اثرات ورزش و فعالیت جسمانی
اثرات ورزش و فعالیت جسمانی
بر سلامت جسم و روان
«بخشی از مقاله دکتر داود فرج زاده»
قلب یکی از اعضاء حساس و مهم بدن است و هرگونه اختلالی در عملکرد قلب، موجب اختلال در فعالیتهای روزانه خواهد شد،یکی از راههای مراقبت از قلب، انجام فعالیتهای جسمانی و ورزش های مناسب، به تناسب وزن وسن است.
تاثیرات مثبت ورزش
بر سیستم قلبی و عروقی عبارتند از :
1- تقویت عضله قلب و سایر عضلات بدن. 2- تسریع در جریان خون و انتقال بهتر اکسیژن به قسمتهای مختلف بدن.3- پیشگیری از بروز بیماری فشار خون به دلیل کاهش کلسترول وبازشدن عروق. 4- به دلیل تقویت عضله قلب و افزایش قدرت انقباضی آن، تعداد ضربان قلب در حالت استراحت در هر دقیقه کمتر شده و در مقابل، خون با نیروی بیشتری به جریان می افتد. 5- با انقباض عضلات پا در حین ورزش، خون راحت تر به قلب باز می گردد واز بروز واریس در پاها جلوگیری میشود.
مهمترین اثرات ورزش
بر دستگاه تنفس عبارتند از:
1-با ورزش کیسه های هوایی شش ها بیشتر باز شده و بازدهی آنها افزایش می یابد. 2-افزایش حجم تنفسی در طول شبانه روز ، موجب دریافت اکسیژن بیشتر و رساندن آن به اندامهای بدن می شود.3- قابلیت دریافت و مصرف اکسیژن بیشتر، موجب می گردد کارآیی جسمانی افزایش یافته و دیرتر خسته شویم.
مهمترین اثرات مثبت ورزش
بر دستگاه عصبی عبارتند از:
1- ورزش از فشارهای روانی و نارحتیهای روحی می کاهد وراهی مناسب برای مقابله با افسردگی است.
2-با بهبود کار سیستم عصبی-عضلانی، موجب چالاکی و افزایش و کارایی بدن می شود.
3-ورزش موثرترین راه برای درمان بی خوابی است.
مهمترین اثرات مفید ورزش
بر دستگاه حرکتی عبارتند از:
1- عضلات بدن با انجام ورزش مناسب تقویت می شوند وقدرت کارآیی جسمی افزایش می یابد.
2- ورزش صحیح از آرتروز جلوگیری کرده موجب سلامت و استحکام مفاصل می شود و مقاومت مفاصل را در مقابل صدمات افزایش می دهد.
3- ورزش موجب کشش عضلات و انعطاف پذیری بیشتر بدن می شود.
4- ورزش موجب استحکام استخوان ها شده و از پوکی آن جلوگیری می کند.
5- با تقویت عضلات ستون مهره ها، از بروز کمر درد پیشگیری می شود.
6- همچنین ورزش از شل شدن عضلات جلوگیری کرده و ذخیره انرژی عضلات را افزایش می دهد.
بارزترین اثرات مثبت ورزش
در سلامت روح و روان وسلامت اجتماعی فرد:
1- ورزش، طراوت وشادابی را به ارمغان آورده و افسردگی را از بین می برد.
2- ورزش، موجب احساس اعتماد به نفس، احساس قدرت و تقویت اراده می شود.
3- ورزش، باعث تقویت تمرکز فکر و افزایش دقت عمل می گردد.
4- ورزش متعادل،موجب داشتن احساس خوب و افزایش قدرت خلاقیت می گردد.
5- ورزش، احساس آرامش و راحتی روح را افزایش داده و انسان را در مقابل فشارهای روانی و اضطراب مقاوم می کند.
6- ورزش، موجب تقویت قوای ذهنی و حافظه می شود.
7- با توجه به محاسن فوق الذکر افرادی که ورزش متعادلی دارند،همیشه سالم هستندودر مقابل بیماریهای مختلف، مقاومند، در نتیجه غالبا در فعالیتهای اجتماعی، افرادی موفق هستند.
