رشد اعتیاد جدید به نام «اعتیاد اینترنتی»!!!

از زمانی که پژوهشگران ایرانی در سال ۱۳۷۰ برای اولین بار در ایران توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضی به اینترنت متصل شدند 22 سال می گذرد. از آن زمان تاکنون اینترنت نه تنها در کشور ما بلکه در سایر کشورهای جهان به صورت انفجاری رشد کرده است و از مراکز نظامی و اداری ، به عنوان اولین استفاده کنندگان این تکنولوژی، به درون بیشتر کامپیوترهای خانگی و مراکز تفریحی کشیده شده است؛ در حقیقت می توان گفت که از زمان ورود رسمی اینترنت(آخرین دهه قرن بیستم ) مرزهای سیاسی و جغرافیایی جهان به شدت تحت الشعاع این تکنولوژی قدرتمند ارتباطاتی قرار گرفته اند و مردم جهان روز به روز به آرمان «دهکده جهانی» نزدیکتر می شوند.

علی رغم تمام ویژگی های برتری که اینترنت به عنوان سریع ترین وسیله برای دسترسی به اطلاع متنوع علمی، اخبار، سریع ترین راه برقراری ارتباط، تجارت و آموزش و الکترونیک در بر دارد با این حال نگرانی های جدیدی در خصوص نحوه استفاده از اینترنت و تأثیراتی که این تکنولوژی بر جسم و روان انسانها می گذارد باعث شده که جامعه شناسان، روانشناسان و والدین بسیاری در بسیاری از کشورهای جهان به شدت نگران رشد اعتیاد جدیدی به نام «اعتیاد اینترنتی» شوند.

از آنجایی که هر روزه نقش اینترنت در زندگی انسانها پررنگ تر می شود و افراد زیادی مجذوب جذابیت ها، دسترسی آسان و راحتی کارکرد این سیستم می شوند لازم است که به منظور جلوگیری از وابستگی کاذب و نامعقول به اینترنت به بررسی چگونگی وابستگی و عوارض رشد چنین اعتیادی بپردازیم، به همین منظور به گفت وگو با متخصصین جامعه شناس و روانشناس پرداختیم تا آخرین اطلاعات مورد نیاز برای شناخت و مقابله با این پدیده را اختیار شما قرار دهیم.

آنچه در ادامه می خوانید مشروح این گزارش وگفت وگو می باشد.

- امیر سلیمی روانشناس و محقق در زمینه it در پاسخ به این سؤال می گوید دیدگاه جهانی به اینترنت در حالت کلی (محتوای غیرسیاسی اینترنت) مثبت است و مخالفتی در خصوص استفاده از آن وجود ندارد، هر چند که نحوه و میزان اجازه استفاده افراد از اینترنت در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه در مناطق مختلف جهان متفاوت می باشد. برای مثال در کشوری مثل عربستان بنا به سیاست هایی خاص و الگوهایی که از سوی برنامه ریزان اجتماعی ارائه شده است دسترسی افراد به اینترنت محدود به بعضی از سایت های خاص می باشد و بنا به اطلاعات موجود مردم این کشور تنها به ۲۵۰۰ سایت دسترسی دارند و یا برای مثال در کشورهایی مثل کره شمالی و کوبا مردم اصلاً دسترسی به شبکه جهانی اینترنت ندارند و در کشورهایی مثل چین، ویتنام و کشورهای سابقاً کمونیست دسترسی به اینترنت تحت نظارت و کنترل شدید دولت ها میسر است.

از آنجایی که اینترنت یک پدیده نو در سطح جهانی می باشد هنوز برخی دولتها در خصوص گسترش استفاده از آن تردید دارند و با توجه به سابقه استفاده از اینترنت در سایر کشورها سعی در کنترل نحوه استفاده از آن می کنند. برای مثال کشور عراق در زمان حکومت صدام حسین تنها کشور منطقه بود که اصلاً دسترسی به اینترنت نداشت و داشتن مودم در آن کشور جرم محسوب می شد. کنترل اینترنت و محدودیت استفاده از آن یا دسترسی به بعضی از سایتهای خاص تنها مربوط به کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین نیست، به عنوان مثال، می توان به حساسیت دولت های اروپایی غربی به خصوص فرانسه و آلمان به سایت هایی با محتوای نئونازیسم و حساسیت دولت استرالیا به سایت های دارای محتوای مخصوص بزرگسالان اشاره کرد.

