بانكداري با استفاده از تلفن همراه
موبايل بانك
امروزه يكي از شيوه‌هاي نوين مورد توجه در عرضه خدمات بانكي، ارائه خدمات با استفاده از تلفن همراه است و با وجود آن‌كه عمر استفاده از تلفنهاي همراه براي انجام عمليات بانكي و مالي بيش از پنج سال نيست، اما باز هم پيشرفت‌هاي مهمي در اين زمينه صورت گرفته و نويددهنده گسترش بسيار زياد اين شيوه جديد بانكداري الكترونيكي در آينده است به‌گونه‌اي كه بيشتر كشورهاي جهان در عرصه بانكداري و خدمات مالي خود سرمايه‌گذاري‌هاي كلاني انجام داده‌اند.
تعريف موبايل بانك
آنچه به‌طور عمومي به‌عنوان تعريف موبايل بانك1 در متون بانكداري و مالي ارائه شده، به‌كارگيري تلفنهاي همراه در دريافت خدمات بانكي و مالي است. بدين معنا كه موسسه يا بانك عامل مي‌تواند خدمات خود را از طريق اينترنت در اختيار مشتريان قرار دهد و مشتريان براي دريافت خدمات مورد نياز خود مي‌توانند، با اتصال به اينترنت از طريق تلفنهاي همراه خود، خدمات عرضه شده بانك يا موسسه عامل را مستقل از زمان و مكان دريافت كند.
اما آنچه در تعريف موبايل بانك مورد توجه قرار مي‌گيرد، انواع خدمات ارائه شده و انواع شيوه‌هاي ارائه خدمات در قالب بانكداري از طريق تلفن همراه يا به‌عبارتي موبايل بانك است.
در اين زمينه آنچه بيشتر در تعريف بانكداري از طريق تلفن همراه در انواع خدمات ارائه شده و شيوه‌هاي آن مورد توجه قرار مي‌گيرد در شكل ساده آن امكان مشاهده تراز حساب توسط مشتري از طريق دريافت پيامك توسط بانك عامل است كه روي صفحه تلفن همراه مشتري قابل مشاهده است و مشتري با دريافت آن مي‌تواند بدون نياز به مراجعه مستقيم و يا بدون متوسل شدن به شيوه‌هاي ديگر خدمات بانكي از قبيل اينترنت، رايانه و ... از آخرين وضعيت حسابهاي خود مطلع شود.
شيوه اشاره شده در بالا به‌عنوان ساده‌ترين شيوه عرضه خدمات موبايل بانك شناخته شده است. اين قبيل عرضه خدمات موبايل بانك تنها به امكان ارتباط بين بانك و تلفنهاي همراه مشتريان بانك بستگي دارد. در واقع چنين شيوه عرضه خدمات موبايل بانك همانند ارتباطات تلفني يا پيامك بين خود مشتريان است با اين تفاوت كه در يك طرف به‌جاي مشتري دوم، بانك عامل قرار مي‌گيرد.
در اين شيوه خدمات موبايل بانك، مشتريان فقط مي‌توانستند آخرين وضعيت صورت‌حسابشان را دريافت كنند در حالي كه مشتريان نياز به ديگر خدمات مالي و بانكي از جمله نقل‌وانتقال وجوه، پرداخت وجوه، معاملات سهام، پرداخت قبوض و غيره داشتند.
در مسير رفع اين مشكل، با پيشرفت فناوري و به‌كارگيري سيستمهاي ارتباطي جهان بي‌سيم چون WAP2 و سيستم ارتباط بي‌سيستم جهان جاوا در قالب پشتيباني خدمات‌دهي جهاني بسته راديويي3 و همچنين توليد تلفنهاي همراه با قابليت اتصال به شبكه جهاني و سيستمهاي ارتباطي بي‌سيم و اينترنت، اين امكان فراهم شد كه انواع مختلفي از خدمات بانكي و مالي همچون نقل‌وانتقال بين حساب‌ها، معاملات و دادوستدهاي بازار سهام، آگاهي از موجودي حساب‌ها بدون نياز به‌دريافت پيامك و همچنين پرداخت وجه با استفاده از تلفنهاي همراه عملي شود. در واقع با چنين پيشرفتي در عرضه ارائه خدمات بانكي از طريق تلفنهاي همراه روزبه‌روز باعث توجه بيشتر به اين شيوه بانكداري شد، به‌گونه‌اي‌كه امروزه به‌دليل كم‌هزينه بودن و بالا بودن امنيت دريافت خدمات مالي و بانكي از طريق تلفنهاي همراه به‌عنوان نخستين و بنيادي‌ترين گام موفقيت در عملي شدن تجارت الكترونيكي در هر كشوري شناخته شود.