8- ورزش، موجب پیشگیری از خستگی زودرس شده و کارمندان ورزشکار هیچگاه با کسالت با ارباب رجوع پاسخ نمی دهند.
9- افراد فعال، توانایی خودرا می شناسند وازآن حداکثر استفاده را می کنند.
10- احتیاجات اولیه خود را برطرف می کنند وبا شناخت واقعیات، واقع بینانه تر با مشکلات زندگی، مقابله می نمایند.
11- افراد فعال به دلیل اعتماد به خویش،مسئولیت پذیرند، از کسب تجربه لذت می برند وهمیشه برای بهترین نتیجه تلاش می کنند.
12- تربیت روح و روان در کنار تربیت بدنی موجب تقویت اراده شده و چنین شخصی هرگز به طرف اعتیاد نخواهد رفت.
تهیه شده در:
کارشناسی تکنولوژی وگروههای آموزشی متوسطه ناحیه یک
گروه تربیت بدنی
علمي، پزشكي، ورزشي؛
فقر حركتي، معضل امروز و فردا
ايپنا – فقر حركتي و يا بي‌تحركي از عمده‌ترين مشكلات سال‌هاي اخير بسياري از كشورهاي در حال توسعه و يا توسعه يافته مي‌باشد بنحوي كه هزينه‌هاي هنگفتي جداي از ورزش قهرماني در ابعاد همگاني كردن آن متحمل مي‌شوند تا جامعه دچار خمود حركتي نشده و به سمت شادابي، بالندگي و توسعه گام بردارد.
بي‌تحركتي علت عمده بسياري از بيماري‌هاي روحي و جسمي است به طوري كه از سوي سازمان بهداشت جهاني هشدار داده شده است كه سالانه بيش از دو ميليون مرگ تنها به دليل نداشتن فعاليت بدني در جهان اتفاق مي‌افتد و براساس آخرين يافته‌هاي علمي ، زندگي بي‌تحرك يكي از 10 علت عمده مرگ و مير در جهان است.
افزايش فوتهاي ناگهاني ناشي از بي تحركي،دو برابر شدن خطر بيماري‌هاي قلبي و عروقي، افزايش ديابت، اضافه وزن داشتن، خطر سرطان روده،بالا رفتن فشار خون،اختلالات چربي، پوكي استخوان، افسردگي و افزايش اضطراب و استرس دروني، فقدان اعتماد به نفس، كاهش دقت به هنگام انجام وظايف محوله و دهها موارد ديگر را مي‌توان از مهمترين علت‌هاي بي‌تحركتي دانست كه زنگ‌هاي خطر را براي سياستمداران و مردم هر كشوري در صورت عدم توجه لازم به اين امر به صدا در مي‌آورد.
امروزه ورزش بعنوان تاثيرگذارترين عامل اجتماعي جهت ايجاد غرور ملي و افزايش سلامت و شادابي جامعه از سوي تمامي كشورها پذيرفته شده و دولتمردان دنيا سعي دارند جداي از توجه به ابعاد شادي بخش، اقتصادي، فرهنگي و سياسي آن از حضور مردم در ورزش جهت افزايش سلامت روحي رواني جامعه بهره ببرند.
البته توجه به اين مساله در شهرهاي بزرگ و يا كشورهاي در حال توسعه مشكل عمده‌تري دارد، شلوغي،فقر، ترافيك، آلودگي هوا، كمبود امكانات ورزشي و تفريحي و فضاي لازم، مشكلاتي است كه بسياري از شهرهاي بزرگ در خود دارا مي‌باشند. از طرفي تغيير الگوي غذايي، عدم انجام كارهاي بدني لازم، وقتگذرانيهاي هاي غير قابل تحرک همچون ديدن تلويزيون، كار با كامپيوتر و راحت‌طلبي هاي غيرضروري منجر به مغضل فوق شده است كه مردم هر چند در فعاليت‌هاي روزانه خود غرقند و به قول خودشان وقت براي سر خاراندن ندارند اما همگي به نحوي از يك نوع بي‌حركتي پنهان و عوارض ناشي از آن رنج مي‌برند كه اقدامات موثر بهداشت عمومي به صورت فوري براي ترويج انجام ورزش و فعاليت بدني و بهبود بهداشت عمومي جامعه، در سراسر جهان و كشور مورد نياز است.