طبق تحقیقی که در سال ۲۰۰۴توسط مؤسسه آزادی رسانه ها مستقر در ایالات متحده، انجام شد، نحوه برخورد دولت ها با چگونگی استفاده مردم از اینترنت- در کنار سایر رسانه ها- در ۱۹۳ کشور دنیا مورد مطالعه قرار گرفت. در این بررسی، کشورها از جنبه محدودیت در استفاده از اینترنت به سه دسته بسیار محدود، نسبتاً محدود، کمتر محدود (آزاد) تقسیم شده اند.

۷۳ کشور (۳۸ درصد) در دسته کمتر محدود قرار دارند که در آنها یا هیچ محدودیتی در دسترسی به اینترنت وجود ندارد یا با محدودیت های بسیار کمی مواجهند. در دسته نسبتاً محدود ۴۹ کشور (۲۵ درصد) قرار دارند که به نحوی محدودیت هایی برای استفاده از اینترنت به وجود آورده اند، این محدودیت ها می تواند شامل محدودیت های اقتصادی، حقوقی و قانونی و جرایم و تنبیهات مربوط به عدم رعایت آن شود و در دسته سوم کشورهایی قرار دارند که محدودیت زیادی برای استفاده از اینترنت ایجاد کرده اند ۷۱ کشور (۳۷ درصد) در این کشورها، فراهم کنندگان خدمات اینترنت (isp ها) یا دولتی هستند یا با نظارت و کنترل دقیق دولت اداره می شوند و کسانی که استفاده های غیر قانونی و خارج از سیاست های دولت از اینترنت می کنند، به جریمه، آزار و زندان محکوم می شوند.

از این رو، دولت های مختلف جهان با توجه به فرهنگ، سنت ها و ارزش های اخلاقی حاکم بر جامعه به روش های گوناگونی مثل فیلتر گذاری و بستن سایت ها، شنود اتاق های گفت وگو، کنترل محتوای مطالب ارسالی، بستن کافی نت ها و تشویق و تبلیغ خودسانسوری در میان کاربران اقدام به کنترل اینترنت می کنند. در کشور ما نیز صرف نظر از نگاههای سیاسی موجود، اینترنت به عنوان وسیله ای که می تواند باعث پیشرفت علم در جامعه گردد مورد استقبال دولت و مردم ایران قرار گرفته است. در حال حاضر با توجه به آمارهای موجود چند ساله اخیر تعداد کاربران اینترنت در کشور ۲۵ برابر شده و بیش از ۶۴ درصد از کاربران ایرانی در منزل هم از اینترنت استفاده می کنند که این مسأله نشان دهنده تمایل گسترده به استفاده از این ابزار اطلاع رسانی است.

- لازم به ذکر است که قبل از اعتیاد اینترنتی نوعی دیگر از اعتیاد به نام «اعتیاد به رایانه» در سال ۱۹۸۹ توسط محققی به نام شوتان برای اولین بار مطرح شده بود. این محقق ضمن بررسی هایی که در زمینه انواع اعتیاد (اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی، اعتیاد به قمار و ...) انجام داده بود به این نتیجه رسیده بود که گروهی از افراد از رایانه بیش از حد استفاده می کنند و یک رفتار بیمارگونه نسبت به این فناوری نوپا از خود نشان می دهند.

در آن زمان این اعتیاد بیشتر در بین برنامه نویسان، طراحان نرم افزارها و سخت افزارها شایع بود و مفهوم اعتیاد به رایانه برای سایر افراد چندان قابل تأمل نبود ولی مفهوم «اعتیاد اینترنتی» برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ میلادی توسط روانپزشکی به نام «گلد برگ» مطرح شد.

این روانپزشک متوجه شده بود که علاوه بر اشخاصی که به دلیل وابستگی شغلی شان به کامپیوتر به آن اعتیاد پیدا کرده اند افراد دیگری هم وجود دارند که ساعت های زیادی از وقت خود را به استفاده از اینترنت اختصاص می دهند و در بسیاری از مواقع ترجیح می دهند که وقت خود را با جست وجو در سایت های مختلف کامپیوتری سپری کنند و بعد از مدتی مطالعه بر روی رفتار این اشخاص این اعتیاد جدید را کشف کرد و به تدریج سایر محققین جنبه های دیگر این اعتیاد را شناسایی نمودند.