در مجموع، با توجه به هزينه چندين بانك و موسسه مالي معتبر جهان، مي‌توان خدمات ارائه شده يا قابل دريافت در شيوه موبايل بانك را در موارد زير خلاصه كرد:
خدمات ارائه شده در سيستم بانكداري تلفن همراه
1– امكان دريافت انواع اطلاعات مربوط به حساب مشتري: مشتري بانك يا موسسه مالي مي‌تواند انواع اطلاعات مربوط به‌حساب خود را از قبيل آخرين مانده حساب‌ها، تعداد معين و مشخص مبادلات پاياني، و تمام مبادلات انجام شده در يك مقطع زماني را با استفاده از تلفن همراه خود دريافت كند.
2– خريد از فروشگاه‌ها، پرداخت هزينه‌ها در هتل‌ها و ساير مراكز خدماتي: مشتري بانك مي‌تواند در دريافت خدمات مورد نياز خود به‌جاي پرداخت مستقيم وجه نقد از طريق گوشي تلفن همراه به پرداخت هزينه خدمات يا محصولات خريداري شده خود بپردازد.
3– مشاهده وضعيت بازار اوراق بهادار و انتقال خريد و فروش اوراق بهادار از طريق تلفن همراه اينترنت: مشتريان استفاده كننده از خدمات بانكداري از طريق تلفن همراه مي‌توانند با اتصال به اينترنت، وضعيت بازار اوراق بهادار را از قبيل بازار سهام و اوراق قرضه مشاهده كنند و حتي در صورت تمايل مي‌توانند با دريافت رمز خريد از كارگزاري بورس اوراق بهادار و برقراري ارتباط با آنان خريد و فروشهاي اوراق بهادار مورد نياز خود را انجام دهند.
4– خدمات چك: مشتريان استفاده كننده از خدمات بانكداري از طريق تلفن همراه مي‌توانند با اتصال به اينترنت و ارتباط با بانك عامل، از خدمات مرتبط با چك نيز بهره‌مند شوند، بدين معنا كه مشتريان در صورت نياز به خدمات مرتبط با چك از طريق تقاضاي دسته چك، چك بانكي، وصول چك يا توقيف چك و ... مي‌توانند از طريق تلفن همراه اينترنتي خود، تقاضاي خدمات از بانك عامل كرده و در اسرع وقت و با سرعت عمل بالا، خدمات مورد تقاضاي خود را دريافت كنند.
5– امكان پرداخت انواع قبوض از طريق تلفنهاي همراه در قالب موبايل بانك: مشتريان استفاده‌كننده از خدمات بانكي تحت شيوه موبايل بانك مي‌توانند انواع قبوض از قبيل قبضهاي تلفن، برق، گاز، جريمه، عوارض و غيره را با اتصال به اينترنت از طريق تلفن همراه و وارد شدن به سايت خدمات بانكداري تلفن همراه و وارد كردن رمز خود پرداخت كنند.
در پرداخت قبوض، مشتريان بانك علاوه بر وارد كردن رمز خود نياز به وارد كردن شماره قبوض و مبلغ آن و همچنين اداره يا سازمان صاحب قبوض نيز دارند و اين بخش در راهنماي بالاي صفحه كاملا آورده مي‌شود و مشتريان تنها سازمان صاحب قبض را از بين سازمانهاي مندرج در صفحه اصلي انتخاب مي‌كنند.
در كل خدماتي كه در شيوه موبايل بانك ارائه مي‌شود، بيشتر از آن چيزي است كه در موارد فوق ذكر شد. از جمله ديگر خدمات عرضه شده به مشتريان مي‌توان به امكان دريافت وجه حقوق و دستمزد، امكان دريافت وضعيت انواع حساب‌ها در زمان‌هاي دلخواه، اشاره كر
پي نوشت :
1. Mobile Banking
2. Wireless Application Protocol
3. General Packed Radio Service(GPRS
منبع: جام جم
