مرفولوژي رودخانه :
شناختن شكل و ساختمان رودخانه مرفولوژي رودخانه ناميده مي شود به عبارتي به كمك مرفولوژي رودخانه مي توان اطلاعاتي از شكل هندسي آبراهه، شكل بستر و پروفيل طولي رودخانه به دست آورد. مرفولوژي يك رودخانه تحت تاثير عوامل متفاوتي مثل سرعت جريان فرسايش و نحوه رسوب گذاري قرار دارد از نظر مرفولوژي رودخانه ها به دو طريق زمين شناسي و نوع مسير تقسيم مي شوند:
از نظر زمين شناسي: در اين تقسيم بندي با رودخانه هاي جوان، كامل، مسن مواجه هستيم.
رودخانه هاي جوان : رودخانه هايي هستند كه در شيبهاي تند جريان دارند. دره اين رودخانه ها به شكل و فرسايش در اين رودخانه ها تا هنگامي كه بستر به حالت تعادل نسبي برسد ادامه دارد.
رودخانه هاي كامل : اين نوع رودخانه ها در دره هاي پهن تري جريان داشته و از شيب نسبتاً ملايمي برخوردارند. فرسايش ديواره ها در اين نوع رودخانه ها جايگزين فرسايش بستر گرديده است، چرا كه بستر قبلاً به يك حالت تعادل نسبي رسيده است.
رودخانه هاي مسن : اين رودخانه ها در دره هاي بسيار پهن جريان داشته، بسترشان داراي شيب ملايمي است و در مسير آنها آبشاري وجود ندارد. مسيرهاي نعل اسبي در حاشيه رودخانه حاكي از تغيير مسير پيچ هاي رودخانه در طول زمان مي باشد. رودخانه كارون در ايران مثال خوبي از اين نوع رودخانه هاست.
در تقسيم بندي زمين شناسي با رودخانه هاي جوان، كامل، مسن مواجه هستيم
در رودخانه هاي كامل فرسايش ديواره ها جايگزين فرسايش بستر مي‌گردد، چرا كه بستر قبلاً به يك حالت تعادل نسبي رسيده است.
از لحاظ نوع مسير: رودخانه ها با مسير مستقيم، پيچان، شرياني، از همديگر مشخص مي شوند.
رودخانه ها با مسير مستقيم : بيشتر دربازه هاي كوتاه، رودخانه ها اين شكل را پيدا مي كنند كه خود يك حالت ناپايدار و انتقالي است و پس از برخورد با مانع در مسير رودخانه اين حالت از بين مي رود.
رودخانه ها با مسير پيچان : نماي بالاي اين رودخانه ها شامل يك رشته پيچ هاي پي در پي
مي باشد كه با مسيرهاي مستقيم به يكديگر وصل شده اند. رودخانه هاي پيچان داراي شيب ملايم مي باشند و غالباً ناپايداري در مسير آنها ديده مي شود. در ساحل بيروني پيچ، سرعت جريان زياد شده كه همين امر باعث ايجاد فرسايش در اين سمت و در نتيجه رسوبگذاري در ساحل مقابل مي گردد. اين فعل و انفعالات به مرور زمان باعث پيش روي پيچ به سمت ساحل بيروني و هم زمان با آن به طرف پايين دست رودخانه مي گردد.
رودخانه ها با مسير شرياني : اين رودخانه ها شامل يك تعداد آبراهه مي باشند كه در طول مسير از هم جدا شده و دو مرتبه به يكديگر مي پيوندند.
رودخانه ها با مسير مستقيم، پيچان، شرياني، از همديگر مشخص مي شوند