اعتیاد به اینترنت در سالهای اولیه به عنوان یک اعتیاد کم خطر مورد بررسی قرار گرفته بود اما بعد از گذشت مدت زمان نه چندان زیادی به علت رشد چشمگیر مبتلایان به این نوع اعتیاد به شدت در بیشتر کشورهای جهان شایع شد تا جایی که حتی در بعضی از کشورها این اعتیاد به رسمیت شناخته شده و کلینیک های خاصی برای مداوای معتادین به اینترنت دایر شد.

از جمله این کشورها می توان به چین، آمریکا و آلمان اشاره کرد که به علت تعداد زیاد کاربران اینترنت دارای بیشترین معتادین به اینترنت می باشند. برای مثال در کشوری مثل آلمان بیش از ۳۰ میلیون نفر از مردم به طور روزانه از اینترنت استفاده می کنند که البته یک میلیون نفر از آنها به اعتیاد اینترنتی و آن لاین مبتلا شده اند.

بر طبق آمار کشور چین با ۹۴ میلیون نفر کاربر اینترنتی بعد از آمریکا با ۲۰۰ میلیون نفر کاربر دومین کشور بزرگ دنیا از لحاظ تعداد کاربر اینترنتی است و ۵/۲ میلیون نفر از این تعداد به اینترنت اعتیاد درجه یک دارند. اما در صورت کلی باید به این موضوع اشاره کرد که مشکل اعتیاد به اینترنت مختص به کشورهای خاصی نیست و می توان به قاطعیت گفت که در هر کشوری که در آن از اینترنت استفاده می شود به طور قطع عده ای هستند که به اینترنت معتاد شده باشند.

من فکر می کنم که این اعتیاد حتی در طول یک دهه آینده، از آنجایی که تکنولوژی و انسانها روزبه روز به کامپیوتر و اینترنت وابسته تر می شوند تبدیل به یکی از شایع ترین اعتیادهای شناخته شده جهان گردد و حتی ممکن است تعداد مبتلایان به آن از تعداد مبتلایان به مواد مخدر در سراسر جهان نیز پیشی بگیرد؛ اما در مورد تعداد مبتلایان به این اعتیاد در کشور خودمان باید بگویم که هنوز هیچ آمار دقیقی از تعداد معتادین اینترنتی در کشور وجود ندارد چون این اشخاص به علت مشکلاتی که ممکن است از سوی خانواده، محل کار و ... متوجه آنها گردد از بیان حقایق خودداری می کنند. ولی راههایی وجود دارد که محققان و والدین به کمک آن می توانند اعتیاد خود، کارمندان یا فرزندان خود را به اینترنت از طریق آن تشخیص بدهند.

- قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره کنم که اعتیاد اینترنتی سه مرحله دارد. تداوم استفاده، زیاد شدن ساعت مصرف و مرحله اعتیاد واقعی. اعتیاد به اینترنت هم مثل اعتیاد به تماشای تلویزیون، کشیدن سیگار، انجام دادن فعالیتی خاص در ابتدا کم خطر به نظر می رسد اما به هر حال در صورت بی توجهی به آن تبدیل به یک اعتیاد صد در صد واقعی می گردد.

از معمول ترین معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به مواردی نظیر افت تحصیلی شدید، کاهش وزن به علت از بین رفتن نظام تغذیه بدن، بالا رفتن دامنه تنش های عصبی، کاهش فعالیت های اجتماعی، معاشرت با اشخاص یا گروههای بزرگتر، قانون گریزی، عدم مسئولیت پذیری در خانواده، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت های رفتاری، ابتلا به سردردهای عصبی و ... نام برد که می توان به کمک آنها علائم اعتیاد به اینترنت را در دیگران شناسایی کرد. برای مثال هنگامی که شما نوجوانی را برای خوردن شام صدا می زنید و ساعت ها طول می کشد تا رایانه خود را خاموش کند باید احتمال داد که این فرد به اینترنت معتاد شده است.

