جلسه اول

بيسيک چيست ؟

************************************************** ***************************

با توجه به گستردگی روزافزون علم کامپیوتر در تمام ابعاد زندگی انسان و نیاز به یادگیری این علم نوین و از آنجایی که زبان QBASIC ( نسخه جدید تر BASIC) زبانی ساده و در عین حال قدرتمند برای آموزش مفاهیم برنامه نویسی است ، در این وبلاگ اقدام به آموزش قدم به قدم این زبان کرده ام . امید است مورد استفاده دوستان عزیز قرار گیرد .

************************************************** ***************************

در این یادداشت ، می توانید با تاریخچه و خانواده BASIC آشنا شوید . در یادداشت های بعدی اصول برنامه نویسی QBASIC را شروع خواهم کرد .



بیسیک را می توان متداولترین زبان برنامه نویسی کامپیوتر در چند دهه اخیر به حساب آورد . عموما این زبان اولین زبانی است که کارآموزان ، دانش آموزان و دانشجویان با آن آشنا می شوند و برنامه نویسان با ذوق ، زبان فوق را به علت سهولت استفاده و قابلیت های مناسب آن دوست دارند . کلمه BASIC مخفف عبارت Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code به معنای "کد حاوی دستورات نمادین همه منظوره مخصوص نوآموزان" می باشد . نسخه ی اصلی آن در کالج دارتموث (Dartmouth) در سال 1964 برای نوآموزان به عنوان یک زبان آموزشی ایجاد گشت . علت اصلی ایجاد این زبان را می توان در پیچیدگی های زبان های متداول از قبیل Fortran ، Assembly و غیره جستجو کرد.



برنامه نویسی ساخت یافته :

همزمان با آمدن زبان هایی که دارای ساختارهای کنترلی کاربردی (مانند C و پاسکال) بودند و امکان طراحی زیباتر ، دقیق تر و مناسبتر برنامه ها را به برنامه نویسان دادند نیاز به نسخه اول BASIC کم شده و نسخه های جدیدی از آن مانند QBASIC برای رفع کمبودهای نسخه اول به بازار عرضه شد که ضمن حفظ سادگی بیسیک ، قابلیت برنامه نویسی ساخت یافته را نیز به آن افزودند . برنامه نویسی ساخت یافته روشی از برنامه نویسی است که در آن برنامه را به قطعات کوچکتر تقسیم بندی می کنند و هر قطعه کار مشخصی را انجام می دهد . همچنین در این روش اجرای برنامه و کنترل ترتیب اجرای دستورالعمل ها با استفاده از کلمات و سمبل های جدید آسان تر شده است . اصلی ترین مزیت برنامه نویسی ساخت یافته را می توان در سادگی امکان توسعه و نکهداری برنامه ها دانست . برنامه هایی که با زبانهای غیر ساخت یافته نوشته می شدند ، به سادگی قابل تغییر نبودند و گاهی فراتر رفتن میزان تغییرات از حد مشخصی ، نیاز به بازنویسی کامل برنامه را ایجاب می کرد . در نتیجه برنامه نویسی ساخت یافته ، راه حل این مشکل بود .



مفسر و مترجم :

پس از آن که برنامه ای در محیط زبان برنامه نویسی نوشته شد ، باید توسط کامپیوتر اجرا شود . در دنیای زبان های برنامه نویسی دو روش مختلف برای اجرای برنامه ها وجود دارد :

روش اول : مفسر (Interpreter) که برنامه ها را در زمان اجرا خط به خط به کدهای ماشین (صفر و یک) تبدیل می کند .

روش دوم : مترجم (Compiler) که کل برنامه را یکجا به کدهای ماشین تبدیل می کنند . مترجم ها معمولا فایل هایی با پسوند EXE یا COM ایجاد می کنند که این فایل ها قابلیت اجرا در محیط سیستم عامل را دارند و نیازی به خود زبان برنامه نویسی در هنگام اجرا ندارند ، در حالی که برای اجرای برنامه ای که با زبان های دارای مفسر نوشته شده است ، نیاز به وجود فایل های زبان برنامه نویسی نیز می باشد .

بیسیک نیز جزو زبان های تفسیری محسوب می شود . زبان های تفسیری علی رغم سادگی در پیاده سازی زبان چند اشکال مهم دارند :

کندی اجرای برنامه ها در مقایسه با زبان های مترجم دار

نیاز به تفسیر هر دستور حتی اگر در یک حلقه آن دستور را هزاران بار داشته باشیم .



QBASIC علاوه بر آنکه مفسر است ، با بهینه سازی هایی که در آن صورت گرفته ، کل برنامه را یکجا تفسیر می کند . یعنی دارای کامپایلر نیز می باشد و این امر تا حد زیادی کارایی آن را بالا برده است .



QBASIC مفسر بیسیکی است که به همراه MS-DOS نسخه 5 و بالاتر ارائه می گردد . شرکت مایکروسافت تولید کننده QBASIC با تکمیل این محصول ، نسخه های دیگری از بیسیک را روانه بازار کرده است که عبارتند از :

Quick BASIC و BASIC PDS و VISUAL BASIC .