در واقع فعاليت بدني منظم و ورزش براي جامعه اعم از زن و مرد فوايد جسمي و روحي بسياري داشته و نقش مهمي در افزايش بهداشت عمومي و سلامت جامعه خواهد داشت و از طرفي تمرين‌هاي منظم بدني به كودكان و نوجوانان كمك مي‌كند تا استخوان‌ها و عضلات و مفاصل سالمي داشته باشند و اندازه وزن با قد و بدنشان تنظيم شده و چربي بدنشان كم گردد اين امر در ايجاد هماهنگي و تنظيم تصميمات ذهني و حركتي نقش موثري دارد و همين افزايش قدرت فراگيري و انجام درست كار به پيشگيري بسياري از بيماري‌ها و همچنين تنظيم اضطراب‌ها و كاهش افسردگي كمك قابل توجهي مي‌كند.
بازي ورزش و يا هر نوع فعاليت بدني ديگر براي نوجوانان و افراد جامعه به آنها اين فرصت را مي‌دهد كه خودباوري و اعتماد به نفس داشته و در جهت موفقيت، مشاركت و اتحاد جمعي حركت كنند و ميزان تحمل آنها در برابر سختي‌هاي زندگي را بيشتر مي‌كند اين تاثيرات مثبت همچنين باعث كاهش مضرات و خطرات ناشي از زندگي‌هاي مصرفي و پرتنش مي‌شود و ضمن هدايت نيروي هر فرد جامعه به سمت و سوقي صحيح، به نوعي مانع افزايش جرم و بزه در جامعه شده و همچنين از ميزان بيماري‌هاي فصلي و سني و يا كم تحركي موجود در جامعه خواهد كاست.
تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد الگو و عادتهاي بدني هر فرد در دوران كودكي و نوجواني پس از بلوغ و رشد همچنان در طول زندگي فرد باقي خواهد ماند و در نهايت منجر به سلامت فرد در برابر ناملايمات و افزايش طول عمر و كاهش بيماري‌هاي پي در پي وي خواهد شد و برعكس داشتن عادت غير سالم دوران كودكي و نوجواني همچون بي‌تحركي نيز تا بزرگسالي معمولا امتداد مي‌يابد.
توجه به نكات فوق بيانگر آن است كه امروزه فعاليت‌هاي بدني و ورزش نقش مهمي در افزايش سلامت روحي و جسمي و جامعه دارد ولي متاسفانه در حال حاضر بوضوح مي‌بينيم كه فعاليت بدني جوانان و مردم كشورمان به خصوص در مناطق شهري به شدت كاهش يافته و زنگ ورزش و تربيت بدني مدارس به كم اهميت‌ترين درس تبديل شده و كودكان و نوجوانان اندكي به فعاليت بدني همچون ورزش در مدارس و كوچه‌ها پرداخته و بيشتر وقت خود را به پرسه زدن در خيابان‌ها يا تماشاي تلويزيون و انجام بازي‌هاي رايانه‌اي مي پردازند همچنين در بين اقشار جامعه كشورمان بندرت افراد را پيدا مي‌كنيم كه انجام تمرين ورزشي روزانه و حركت بدني ولو 15 دقيقه‌اي در روز داشته باشند .
بديهي است اين امر ناشي از نبود فرهنگ لازم و اطلاع‌رساني مهم،احساس خجالت و مسخره‌گي ،كمبود فضاي لازم بخصوص براي بانوان،نبود حمايت و راهنمايي بزرگتر‌ها براي كودكان، بي‌اطلاعي از اهميت ورزش روزانه در كنار دهها موارد ديگر مي‌تواند از عواملي مهم عدم رويكرد مردم كشورمان بسوي ورزش باشد كه بدون هيچگونه ترديدي در صورت ادامه اين روند و بي‌تفاوتي مسوولان نسبت به اهميت نقش ورزش در بين مردم، در آينده‌اي نزديك شاهد مشكلات بسياري در جامعه خواهيم بود كه درمان آن امكان پذير نخواهد بود مگر آنكه از هم اكنون به پيشگيري بينديشيم