همچنین افرادی که زمانهای طولانی و متمادی را صرف انجام بازیهای رایانه ای کنند یا در گروههای بحث اینترنتی شرکت می کنند در شمار افراد آلوده قرار می گیرند. نکته ای که باید به آن توجه جدی شود این است که این افراد درست مثل معتادان به مواد مخدر، بعد از مدتی و در صورت عدم دسترسی به کامپیوتر و اینترنت دچار بیقراری، تحریک پذیری، عصبانیت و احساس نیاز می شوند. البته شدت این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

درمان اعتیاد به اینترنت از آنجایی حائز اهمیت است که وابستگی به کامپیوتر و بی تفاوتی نسبت به دیگران باعث عدم مسئولیت پذیری نسبت به خانواده، ازدواج، شغل و سایر مسائل می شود و به همین دلیل مشکلات کوچک و بزرگی برای خودشان به وجود می آورند که در صورت ادامه این روند، پیش بینی ها آینده ای نگران کننده را نشان می دهد.

عباس محمدی اصل، دکترای جامعه شناسی و استاد دانشگاه در این خصوص معتقد است که مشکل اعتیاد اینترنتی از عوارض زندگی در دنیای متمدن است ولی با این حال این مشکل در جوامع غربی کمتر از جوامع شرقی به چشم می خورد و علت این امر این است که در جوامع غربی ارائه اینترنت به درون جامعه به همراه یک برنامه مدون و پایدار و طبق برنامه ریزی های قبلی صورت گرفته است در حالی که ورود اینترنت به سایر کشورها طبق برنامه و کنترل شده نبوده است و به همین دلیل است که دچار مشکلاتی شده اند.

مورد دیگر این است که بعد از ورود اینترنت به ایران نگاه جامعی در خصوص اینترنت در کشور ما وجود ندارد و بعضی اشخاص همواره سعی در زیر سؤال بردن اینترنت می کنند و علتی هم که برای مخالفت خود می آورند این است که در اینترنت مطالب غیراخلاقی زیادی وجود دارد و این موضوع سبب انحراف جوانان می شود! در حالیکه در جهان غرب (گذشته از سایر استفاده های فرعی که هر شخصی می تواند از اینترنت داشته باشد) امروز به این نتیجه رسیده اند که آموزش یکدست می تواند استعدادها را از بین ببرد و سعی می کنند با در اختیار گذاشتن اینترنت در اختیار تمام اقشار جامعه به شکوفایی و پرورش استعدادهای جوانان و دانشجویان کشور خود کمک کنند.

وی علت موفقیت بیشتر دنیای غرب را در خصوص نحوه استفاده از اینترنت وجود «برنامه ریزی منظم اجتماعی» می داند و این موضوع را یادآوری می کند که آنها می خواهند با این کار از الگوهای قدیمی آموزش خلاص شده و جامعه، محیط های علمی و فرهنگی را به سمت خلاقیت های جدید و دنیای مدرن هدایت کنند ولی به نظر می رسد یکی از علت های مهم روند رو به رشد مشکل اعتیاد اینترنتی در ایران این است که مدیریت کلان اجتماعی برنامه ریزی مناسبی برای رفع مشکلات جوانان نظیر رفع بیکاری، شرایط مناسب ادامه تحصیل و مشکلات معیشتی جوانان ننموده، برنامه ریزان اجتماعی برنامه مناسبی ارائه نکرده اند، در زمینه نحوه استفاده از اینترنت کار فرهنگی صورت نگرفته که در صورت ادامه این روند باید شاهد عوارض آسیب جدیدی باشیم که جامعه ما را تهدید می کند.

این آسیب این است که نظم جهانی انسان را به سوی فردیت هدایت می کند اما سنت می خواهد که جوانان را به سمت یک اجتماع یکدست متمایل نگه دارد. این موضوع باعث بوجود آمدن مشکلات آشکار و نهان زیادی برای جوانان می شود. برای مثال جوان به علت تضادی که بین سنت و مدرنیته وجود دارد نمی تواند ارتباطات خود را با دیگران سازمان دهی کند و بنا به گفته «اریک فروم» دو مشکل پیدا می کند. یا خودش را آزار می دهد یا دیگری را. در واقع وقتی این رفتارها تبدیل به یک فرایند اجتماعی می شوند جوان می خواهد تشخص پیدا کند، در ارتباطات اجتماعی خودش را نشان بدهد و از طرفی این راه وجود ندارد.

