از دو انتهاي محور دوران يعني در امتداد قطبهاي شمال و جنوب سياهچال به بيرون فوران كنند چنين افشانه‌اي در تعدادي از كهكشانها و كوازارها واقعا مشاهده شده‌اند . "
البته تصور و قبول وجود يك جرم نوتروني واحد در هسته كهكشان به اين اندازه كار دشواري است ، بلكه كهكشانها نيز همانند هسته‌هاي سنگين عناصر ، در هسته‌هاي خود تعداد زيادي از اجرام نوتروني را جا داده‌اند كه به سرعت در حال چرخش به دور خود و يكديگرند و چنين تصور ميشود كه جرم واحدي را تشكيل داده‌اند . به هر حال با افزايش جرم اجرام نوتروني ، اين اجرام اولا به جرم بحراني خود نزديك شده و واكنش هسته‌اي از نوع چهارم در آنها شروع خواهد شده و دوما با افزايش جرم اين اجرام ، سرعت مكش گازها در هسته كهكشان افزايش يافته و جرم بيشتري از كهكشان تبديل به نوترون خواهد شده كه در نهايت كهكشانها تعادل خود را از دست خواهند داد براي اينكه ميتوانيم جرم يك كهكشان را به دو قسمت كلي تقسيم كنيم 1 - جرم هسته 2 - جرم ستارگان و گازهاي پيرامون هسته ، در واقع جرم قسمت اول همواره رو به افزايش بوده ولي جرم قسمت دوم همواره رو به كاهش است و اين سرعت كاهش و افزايش به صورت تصاعدي رو به فزوني است كه در نهايت باعث فرو ريختن كل جرم كهكشان به درون هسته ، همانند انفجار ابر نو اختران خواهد شد .
ناشناخته ترين ها!
پاسخ با نقل قول