در این فضای کشمکش بین دنیای مدرن و دنیای سنتی تنها وسیله ای که در اختیار جوانان قرار دارد یک کامپیوتر و یک مودم برای اتصال با دنیای اینترنت است. جوان وارد یک فضای مجازی می شود و در این فضا می خواهد شروع به مکالمه و تبادل افکار کند. در این صورت نکته ای که وجود دارد این است که این شخص از واقعیت دور می شود و فراموش می کند که ارتباطات مجازی و واقعی چقدر تفاوت دارند و دچار رفتار دوگانه می شود و دچار تخیلاتی می شود که اگر به خودش آزار نرساند به دیگری آزار می رساند.

سلیمی، روانشناس در پاسخ به این سؤال می گوید:

یکی از بزرگترین علت های روانی هر نوع اعتیادی فرار از مشکلات روزانه می باشد. اما موضوعی که در اینجا بایستی به آن توجه شود مشخص کردن مسئله سن، جنسیت و کاربری است که قصد استفاده از اینترنت را دارد. کاربر اینترنتی محدوده سنی و جنسیت مشخصی ندارد. این به این مفهوم است که منحصرا تمام استفاده کنندگان از اینترنت مرد یا زن نمی باشند و افراد متفاوتی از این دو جنسیت با سنین مختلف اقدام به استفاده از این تکنولوژی می کنند.

برای مثال یک دانش آموز دبستانی یا دبیرستانی، یک ورزشکار، یک مادر خانه دار، یک استاد دانشگاه و.... هر کدام می توانند از کاربران اینترنت باشند و هر کدام با توجه به نیازهایی متفاوتی که دارند از آن استفاده کنند اما موضوعی که در حالت کلی عمومیت دارد این است که این افراد هر کدام برای خود مشکلاتی دارند که باعث آزار و اذیت آنها از درون می شود، مشکلاتی که گاه نمی توانند آنها را به راحتی با والدین، دوستان یا نزدیکان خود در میان گذاشته و بنابراین سعی می کنند اقدام به برقراری ارتباطات مجازی در محیط اینترنت نمایند.

برای مثال دانش آموزی که در خانواده ای زندگی می کنند که درون آن خانواده محبتی به او نمی شود، والدین او با یکدیگر اختلاف دارند و... با توجه به اطلاعاتی که درباره اینترنت از جامعه و اطرافیان خود دریافت می کند وارد این دنیای مجازی می شود، تحت تاثیر ارتباطات قرار می گیرد و بشدت مجذوب این محیط می شود.

از طرفی ارتباطاتی که بین این دانش آموز و افرادی که با آنها اقدام به برقراری ارتباط می نماید باعث بوجود این تفکر غلط در ذهن او می شود که از طریق اینترنت می تواند با تمام دنیا ارتباط سالمی برقرار کرده، از این لحظات به شادی برسد و... که همه این تفکرات در کنار هم باعث وابستگی شدید او به اینترنت می گردد. ادامه این روند در دراز مدت همانطور که قبلا به آن اشاره شد باعث بوجود آمدن نوعی آمادگی ذهنی و روحی برای ورود به اعتیاد ۳ مرحله ای و در نهایت پناهندگی او به دنیای مجازی شود.

اگر بخواهیم به این مسئله فقط از نگاه فردی نگاه کنیم به این نتیجه می رسیم که تمام عوارض ناشی از این اعتیاد متوجه خود شخص خواهد شد ولی مسئله مهمتر جدا از خطراتی که سلامت اخلاقی معتاد به اینترنت را تهدید می کند این است که این شخص بعد از مدتی شروع به تبلیغ استفاده از اینترنت در بین دوستان و هم سن وسالان خود می کند، که اینکار خود می تواند باعث گسترش اعتیاد به اینترنت گردد که صحت این ادعا خبر دستگیری دختری بود که چندی پیش با استفاده از اینترنت توانسته بود ۲۰۰ دختر را ترغیب به فرار از خانه کند.

همچنین دکتر محمدرضا حسینی، جامعه شناس، با اشاره به عبارت «فرار از دنیای واقعیت» در پاسخ به این سؤال می گوید: معتادان اینترنت ترجیح می دهند با تشکیل گروه ها و برقرار کردن ارتباطات تنگاتنگ با یکدیگر به نوعی خلاهای روحی خود را برطرف کنند. این جامعه شناس می افزاید: برای دسته ای از جوان ها که اسیر اینترنت شده اند دنیای مجازی چت روم ها و بازی های اینترنتی به راحتی جایگزین افراد فامیل، دوستان، تحصیل، اشتغال و خواب می شود، به طوری که بعضی از جوانان ایرانی از ساعت ۱۰ شب تا ۴ صبح وقت خود را صرف اینترنت می کنند و به طور هفتگی ۴۰ تا ۵۰ ساعت با اینترنت هستند و از دنیای واقعی که در آن زندگی می کنند فاصله می گیرند.

وی در ادامه می افزاید: نوجوانان معتاد به اینترنت صرفنظر از جنسیت، سن و مقطع تحصیلی بدون هیچ منظور و هدفی تنها برای یافتن چیزهای جدید و مهیج در این شبکه پرسه می زنند که معضلات اقتصادی، بیکاری و نبود امنیت شغلی آن را تشدید می کند.

سلیمی، در پاسخ به این سؤال می گوید: میزان خطراتی که شخص را تهدید می کند بسته به سن، جنسیت و موقعیت فردی و اجتماعی متفاوت است. از شایع ترین خطراتی که می توان به آنها اشاره کرد، خطر تشدید افسردگی، از بین رفتن خلاقیت، کاهش کیفیت روابط اجتماعی، کم خوابی، افت تحصیلی و کاری، فرار از مدرسه، طلاق (به تازگی می توان شاهد طلاق زنان و شوهران جوانی بود که در اثر ارتباطات جانبی ناشی از سوء مصرف اینترنت، اعتماد به یکدیگر را از دست داده اند و نهایتا از همدیگر جدا شده اند)، بی اعتنایی و از بین رفتن حس مسئولیت پذیری، از دست دادن شغل، مقروض شدن و... نام برد.

اصولا کسی که اعتیاد پیدا می کند از افسردگی پنهان رنج می برد که منجر به اعتیاد می شود؛ اما اعتیاد اینترنتی خود می تواند به تنهایی باعث تشدید افسردگی شده و در مراحل بعدی پلی برای رسیدن به سایر اعتیادها گردد. مشکلی که باعث پیچیدگی اوضاع می شود این است که بیشتر کاربران اینترنت مسئله اعتیاد به اینترنت را جدی نمی گیرند و معتقدند که اعتیاد اینترنتی نوعی شایعه دولتی برای عدم استفاده جوانان از اینترنت می باشد اما مسئله این است که این اعتیاد اکنون در چندین کشور اروپایی و آسیایی به رسمیت شناخته شده و حتی مراکز ترک اعتیاد آنلاین در آن کشورها ساخته شده است.

بیشتر افراد فکر می کنند که اعتیاد باید نشانه های ظاهری داشته باشد ولی فرق اعتیاد اینترنتی با سایر اعتیادها این است که اعتیاد اینترنتی در مراحل اولیه آثار جسمی به همراه ندارد ولی مشکلات روحی، اخلاقی و اجتماعی که این معضل در پی دارد به وضوح آن را به موازات دیگر موارد اعتیاد قرار می دهد. برای مثال کم خوابی های شبانه یک نوجوان دبیرستانی باعث خستگی روزانه می شود نوجوان کم کم از مدرسه غیبت می کنند و بیشتر و بیشتر به اینترنت معتاد می شوند.

همان طور که گفته شد مقروض شدن نیز یکی دیگر از خطرات شایع در این نوع اعتیاد می باشد. شخصی که به اینترنت معتاد شده است ممکن است برای تهیه مخارج اشتراک کارت اینترنت، پرداخت قبض تلفن و برق از سایر نیازهای واجب خود صرف نظر کند. برای مثال چندی پیش خانمی در خصوص اعتیاد بیش از حد فرزندش به اینترنت این گونه می گفت که فرزندش برای تهیه مخارج اشتراک کارت و پرداخت هزینه تلفن بیش از نیمی از شهریه دانشگاه خود را صرف پرداخت هزینه اینترنت کرده و از آنجایی که برای پرداخت شهریه به دانشگاه با مشکل مواجه شده تصمیم گرفته که یک ترم مرخصی تحصیلی بگیرد!

حتی در نمونه دیگری پسری در خاطرات خود در یک وبلاگ نوشته بود که در یک نیمه شب سرد زمستانی بعد از تمام شدن کارت اینترنتی خود وی برای اتصال مجدد به شبکه ۵ کیلومتر رانندگی کرده است تا نهایتاً موفق به خرید یک کارت شده است!

از طرف دیگر جدید ترین خطری که این افراد در معرض آن هستند خطر گرفتاری در مبحث جرائم اینترنتی می باشد. واقعیتی که باید به آن توجه شود این است که همه افراد از اینترنت استفاده درست و منطقی نمی کنند. اعتیاد به اینترنت از آنجایی که میزان حضور افراد در اجتماع را کاهش می دهد ممکن است آنها را به سمت انجام دادن کارهایی مثل سرقت فایلها و اطلاعات شرکت ها، سرقت از شبکه های مالی و... سوق دهد که از آن به نام جرائم اینترنتی یاد می شود و همان طور که می دانید قوانین سختی از سوی جامعه جهانی برای مبارزه با جرائم اینترنتی در نظر گرفته شده است.

برطبق تازه ترین تحقیقاتی که از سوی پلیس ملی آمریکا در این زمینه صورت گرفته به این موضوع اشاره شده است که از سال ۱۹۹۵ به بعد جرایم مشهود به میزان ۱۴/۲ درصد کاهش داشته است ولی برعکس آمار جرائم اینترنتی روز به روز افزایش یافته و موجب دردسرهای جدیدی شده است.
همچنین «دکتر علی فرجام» روانشناس اجتماعی، در مورد خطر اعتیاد اینترنتی می گوید: آخرین تحقیقات انجام شده در کشور نشان می دهد که بیشتر استفاده کنندگان از اینترنت جوانان هستند و ۳۵ درصد از آنها به خاطر حضور در چت روم، ۲۸ درصد بازی های اینترنتی، ۳۰ درصد چک کردن پست الکترونیکی و ۲۵ درصد نیز مشغول جست وجو در شبکه جهانی هستند.

اعتیاد به اینترنت می تواند مشکلات جدی تحصیلی و خانوادگی برای مخاطبان درست کند و اگر استفاده کنندگان از اینترنت نتوانند به مدت یک ماه دوری از اینترنت را تحمل کنند در معرض خطر اینترنتی قرار دارند و متأسفانه ما شاهد افزایش این پدیده در میان جوانان هستیم به طوری که بعضی از جوانان شب ها را تا صبح با اینترنت می گذرانند و تمام مدت صبح را خواب هستند و این مسأله عواقب زیادی را به دنبال دارد. اعتیاد به اینترنت می تواند علایم افسردگی نوجوانان را مخفی کند و تشخیص این اختلال روانی را در این گروه سنی به تعویق بیاندازد. اگر جوانان به سمت این گونه اعتیادها روی بیاورند دیگر به سمت کار و خلاقیت نمی روند و به جای اینکه از اینترنت برای بالا بردن اطلاعات خود استفاده کنند دچار مسائل حاشیه ای می شوند.

دکتر «ارسلان لطفی» در مورد عوارض طولانی مدت کار با رایانه می گوید: از عوارض کار طولانی مدت با رایانه می توان به مشکلات بینایی، عوارض مفصلی و عضلانی، مشکلات پوستی، استرس و مشکلات عصبی اشاره کرد. کار با رایانه بخصوص اینترنت که مستلزم صرف وقت بیشتری است مشکلات زیادی را برای بینایی انسان به وجود می آورد که از جمله آنها می توان به درد، سرخی و سوزش چشم، و سردرد اشاره کرد.

چشم های انسان عادت دارند تا بسیار راحت بر روی اشیای دور و نزدیک متمرکز شوند به همین دلیل احتمال خستگی ماهیچه چشمی که بر روی صفحه مانیتور متمرکز شده اند زیاد است. لطفی در ادامه می افزاید: از دیگر عوارض کار با رایانه، دردهای عضلانی و درد مچ دست و بازوها است، درد گردن و کمر درد نیز در درازمدت باعث خمیدگی پشت می شود و این عمل باعث وارد شدن فشار زیاد در طولانی مدت بر روی ماهیچه ها و تاندون های فرد می شود و در نهایت می تواند به مشکلات عضلانی و مفصلی نیز منجر شود.

وی در مورد مشکلات پوستی نیز اظهار می دارد: ولتاژ زیاد لامپ تصویر باعث تولید میدان الکترواستاتیک و بارهای الکتریکی مثبت در سطح خارجی صفحه نمایش می شود، در میدان بین بارهای مثبت و صورت اپراتور گرد و خاک و ذرات در تمامی جهات حرکت می کنند و افراد مدام از حساسیت های پوستی شکایت دارند، وجود بارهای مثبت در این میدان در کسانی که حساسیت پوستی دارند باعث خشک شدن پوست دست و صورت و ترک خوردن آن می شود.

این متخصص می گوید: بدنه رایانه ها و نمایشگرها براثر گرم شدن، بوی مخصوصی از خود متصاعد می کنند از جمله این بوها گاز دیوکسن است که توسط بدنه رایانه ها تولید می شود و این مواد به عنوان مواد ضد حریق در بدنه این نمایشگرها به کار می روند و گاز ازن به هنگام کار چاپگر لیزری تولید می شود که به بافت مخاطی بینی، چشم و گلو آسیب می رساند.

دکتر محمدی اصل، استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال می گوید: اعتیاد اینترنتی به عنوان یک آسیب اجتماعی، ممکن است هیچ گاه به طور کامل ریشه کن نشود، اما با تدبیر، اندیشه و برنامه ریزی مناسب توسط افراد آگاه حداقل می توان آن را به کنترل درآورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهی اقشار مختلف جامعه پیشگیری از اعتیاد اینترنتی را ترویج دهیم. از زمان شیوع بیماری «اعتیاد اینترنتی» روشهای غلطی برای مقابله با این پدیده مورد استفاده قرار گرفته است.

برای مثال خانواده ها و سیاستمداران سعی کرده اند با فروختن کامپیوترها و بستن کافی نت ها( در برخی از کشورهای آسیایی) از گسترش و شیوع این پدیده در میان جوانان جلوگیری کنند ولی مطالعات نشان داده است که این تاکتیک ها نمی تواند مانع از گسترش این نوع اعتیاد شده و خانواده ها و سیاستمداران باید اعتیاد اینترنتی را به رسمیت بشناسند. از سوی دیگر حتی شاهد هستیم که در بعضی از برنامه ها و سریال هایی که از تلویزیون پخش می شود تصویر و تعریف غلطی از اینترنت ارائه می شود.

در حالی که اینترنت اصلاً چیز مخربی نیست. ایراد از نحوه استفاده ما و عدم برنامه ریزی مسئولان برای آن است. ما به خاطر اینکه ضعف های خودمان را نادیده بگیریم نباید بگوییم اینترنت بد است. درواقع اکثر جوانان در عصر حاضر دچار یک اضطراب هستند و به دنبال نقش خود در محیط پیرامون خود هستند. آنچه که مسلم است این است که سیستم مدیریت اجتماعی باید به حمایت بیشتری از جوانان بپردازد و با آنها مقابله به مثل نکند و سعی کند در صورت بروز خطایی در استفاده از اینترنت از طریق مبادی قانونی با جوانان برخورد کند. چرا که آنها قربانی فقدان برنامه ریزی مناسب بوده اند در غیر این صورت برخورد قانونی و... باعث به وجود آمدن واکنش های سنگینی تری از سوی جوانان می شود.

آنچه که مسلم است این است که داشتن برنامه فرهنگی، اجتماعی و آموزشی مناسب، ساخت برنامه های آموزنده جهت دار (به سوی افزایش آگاهی نه نفی اصل موضوع) و تبلیغات آموزشی در اماکن عمومی از مطمئن ترین و کم هزینه ترین راه های مناسب و شناخته شده می باشد. برای مثال بهتر است به جای اینکه تمام بیلبوردهای نصب شده در داخل شهر، میادین شهر و حتی متروها را با تبلیغات لوازم خانگی و... اشغال کنیم از تعدادی از آنها برای تبلیغات آموزشی استفاده کنیم.




www.bashgah.net/fa/content/show/18282